Bu çalışma, 11 Nisan 2022 ile başlayan haftanın makroekonomik analizini yapmak ve Türkiye’yi ilgilendiren bazı politik ve ekonomik verileri değerlendirerek öngörülerde bulunmak amacı ile hazırlanmıştır.
Geçen Haftaya Bakış: Geride bıraktığımız hafta başından itibaren ABD Merkez Bankası (FED)’in agresif politikasına yönelik fiyatlamalar etkili oldu. Piyasa dostu/ güvercin yaklaşımları ile bilinen FED yönetim kurulu üyesi Brainard’ın yaptığı şahin konuşmada; hemen bilanço daraltılması odaklı açıklamaları, piyasalarda negatif bir hava oluşturdu. Yayınlanan toplantı tutanaklarında da bilançonun Mayıs ayı toplantısıyla birlikte daraltılmaya başlanabileceği görüşüne ek olarak 50 baz puanlık faiz artırımlarının da planlar arasında olduğunun gösterdi. Böylece hafta içinde risk iştahı düştü.
ABD’de kısa vadeli tahvil fiyatları ile uzun vadeli tahvil fiyatları arasındaki makasın daralması resesyon endişelerini ön plana çıkarsa da haftanın ikinci yarısında daha sakin bir seyir gözlemlendi. ABD 10 yıllık tahvil faizi %2,73 bölgesini test etti.
Ekonomi takviminin nispeten daha hafif olduğu bir hafta geçti. ABD’de ISM (PMI) verisi belli oldu. Haftanın ağır topu olan FED toplantısı tutanakları açıklandı.
Avrupa’da ise piyasaların merakla beklediği haftanın önemli verisi Avrupa Merkez Bankası’nın toplantı tutanakları da açıklandı.
ABD, Buça’daki olayların ardından Putin’in kızlarını ve Rusya’nın iki bankasını yaptırım listesine alarak bu ülkeye yeni yaptırımlar getirdi.
ABD Hazine Bakanı Yellen: “Rusya G-20’den çıkartılmalı” dedi.
Avrupa Birliği’nin Rusya’dan kömür ithalatını yasaklama teklifi de risk iştahını düşüren başlıklar arasında yer aldı. Nitekim, Avrupa Parlamentosu (AP), Rusya’dan petrol, gaz, kömür ve nükleer yakıt ithalatına yönelik ambargo uygulaması çağrısının da yer aldığı karar tasarısını kabul etti.
Önümüzdeki süreçte FED’in bu kadar agresif olmasına yol açan savaş ve salgın ortamının gidişatı politikaların ne kadar esnek olabileceğinin görülmesi için kritik olacaktır. Dolayısıyla Rusya Ukrayna arasındaki görüşmelerin seyri yakından takip edilecektir.
JP Morgan CEO’su piyasalardaki risklere değinen önemli uyarılar yaptı.
Bunun dışında, Çin’in Şangay kentinde Covid-19 nedeniyle uygulanan karantinaya rağmen vaka sayısındaki artış büyüme beklentileri üzerinde baskı oluşturdu Önümüzdeki süreçte vaka sayısının ve karantinanın seyrinin risk algısı üzerinde olumlu yada olumsuz mutlaka bir etki yaratacağı değerlendirilmektedir.
Öte yandan, Avustralya Merkez Bankası geçen hafta yaptığı beyanatta politika faizini değiştirmediğini açıkladı. Ancak enflasyonun yükselmeye devam edeceği şeklindeki görüş, ilerleyen toplantılara ilişkin faiz artırım beklentilerini artırarak açıklama sonrasında Avustralya Doları’na değer kazandırdı.
Geçtiğimiz hafta, ABD ve AB ülkeleri başta olmak üzere Rusya’ya ekonomik yaptırımlar uygulandığı süreçte sert kayıp veren Ruble, devam eden yaptırımlara rağmen kayıplarını sildi ve Dolar karşısında savaş öncesi seviyeye döndü. USD/RUB paritesi %4 oranında gerileyerek 76 seviyesine indi ve hemen hemen savaş öncesi fiyatlamaya döndü. Kur, Şubat ayında bu seviyelerde işlem görürken Rusya’nın Ukrayna’ya saldırması ile önce 105 seviyesine çıkmıştı, ardından serbest piyasada 160 seviyesine çıkarak tüm zamanların zirvesini görmüştü.
İşte bu atmosferde haftanın son döneminde Rusya Merkez Bankasından olağanüstü faiz indirim kararı geldi. Banka politika faizini 300 baz puan indirimle %20’den %17’ye çekerken; önümüzdeki toplantılarda da ilave faiz indirimlerinin yapılabileceği mesajını verdi.
Ünlü ABD’li işadamı Elon Musk, Twitter’ın patronu oldu.
Çinli otomobil üreticisi BYD, benzin ve motorinle çalışan geleneksel otomobillerin üretimine geçen aydan itibaren son verdiğini duyurdu. Şirket, yaptığı açıklamada, gelecekte yalnızca “Yeni Enerji Aracı” olarak adlandırılan, şarj edilen, pilli, hibrit ve yakıt hücreli elektrikli araçlar üreteceğini bildirdi.
Güney Kıbrıs, İsrail ve Girit’in elektrik şebekelerinin birbirine bağlanması projesi olarak adlandırılan “Euroasia Interconnector” projesinin inşaat çalışmaları için AB’den 657 Milyon Euro alındığını belirtti.
Bunun ötesinde Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucıc’ın cumhurbaşkanlığı seçimlerinde oyların yaklaşık %60’ını alarak seçimi kazandığı açıklandı.
Pakistan’da parlamentodan güvenoyu alamayan İmran Han hükümeti düştü.
Macaristan’daki genel seçimi de Başbakan Orban’ın liderliğindeki Fidesz (Macar Yurttaş Birliği) – KDNP (Hristiyan Demokratik Halk Partisi) koalisyonu kazandı.
Petrolde ABD’nin stratejik petrol rezervlerinden piyasaya satış yapma kararının fiyatları aşağı yönde baskıladığı görülürken, piyasa katılımcıları Çin’de büyüyen Covid-19 krizine de odaklandı. Böylece petrol geçen ayki kazanımlarına şimdilik ara verdi. Ancak Brent petrol halen 100 Doların üzerindeki bir seviye ile haftayı kapattı.
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu S&P, Türkiye’nin yerel para cinsinden kredi notunu düşürdü. Türkiye’nin kredi notu görünümü ise “negatif” olarak korundu.
Fransa, Türkiye’yi Covid-19 salgınını önlemek amacıyla seyahat kısıtlaması getirdiği “turuncu ülkeler” listesinde çıkararak “yeşil ülkeler” listesine aldı.
Yurt içinde ise Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Mart ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) verilerini açıkladı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, özellikle gıda fiyatlarındaki artış konusunda önemli tespit ve uyarılar yaptı.
Türkiye’de Mart ayı PMI verisi belli oldu.
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, kur korumalı mevduat ile kur-faiz sarmalından çıkıldığını, bu mevduatların büyüklüğünün 1 Nisan itibariyle 695 Milyar TL olduğunu söyledi.
Bakan Nebati, yılsonunda enflasyonun makul bir seviyeye geleceğini ifade etti.
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın nakit bütçe verilerine göre, Mart 2021’de 41 Milyar TL fazla veren bütçe, Mart 2022’de 40.6 Milyar TL açık verdi.
Geçen haftaya 19,63 seviyesinden başlayan VIX (Korku Endeksi) yukarı yönlü bir hareket yapıp kritik eşik olan 20 seviyesini aşarak haftayı 21,16 ile tamamladı.
Önceki haftayı 14,69 seviyesinden kapatan Dolar /TL kuru geçen hafta yatay bir seyir izleyerek 14,75 TL ile haftayı tamamladı.
Önceki haftayı 16,22 TL’den tamamlayan Euro/TL kuru geçen hafta aşağı yönlü bir hareketle 16, 05 TL seviyesinden haftayı tamamladı.
Geçen hafta başında 585 seviyesinde olan Türkiye’nin risk primi (CDS) de yatay bir seyirle haftayı 581 seviyesinde tamamladı.
ABD’de ISM (PMI) Verisi İlan Edildi: ABD’de hizmet sektörü Mart ayında istihdam ve siparişlerdeki artışla birlikte toparlandı
ISM (PMI) hizmet endeksi Şubat’taki 56,5 seviyesinden 58,3’e yükseldi. Bu, 4 ayda görülen ilk yükseliş oldu.
Endeksin 50’nin üzerinde değer alması sektörde büyümeye işaret ediyor.
Son FED Toplantısının Tutanakları Açıklandı: Haftanın en önemli verisi olan bahse konu tutanaklarda, bilanço daraltma planının Mayıs toplantısında onaylanması beklentisi öne çıktı. FED bilançosunun aylık 95 Milyar Dolar azaltılmasına yönelik bir plan üzerinde genel olarak anlaşmaya varıldığı görüldü. Tutanakların açıklanmasından sonra piyasalar Mayıs ayında 50 baz puanlık faiz artışını fiyatlamaya başladı.
Avrupa Merkez Bankası (ECB) Tutanakları da Açıklandı: ECB’nin Mart ayında gerçekleştirdiği Para Politikası Kurulu toplantı tutanakları, “Banka “Yönetim Konseyi” üyelerinin Ukrayna savaşı nedeniyle stagflasyon endişesi taşıdıklarını ortaya koydu. Euro Bölgesinde Şubat ayında enflasyon, enerji fiyatlarındaki artışın etkisiyle yıllık bazda %5,9 ile tarihinin en yüksek seviyesine ulaşmıştı. Söz konusu oranın, ECB’nin ekonomi için “en uygun değer” olarak gördüğü yüzde 2 hedefinin neredeyse 3 katı oldu. Para piyasalarında ECB’den sert yükselen enflasyon karşısında bir yıl içinde 4 kez 25 baz puanlık faiz artışı fiyatlanıyor.
JP Morgan’ın CEO’sundan Dikkat Çekici Uyarı: Uluslararası finans kuruluşu JP Morgan’ın CEO’su Dimon, gelecek on yıllarda dünyayı 3 faktörün şekillendireceğini belirtti. Dimon bunları Covid-19 sonrası ABD ekonomisindeki toparlanma durumu, faizlerin yükselişinin eşlik ettiği ortamda yüksek enflasyon sorunu ve Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle yaşanan insani kriz olarak sıraladı.
Ünlü CEO, “Bu 3 faktörün tümü benzerine az rastlanan gelişmeler. 3’ü de geçmişte yaşananlardan çok farklı koşullar ve tümünün etkileri gelecekte riskleri artırabilir. Tüm bu olayların sorunsuzca çözülmesi mümkün ancak negatif sonuçlara da hazırlıklı olmalıyız” şeklinde konuştu.
Twitter’ın Yeni Sahibi Elon Musk Oldu: Ünlü işadamı Musk, Twitter hisselerinin toplam değeri 2,89 Milyar Dolar olan %9,2’sini satın alarak şirketin 73 milyon 486 bin 938 adet hissesini adına geçirdi. Musk böylece Twiiter’ın en büyük hissedarı konumuna geldi. ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu tarafından paylaşılan ve resmileşen bu işlem, Twitter’ın hisselerini de adeta uçurdu. Twitter hisseleri, haberin duyulmasıyla dakikalar içinde %25’i aşkın değer kazandı.
Petrolde Rezerv Satışına Türkiye de Katılıyor: Uluslararası Enerji Ajansı (UEA) 6 ayda piyasaya toplam 120 Milyon varil petrol sürme kararının ayrıntılarını açıkladı. 60 Milyon varil piyasaya sürme taahhüdünde bulunarak en büyük katkı sağlayan ülke olan ABD’yi, 15 Milyon varil ile Japonya izledi. Rezerv serbest bırakma kararına Türkiye de 3 Milyon varil petrol veya petrol ürünüyle katkıda bulunacak.
TÜİK Mart Ayı Enflasyon Oranını Açıkladı: Buna göre, 2022 yılı Mart ayında bir önceki aya göre %5,46 bir önceki yılın aynı ayına göre %61,14 oranında artış gerçekleşti.
Yıllık en düşük artış %15,08 ile haberleşme ana grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar %34,95 ile sağlık, %26,95 ile giyim ve ayakkabı, %26,73 ile eğitim oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, %99,12 ile ulaştırma, %70,33 ile gıda ve alkolsüz içecekler, %69,26 ile ev eşyası oldu.
Yıllık bazda ÜFE ise %105.01’den %114,97’ye yükseldi.
Cumhurbaşkanımızın Konuşmaları: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, enflasyonun etkisiyle fırlayan gıda fiyatlarıyla ilgili konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan: “Hedefimiz insanlarımızın fahiş fiyat artışı ve yüksek enflasyon sebebiyle gerileyen alım gücünü eskisinin de üzerine çıkarmak” dedi ve “Fiyatlar konusunda vicdansızlık yapanlara acımayacağız” ifadelerini kullandı.
Türkiye’de Mart Ayı PMI Verisi Açıklandı: Mart ayında imalat sanayi PMI, önceki aya göre 1 puan azalarak 49.4’e düştü. Böylece endeks, Mayıs 2021 sonrası ilk kez 50 sınırının altına indi. Rapora göre, talepteki kırılganlık, fiyat artışları ve Ukrayna’daki savaş gibi etkenler Türk imalat sektörünün üretim ve yeni siparişlerinde yavaşlamanın devam etmesine yol açarken, tedarik zincirlerindeki aksamalar da devam etti.
Döviz ve Yabancı Yatırımcıların Geçen Hafta Türkiye Piyasalarındaki İşlemleri:
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) açıkladığı verilere göre 1 Nisan haftasında bankanın rezervlerinde sınırlı da olsa artış görüldü. TCMB’nin brüt rezervleri 108,037 Milyar Dolardan 108,9 Milyar Dolar seviyesine yükseldi.
Aynı dönemde TCMB’nin net uluslararası rezervleri de haftada 15 Milyar 955 Milyon Dolardan 16,4 Milyar Dolara çıktı.
25 Mart- 1Nisan haftasında yurt dışı yerleşik yatırımcılar, reel olarak 10,2 Milyon Dolar hisse senedi alımı ile 103,8 Milyon Dolar Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) alımı ve 3,6 Milyon Dolar Özel Sektör Tahvil satışı gerçekleştirdi.
TCMB tarafından açıklanan veriler kapsamında, yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatı geçen hafta 1,63 Milyar Dolar düştü ve 215,9 Milyar Dolar oldu. BBDK verilerine göre Korumalı Kur Mevduat (KKM) Hesabına katılım son verilere göre 695,69 Milyon TL miktarına ulaştı.
Hisse senedi piyasasında yabancıların payı 1 Nisan itibariyle %36,9 olurken önceki haftada bu oran %37,5 seviyesindeydi. 2021 yılı kapanışında %40,6 olan yabancı payı 1 sene öncesinde ise %42,9 idi.
Bunun yanı sıra, bu hafta ülkemizi ilgilendiren önemli ekonomik paritelerin izleyecekleri yön şu şekilde tahmin edilmektedir:
Dolar Endeksi (DXY): Geçtiğimiz hafta beklentilerimiz çerçevesinde yukarı yönlü hareketine devam ederek 99,79 ile haftalık kapanış yapmıştır. Önümüzdeki hafta 98,58 seviyesi altına düşmedikçe ilk etapta 100,21 ve ardından da 100,93 dirençlerine gidebilir.
Aşağı yönlü hareketlerde 98,58’in altında 97,07’ye kadar geri çekilebilmesinin mümkün olabileceği değerlendirilmektedir.
Yukarı yönlü hareketlerde ise 1,1061 ’e kadar alan vardır.
BRENT: Brent Petrol geçtiğimiz hafta beklentilerimiz çerçevesinde aşağı yönlü hareketini sürdürmüş ve 102,35 ile haftalık kapanış yapmıştır. Önümüzdeki hafta aylık pivot noktası olan 114,66 üzerine atıp bu seviyelerden en az 2 günlük kapanış yapamadığı takdirde aşağı yönlü hareketine devam edilebilir. Bu durumda ilk etapta 98,54 ve burayı da kırması halinde 98,03 seviyesine kadar inebilmesi muhtemel görülmektedir.
Yukarı yönlü hareketlerde ise 109 Dolara kadar alan vardır.
Ons Altın: Geçtiğimiz hafta pivot seviyesi olan 1934 üzerine atıp bu seviye üzerinde haftalık kapanış yapmayı başarmış ve 1946,47 Dolar ile haftayı tamamlamıştır. Önümüzdeki hafta 1925 seviyesi üzerinde kaldıkça ilk etapta 1959 ve burayı da aşarsa 1967 Dolar seviyesine doğru ivmelenme yapabilir.
Aşağı yönlü hareketlerde ise 1930’a kadar alan vardır.
Bitcoin (BTC): BTC geçtiğimiz hafta kapanış itibarı ile 43900 seviyesi üzerinde kalmayı başaramamış ve 42540 seviyesinden haftayı tamamlamıştır. Önümüzdeki hafta için yeni pivot seviyesi 43040’tır. Bu seviye altında kaldıkça ilk etapta 41350 ve burayı da kırarsa 34950 seviyelerindeki destek bölgesine kadar geri çekilebilir.
Yukarı yönlü hareketlerde ise 51150’ye kadar alan vardır.
Bilgilerinize saygı ile arz olunur.
S.Mert ÜNSAL
