Bu çalışma, 25 Ekim 2021 ile başlayan haftanın makroekonomik analizini yapmak ve Türkiye’yi ilgilendiren bazı politik ve ekonomik verileri değerlendirerek öngörülerde bulunmak amacı ile hazırlanmıştır.
Geçen Haftaya Bakış: Küresel piyasalarda risk iştahı geçen hafta da artmaya devam ederken, ABD’den gelen güçlü bilançolar ile Çin Merkez Bankası’nın likidite enjeksiyonu ve Çin’in açıkladığı kısıtlayıcı düzenlemelerdeki gevşeme sinyalleri, en kötünün geride kaldığı yönünde algılandı. ABD piyasalarında da hisse senedi borsaları yükselişlerini sürdürdü. Çin’de gayrimenkul devi Evengrande’in bu hafta sonu itibarıyla süresi dolan tahvil kupon ödemesini gerçekleştirerek temerrüte düşme riskinden kurtulması da küresel piyasaları destekledi. Böylece piyasalarda Dolar Endeksi zayıfladı. Dolar Endeksi bu hafta 93,50’yi test ederek 29 Eylül sonrası en düşük seviyeyi gördü.
ABD ekonomisindeki duruma ilişkin değerlendirmelerin yer aldığı Bej Kitap yayınlandı. Bej Kitap’ta, ABD ekonomisinin Eylül ve Ekim başında ılımlı seviyede büyüdüğü, ancak bazı bölgelerde büyüme hızının tedarik zincirinde yaşanan kırılmalar, işgücü kıtlığı ve delta varyantı sebebiyle yavaşladığı kaydedildi.
ABD Merkez Bankası (FED), bölgesel banka başkanlarının, politika yapıcılarının ve diğer üst düzey yetkililerin bireysel hisse senedi ve tahvil satın almalarını yasaklayacağını açıkladı.
ABD, Türkiye’den alüminyum folyo ithalatına anti-damping vergisi koyacak.
Buna ilaveten, ABD Temyiz Mahkemesi Halkbank’ın İran’ın ABD yaptırımlarını ihlal etmesine yardımcı olduğu iddiasıyla yargılanabileceğine hükmetti.
Çin ekonomisi üçüncü çeyrekte, gayrimenkul ve enerji krizi gibi dalgalanmaların etkisi ile zayıfladı. Çin’de GSYH bir önceki yılın aynı dönemine göre beklentilerin altında %4,9 artış kaydetti. Verinin beklentilerin altında kalması, küresel piyasalarda endişeyle karşılandı.
Avrupa Merkez Bankası (ECB) Yönetim Kurulu Üyesi ve Hollanda Merkez Bankası Başkanı Klaas Knot, “Merkez bankalarının teşvikleri azaldıkça faizler yukarıya doğru hareket edecek.” dedi.
Avrupa tarafında Euro Bölgesi’nde, Eylül ayında yıllık enflasyon yüksek çıktı.
Avrupa Parlamentosunun hukukun üstünlüğünü ihlal eden ülkelerin, AB fonlarından faydalanmaması için oluşturulan mekanizmayı çalıştırmadığı gerekçesiyle Avrupa Birliği Komisyonuna dava açmak üzere hazırlık yaptığı öğrenildi.
İngiltere Merkez Bankası (BoE) Başkanı Andrew Bailey’den faiz artırım sinyali geldi. BoE Baş ekonomistinden de ‘Yüksek Enflasyon’ uyarısı geldi.
Rusya’da Merkez Bankası politika faizini beklentilerin üzerinde arttırarak %7,5’e çıkardı.
İran Merkez Bankası eski Başkanı Veliyullah Seyf’e döviz piyasasını bozduğu gerekçesiyle 10, yardımcısı Ahmed Arakçi’ye de 8 yıl hapis cezası verildi.
Yurt içi piyasalara bakıldığında, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan: “2021’i %9’luk büyüme ile tamamlamayı öngörüyoruz.” dedi.
İsrail’de yayın yapan Haaretz gazetesinde Zvi Bar’el tarafından kaleme alınan makalede Cumhurbaşkanımız Sn. Recep Tayyip Erdoğan için, “Usta devlet adamı olarak yeri doldurulamaz” ifadeleri yer aldı.
TCMB, Para Piyasa Kurulu (PPK) toplandı. Kurul, beklentilerin üzerinde faiz indirimi yaptı.
Uluslararası Mali Eylem Görev Gücü (FATF), Türkiye’yi ‘kara para aklama’ ve ‘terörizmin finansmanı’ ile mücadele konusunda ‘yeterince çaba göstermeyen’ ülkelerin bulunduğu ‘Gri Liste’ye aldı.
ABD Temyiz Mahkemesi Halkbank’ın İran’ın ABD yaptırımlarını ihlal etmesine yardımcı olduğu iddiasıyla yargılanabileceğine hükmetti.
Geçen haftaya 16,30 seviyesinden başlayan VIX (Korku Endeksi) aşağı yönlü bir seyir izleyerek haftayı 15,43’ten kapattı.
Önceki haftayı 9,25 seviyesinden kapatan Dolar /TL kuru hafta içinde yeni bir yükseliş hareket izleyerek haftayı 9,60 ile tamamladı.
Önceki haftayı 10,75 TL’den tamamlayan Euro/TL kuru da geçen hafta yukarı yönlü bir hareket izleyerek 11,18 TL seviyesinden haftayı tamamladı.
Geçen hafta başında 441 seviyesinde olan Türkiye’nin risk primi (CDS) ise aşağı yönlü bir seyirle haftayı 436 seviyesinden tamamladı.
İsrail Gazetesinden Şaşırtan İtiraf: “Erdoğan’ın Yeri Doldurulamaz”
İsrail’de yayın yapan Haaretz gazetesinde Zvi Bar’el tarafından kaleme alınan makalede Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan için, “Usta devlet adamı olarak yeri doldurulamaz” ifadeleri yer aldı.
Erdoğan’ın 29 Eylül’de Soçi’de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le yaptığı görüşmeyi hatırlatan İsrailli yazar, şunları dile getirdi:
“Rusya, Türkiye’nin Suriye’deki askeri operasyonlarına karşı çıkıyor ve Rus jetleri eylül ayı sonlarında Afrin yakınlarındaki Suriye yanlısı bir milis üssünü bombaladığında bunu açıkça ortaya koydu. Ancak Erdoğan, uluslararası sonuçları olan bölgesel krizler yaratabilecek tek lider olarak imajını güçlendirerek ince bir çizgide yürümeye devam ediyor. Bu ay 40 yeni F-16 savaş uçağı ve mevcut uçaklar için 80 modernizasyon kiti satın alması bekleniyor.”
Yazar, “Ankara’nın Rus S-400 uçaksavar sistemlerini satın alması nedeniyle Türkiye ile yapılan büyük silah anlaşmalarına karşı çıkan Biden yönetimi ve ABD Kongresinin Türkiye’nin talebini reddetmesi -ya da en sonunda ertelemesi bekleniyor. Ancak böyle bir karar Erdoğan’ın Rusya ile askeri bağlarını daha da yoğunlaştırmasına pekala yol açabilir” ifadelerini kullandı.
Bar’el, “Erdoğan’ın süper güçler arasında oynadığı oyun kendisini Türkiye’de yeri doldurulamaz bir usta devlet adamı olarak tanıtabileceği önemli siyasi mühimmatla donattı” ifadeleriyle yazısını sonlandırdı.
LE MONDE:“Fransa’nın Mağripte Türkiye’ye Garip Takıntısı”
Fransa’nın ünlü “Le Monde” gazetesi, Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un Türkiye takıntısını konu alan bir makale yayınladı.
Makalede “Cumhurbaşkanı Macron, Mağrip ile İlgili konuşmalarında yalnızca Türkiye’yi hedef alıyor. Oysaki Rusya ve Birleşik Arap Emirlikleri orada Fransa’nın nüfuzunu baltalamak İçin çalışıyor. Macron, Paris ile Cezayir arasında kafa karışıklığı yaratmaya devam eden açıklamalarında Cezayir’in ‘sömürgeleştirilmesi’ konusunda Fransa ile Türkiye arasında bir paralellik bile kurmaya çalıştı. Cumhurbaşkanı, özellikle Ekim 2020’de karikatürlere bağlı çıkan uluslararası polemik sırasında, Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan ilham alan Fransa’ya yönelik karalama kampanyalarından haklı olarak endişe duyabilir. Cumhurbaşkanı Tebboune’nin yapacağı Ankara ziyareti de Cezayir-Türkiye ilişkilerinin bir tür zirvesine işaret edecektir. Ancak Macron, Erdoğan’a çok fazla odaklanarak Mağrip ‘teki Fransız nüfuzuna yönelik en ciddi tehditlerin daha çok Rusya ve Birleşik Arap Emirlikleri’nden geldiğini unutuyor.” ifadeleri kullanıldı.
Euro Bölgesinde Rekor Enflasyon: Euro Bölgesi’nde, Eylül ayında yıllık enflasyon %3,4’le son 13 yılın en yüksek seviyesine çıktı. Buna göre, AB’de Ağustos ayında %3,2 olan yıllık enflasyon, Eylül’de %3,6’ya yükseldi.
AB İle Polonya Arasındaki Gerilim Büyüyor: Polonya Başbakanı Morawiecki, Avrupa Parlamentosu Genel Kuruluna katılarak, “Polonya’daki hukukun üstünlüğü krizi ve AB hukukunun üstünlüğü” başlıklı oturumda konuşma yaptı.
Morawiecki, ülkesindeki Anayasa Mahkemesinin “AB yasalarından üstün olduğuna” yönelik kararına AB’den gelen eleştirilere karşılık, “Tehdit dilini reddediyoruz. AB siyasetçilerinin Polonya’ya şantaj yapmasına izin vermeyeceğim. Şantaj, bir üye ülkeye yönelik politikalarda yöntem olmamalıdır” beyanlarında bulundu.
Dünya Bankası: “Enerji Fiyatları Daha da Yükselecek”
Dünya Bankası, Emtia Piyasaları Görünüm Raporu’nun Ekim 2021 sayısını “Kentleşme ve Emtia Talebi” başlığıyla yayımladı. Raporda, enerji fiyatlarının 2021’in üçüncü çeyreğinde yükseldiği ve 2022’de de yüksek kalmasının beklendiği aktarıldı. Banka, yüksek enerji fiyatları nedeniyle gelişmekte olan ülkelerin enflasyon riskiyle karşı karşıya kalacağı uyarısında bulundu.
TCMB Faiz İndirimi Yaptı: Geçen hafta toplanan Merkez Bankası Para Piyasa Kurulu, politika faizini 200 baz puan aşağı çekerek %18,00’den %16,00’ya indirdi. Böylece, Türkiye artık yeni bir döneme girdi. Resmi enflasyonun yüzde 19,75 olduğu ülkemizde resmi faiz yüzde 16 oldu.
Ünlü uluslararası finans kuruluşu JP Morgan, Türkiye için yıl sonu enflasyon tahmini %19,9’a yükseltirken, TCMB’nin Kasım ayında 100 baz puan daha faiz indireceğini öngördü.
TCMB, karar metninde, ‘geçici enflasyon’ vurgusu yapıldı.
TCMB’nin 50-100 Baz puan indirim bekleyen piyasa beklentilerinin üstünde faiz indirimi sonrasında TL varlıklar değer kaybetti. Dolar / TL ve Euro /TL. kurlarında yukarı yönlü ataklar gözlemlendi.
Döviz ve Yabancı Yatırımcıların Geçen Hafta Türkiye Piyasalarındaki İşlemleri:
TCMB tarafından haftalık olarak yayınlanan verilere göre, 15 Ekim’de Merkez Bankası brüt döviz rezervleri, 600 Milyon Dolar artışla 85 Milyar 956 Milyon Dolara yükseldi. Brüt döviz rezervleri, 8 Ekim’de 85 Milyar 356 Milyon Dolar seviyesindeydi.
Söz konusu dönemde altın rezervleri, 1 Milyar 666 Milyon Dolar artarak 38 Milyar 107 Milyon Dolardan 39 milyar 773 Milyon Dolara yükseldi.
Böylece Merkez Bankası’nın toplam rezervleri, 8 Ekim haftasında bir önceki haftaya kıyasla 2 Milyar 266 Milyon Dolar artışla 123 Milyar 462 Milyon Dolardan 125 Milyar 728 Milyon Dolara yükseldi.
8-15 Ekim haftasında yurt dışı yerleşik yatırımcılar, reel olarak 69 Milyon Dolar hisse senedi alımı ile 155 Milyon Dolar Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) satışı ve 14 Milyon Dolar Özel Sektör Tahvili (ÖST) alımı yaptılar.
Yılbaşından beri yurt dışı yerleşikler toplam 1.290 Milyon Dolarlık hisse senedi satışı, 1,466 Milyon Dolarlık DİBS alımı ve 44 Milyon Dolarlık ÖST alımı yaptı. Yurt dışı yerleşikler böylelikle 2021 yılında toplam 245 Milyon Dolarlık menkul kıymet alımı gerçekleştirmiş oldu.
Son 1 yıllık süre zarfında yurt dışı yerleşikler 130,5 Milyon Dolarlık hisse senedi ile 2,400 Milyon Dolarlık DİBS ve 44 Milyon Dolar tutarında ÖST alımı gerçekleştirirken menkul kıymet piyasasına 2.574 Milyon Dolar yabancı girişi oldu.
Hisse senedi piyasasında yabancıların payı 15 Ekim itibariyle %41,5 olurken önceki haftada bu oran %41,7 seviyesindeydi. 2020 yılı kapanışında %49,0 olan yabancı payı 1 sene öncesinde ise %45,2 idi.
Bunun yanı sıra, bu hafta ülkemizi ilgilendiren önemli ekonomik paritelerin izleyecekleri yön şu şekilde tahmin edilmektedir:
Dolar Endeksi (DXY): Geçtiğimiz hafta beklentilerimiz çerçevesinde aşağı yönlü hareketine devam etmiş ve 93,61 ile haftalık kapanış yapmıştır. 93,73 haftalık-aylık pivot seviyesidir. Önümüzdeki hafta bu seviye altında kaldıkça ilk etapta 93,27 ve burayı da kırması halinde 93,05 seviyelerine gerileyebilir.
Yukarı yönlü bir hareket izlemesi halinde ise 93,73 üzerinde ilk etapta 93,95 buranında aşılması halinde 94,39’a kadar gitmesi söz konusu olabilir.
EUR/USD: DXY ile ters yönlü hareket eden parite, geçen hafta beklentilerimiz paralelinde pivot seviyesi olan 1,1587’yi aşmayı başarmış ve 1,1636 seviyesinden haftalık kapanış yapmıştır. Önümüzdeki hafta da öncelikle haftalık pivot seviyesi olan 1,1629 üzerinde kaldıkça ilk etapta 1,1654 ve burayı da aşması ile 1,1686 seviyelerine doğru gidebilir.
Aşağı yönlü hareket izlemesi halinde ise 1,1629 altında 1,1530’a kadar inebilmesi söz konusu olabilir.
Brent: Brent Petrol beklentilerimiz çerçevesinde ilk etapta düzeltme mahiyetinde bir geri çekilme yapmış ve ardından da yönünü yeniden yukarı çevirmiştir. Haftayı 85,53 Dolar ile tamamlamıştır. Halen indikatörlerinde yorgunluk söz konusudur. Bununla birlikte yukarı yönlü gitme isteği de mevcuttur. Bu bağlamda önümüzdeki hafta da geçen haftaya benzer bir hareket tarzı izleyerek 87,15 seviyelerine doğru gitmesi teknik açıdan mümkün olabilir.
Aşağı yönlü hareketlerde, haftalık pivot seviyesi 84,05 altında ilk etapta 83,40 ve burayı da aşarsa 82,94 Dolar seviyesine dek gerilemesi söz konusu olabilir.
Ons Altın: Geçtiğimiz hafta beklentilerimiz paralelinde ABD 10 yıllıklarındaki artışa rağmen haftayı yükselişle 1793 Dolar ile tamamladı. Önümüzdeki hafta 1790 seviyesinin üzerinde kalındıkça bu yükselişin 1820 direncine kadar sürmesi beklenebilir.
Aşağı yönlü hareketlerde ise 1790 pivot seviyesi altında 1737’ye kadar alan vardır.
Bitcoin (BTC): Geçtiğimiz hafta koin piyasalarında beklenen haber geldi ve ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) ilk Bitcoin vadeli fonlarına (ETF) onay verdi. Haberin gelmesiyle Bitcoin fiyatları tarihi zirvesi olan 14 Nisan’daki 64 bin 813 Dolarlık rekorunu da aşarak 67000 Dolar seviyelerini test etti.
Bitcoin ‘de oluşan teknik görüntüye bakıldığında Bitcoin 59 bin 800 dolar üzerinde tutundukça ana yön olarak yükselişine devam edebileceği, ancak önümüzdeki hafta indikatörleri “Aşırı Alım” seviyelerini gösterdiği için bir miktar geri çekilme yapabileceği düşünülmektedir. Bu bağlamda haftalık pivot seviyesi olan 61942 seviyesinin altında 56883 Dolar’a kadar alan vardır.
Yukarı yönlü bir hareket izlemesi halinde 61942 üzerinde 66332 Dolar seviyesine gitmesi, teknik açıdan mümkün görülmektedir.
Bilgilerinize saygı ile arz olunur.
Mert Ünsal
