Mert Ünsal
Bu çalışma, 3 Ocak 2022 ile başlayan haftanın makroekonomik analizini yapmak ve Türkiye’yi ilgilendiren bazı politik ve ekonomik verileri değerlendirerek öngörülerde bulunmak amacı ile hazırlanmıştır.
Geçen Haftaya Bakış: Geçtiğimiz hafta küresel piyasalarda Noel tatili nedeniyle işlem hacmi düşük seyretti.
Omicron varyantı dünyada etkisini hissettirmeye devam ederken, ekonomik aktivitedeki toparlanmanın varyantın etkilerini aşacağı yönündeki beklentiler, piyasaları pozitif etkiledi.
Son günlerde adı duyulmaya başlanan ‘Delta’ ve ‘Omicron’’un birleşiminden oluşan ‘Delmicron’ varyantı iddiası, kısa süreli bir panik dalgasına neden olsa da söz konusu iddianın uzmanlar tarafından yalanlanması piyasaları rahatlattı.
Sonuç olarak 2021 yılı uğurlanırken, risk algısı göreceli pozitif olmaya devam etti. 2022 yılının ana temasında ise ABD Merkez Bankasının (FED) faiz artışı, varlık alımlarının sonlandırma ve bilanço daraltma yer alacağı öngörülmektedir. Bu senaryoya bağlı olarak “Güçlü Dolar” algısı geçerli olabilir.
ABD Başkanı Biden, 770 milyar dolarlık savunma bütçesini onayladı.
Çinli gayrimenkul devi Evergrande, tahvil kupon ödemesini yapamadı, borsadaki payları değer kaybetti.
Rusya-Ukrayna gerilimi küresel gündemdeki yerini korumaya devam etti. Konu bağlamında ABD Başkanı Biden ile Rusya Devlet Başkanı Putin telefon ile görüştü.
Somali Cumhurbaşkanı Farmajo, Başbakan Muhammed Roble ve Deniz Kuvvetleri Komutanı Abas Amin Ali’yi “yolsuzluk ve kamu arazisini kötüye kullanma” suçlamalarıyla açığa aldı.
Ankara ile Erivan hattında normalleşme sürecine girilirken Ermenistan hükümeti, Türk mallarına yönelik yürürlüğe koyduğu ambargoyu 1 Ocak’tan itibaren sona erdireceğini açıkladı.
ABD medyasının amiral gemisi konumundaki yayın organı The Washington Post’ta yer alan “Biden’ın 2021’de Yaptığı En İyi 10 Şey” başlıklı yazıda, 8. Sırada “Türkiye’nin baskısına direnip Ermenilere yönelik 1915 tarihli soykırımı resmen kabul eden ilk başkan oldu.” ifadeleri yer aldı.
Suudi Arabistan Kralı Salman, OPEC+ üretim anlaşmasının petrol piyasasının istikrarı için zaruri olduğunu ve üretici ülkelerin bu anlaşmaya uymaları gerektiğini bildirdi.
İran Dışişleri Bakanı Abdullahiyan, nükleer müzakerelerde petrol satışı önündeki engellerin kaldırılması ve parasının İran bankalarına yatırılmasının öncelikleri arasında olduğunu söyledi.
Öte yandan İran, kripto para madenciliği faaliyetlerini askıya aldığını açıkladı,
Yurtiçinde Kapasite Kullanım Oranı (KKO) açıklandı.
Dijital bankaların faaliyet izni alabilmesi için sermaye tutarı 1 milyar TL olarak belirlendi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ekonomiye ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati de yeni ekonomi paketinin uygulanmasında kaydedilen aşama konusunda açıklama yaptı.
Geçen haftaya 17,96 seviyesinden başlayan VIX (Korku Endeksi) yatay bir seyir izleyerek haftayı ve yılı 17,22 ile tamamladı.
Önceki haftayı 10,69 seviyesinden kapatan Dolar /TL kuru geçen hafta yukarı yönlü bir hareket izleyerek 13,21 TL ile haftalık ve yıllık kapanış yaptı.
Önceki haftayı 12,22 TL’den tamamlayan Euro/TL kuru da geçen hafta yukarı yönlü bir seyir izleyerek 15,04 TL seviyesinden haftayı ve yılı tamamladı.
Geçen hafta başında 597 seviyesinde olan Türkiye’nin risk primi (CDS) aşağı yönlü bir seyirle haftayı ve yılı 566 seviyesinden tamamladı.
ABD’den Fransa’ya Ambargo: Fransa’nın Rafale savaş uçaklarını Mısır’a ihraç etmesinin ABD tarafından engellendiği ortaya çıktı.
2015 yılında, zamanın Fransız Savunma Bakanı Kahire’yi ziyaret etti ve 24 Rafale savaş uçağı için 5,2 milyar Euro’luk bir anlaşma imzaladı.
Anlaşma o zamanlar Batılı ülkeler tarafından geniş çapta eleştirilmişti ve Fransa, insan hakları ihlalleriyle suçlanan bir ülkeye savaş uçağı sattığı için tepki görmüştü.
Fransa’nın Mısır’a Rafale savaş uçaklarını satmasının ardından ek olarak 12 Rafale’nin daha satılacak olması ihtimali ABD tarafından tepki gördü. İddialara göre 12 adet Rafale’nin satışı ABD tarafından durduruldu.
ABD Başkanı Biden, Rus Mevkidaşı Putin ile Ukrayna’yı Konuştu: ABD Başkanı Biden ile Rusya Devlet Başkanı Putin telefon ile görüştü. Görüşmede Biden, Ukrayna’ya yönelik muhtemel bir askeri adım konusunda Putin’e uyarıda bulunduğu ve gerginliği düşürme çağrısı yaptığı bildirildi.
Öte yandan Rus Dışişleri Bakanı Lavrov, “Batı ülkeleri ile NATO’nun, Ukrayna’da ‘Küçük savaş’ yaratmak istediklerini” söyledi.
Rusya Savunma Bakan Yrd. Fomin de NATO’nun, Rusya ile “geniş çaplı silahlı çatışmaya hazırlanma” yönünde hedeflerinin olduğunu söyledi.
Sputnik : “Türkiye S-400 Füzelerinin Yerini Alacak Yerli Hava Savunma Sistemi Geliştirmek İçin Tam Gaz Gidiyor”
Ünlü Rus yayın organı Sputnik’te yer alan haberde,
-Türkiye’nin, Rus S-400 ve Amerikan Patriot hava sisteminin yerine geçebilecek yerli hava savunma sistemlerini geliştirdiği ve 2023’te faaliyete geçirmeyi planladığı,
-Üretimi devam eden hava savunma sistemlerinin sabit ve döner kanatlı uçaklara, seyir füzelerine, insansız hava araçlarına ve havadan karaya füzelere karşı etkili olduğu ifade edilmektedir.
ABD İşsizlik Başvuruları Açıklandı: ABD’de işsizlik maaşı başvuru sayıları, geçtiğimiz hafta sürpriz biçimde gerileyerek pandemi döneminin en düşük seviyelerinde kalmaya devam etti.
ABD Çalışma Bakanlığının verilerine göre, yapılan başvurular 25 Aralık’ta biten haftada önceki haftaya göre 8 bin azalarak 198 bin oldu.
Değerlendirme: İki haftadır 10 binin altında seyreden işsizlik maaşı başvuruları, ABD’de ekonominin yoluna girmekte olduğunu ve FED’in almış olduğu kararların yerinde olduğunu göstermekte, küresel bazda Dolar Endeksinin güçleneceği sinyalini vermektedir.
Irak, Çinli Şirketle Petrol Rafinerisi Kuracak: Irak Petrol Bakanlığı, Çinli şirket “CNCEC”e bağlı Hualu Şirketi ile Basra kentinde günlük 300 bin varil kapasiteli ve 7 Milyar Dolar değerinde petrol rafinerisi kurmak için ön anlaşma imzalandığını duyurdu.
Irak Petrol Bakanı İhsan Abdulccebar, başkent Bağdat’ta anlaşmanın imzalarının atıldığı toplantının ardından basın açıklaması yaptı.
Rafinerinin günlük 300 bin varil kapasiteye sahip olduğunu ve maliyetinin 7 ile 8 milyar dolar arasında olduğunu kaydeden Abdulcebbar, projenin ikinci aşamasının ise petrokimya kompleksinin inşası olacağına işaret etti.
Ülkemizde İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı (KKO) Açıklandı: Sanayi kesiminin mevcut üretim kapasitesinin ne kadarının kullanıldığını gösteren gösterge olan İmalat Sanayi KKO, Aralık ayında Kasım ayına göre göre 0,6 puan artarak %78,7 seviyesine yükseldi. 2020 yılı pandemi döneminde Kapasite Kullanım Oranı Nisan ayında 61.60 Mayıs ayında ise 62.60 seviyesine kadar gerilemişti.
Cumhurbaşkanımızın Konuşmaları: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Son dönemde yaşadığımız önemli sorunlardan biri döviz kurundaki dengesiz dalgalanma ve fiyatlardaki fahiş artıştır. Bu iki sorundan kaynaklı döviz kurundaki dalgalanmayı kontrol altına aldık. Yılbaşından itibaren kurun bu hafta başındaki gibi makul seviyede istikrar kazanacağını değerlendiriyoruz” şeklinde konuştu.
Sn. Erdoğan, “TCMB’nin attığı adımlarla çok kısa zamanda enflasyonun da aşağı indiğini hep beraber izleyeceğiz.” dedi.
Hazine ve Maliye Bakanı’nın Açıklaması: Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati de “Kur korumalı TL mevduata katılım 59,8 Milyar TL’ye ulaştı. Bireysellerin döviz mevduatı 169 Milyar Dolardan 162 Milyar Dolara düşmüş durumda.” açıklamasında bulundu.
Bakan Nebati, “TL mevduat sahipleri koruma altında, yükselişten etkilenmeyecek. 18 liraya giderkenki rakamlar sürekli değişti ve yukarı doğru değişti. Dolardaki bu radikal düşüşten sonra bunun salınımlarının hafif gelmesi beklenemez. Salınımı görebiliyoruz, takip edebiliyoruz. Her şey kontrol altında.” dedi.
Döviz ve Yabancı Yatırımcıların Geçen Hafta Türkiye Piyasalarındaki İşlemleri:
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) açıkladığı verilere göre 24 Aralık haftasında brüt rezervler 116,5 Milyar Dolardan 110,8 Milyar Dolara geriledi. Net rezervler de 12,2 Milyar Dolardan 8,6 Milyar Dolar seviyesine indi
17-24 Aralık haftasında yurt dışı yerleşik yatırımcılar, reel olarak 570 Milyon Dolarlık hisse senedi ile, 94 Milyon Dolarlık Devlet İç Borçlandırma Senedi (DİBS) sattı.
TCMB tarafından açıklanan veriler kapsamında, bir önceki haftaya göre yurt içi yerleşiklerin döviz mevduatı 1,2 Milyar Dolar artarak 239 Milyar Dolara yükseldi. Geçen hafta gerçek kişilerin döviz mevduatı 136 Milyon Dolar azalırken, tüzellerin 1,6 Milyar Dolar arttı.
Hisse senedi piyasasında ise, yabancı yatırımcıların son dört haftada nette 400 Milyon Dolarlık satış gerçekleştirmesi sonrasında, BİST’teki payları %41.04 seviyesine geriledi. Geçen bu yıl oran %49,2 iken 2020 yılı kapanışı %49 olarak gerçekleşmişti.
Bunun yanı sıra, bu hafta ülkemizi ilgilendiren önemli ekonomik paritelerin izleyecekleri yön şu şekilde tahmin edilmektedir:
Dolar Endeksi (DXY): Geçtiğimiz hafta pivot seviyesi üzerinde kalamayarak bir geri çekilme hareketi yapmış, 95,64 ile haftayı ve yılı tamamlamıştır. Günlük grafiğinde var olan “Aşırı Satış” durumu nedeniyle önümüzdeki hafta bir miktar yükselmesi beklenebilir. Pivot Seviyesi: 96,20’dir. Bu seviye üzerinde kalmayı başarabilirse, 96,88’e doğru bir atak yapabilir.
Aşağı yönlü bir hareket izlemesi durumunda, ilk etapta 95,51 ve burayı da kırarsa 95,38’e kadar gerileme potansiyeli vardır.
EUR/USD: DXY ile ters yönlü hareket eden parite, yukarı yönlü bir seyir izlemiş ve 1,1377 ile haftalık ve yıllık kapanış gerçekleştirmiştir. Günlük grafiğinde var olan “Aşırı Alış” durumu nedeniyle önümüzdeki hafta bir miktar geri çekilme yapabilir. Önümüzdeki haftanın da pivot seviyesi olan 1,1303’e kadar ki geri çekilmeler “Düzeltme” olarak yorumlanabilir.
Yukarı yönlü hareketin devamı halindeyse 1,1408’e kadar alan vardır.
Brent: Brent Petrol aylık pivot rakamının üzerinde kalmayı başarmış ve geçen hafta verilen 78 rakamına çok yakın bir yerden, 77,78 seviyesinden haftayı ve yılı kapatmıştır. Önümüzdeki haftanın pivotu: 74,14’tür. Bu seviyeye kadar gerçekleşebilecek geri çekilmeler, trendi değiştirmeyecektir.
Yukarı hareketin devamı halindeyse, ilk etapta 80 Dolar, buranın da aşılması halinde 81,86 Dolar seviyesine kadar gidebilme potansiyeli vardır.
Ons Altın: Geçtiğimiz haftaya 1808 Dolardan başlayan Ons Altın, beklentilerimiz dahilinde neredeyse nokta isabetle haftayı 1829 Dolar ile tamamladı. Önümüzdeki hafta bu seviye üzerinde kaldıkça ilk etapta 1849 direncini aşmayı deneyeceği, başarması halinde de 1913 seviyesini hedefleyeceği değerlendirilmektedir.
Aşağı yönlü hareket izlemesi durumunda ise haftalık pivot seviyesi olan 1803 Dolara, burayı da kırarsa 1796 Dolara gerileyebilmesi teknik açıdan söz konusu olabilir.
Bitcoin (BTC): Geçtiğimiz hafta 50100 üzerinde kalmayı başaramamış ve 42000 seviyelerini test ettikten sonra 47688 ile haftayı tamamlamıştır. Yeni pivot seviyesi: 49900’dür. Bu seviye altında kaldıkça 43600 seviyesine kadar gerileyebilir.
Yukarı yönlü hareketlerde ise pivot seviyesinin üzerindeki günlük kapanışlarda, 54200’e kadar alan söz konusudur.
Bilgilerinize saygı ile arz olunur.
Mert ÜNSAL
