Bu çalışma, 14 Mart 2022 ile başlayan haftanın makroekonomik analizini yapmak ve Türkiye’yi ilgilendiren bazı politik ve ekonomik verileri değerlendirerek öngörülerde bulunmak amacı ile hazırlanmıştır.
Geçen Haftaya Bakış: Küresel piyasalar ve yurt içi piyasalarda öncelikli gündem maddesi yine Rusya’nın Ukrayna’ya yaptığı askeri operasyon oldu. Geçtiğimiz hafta Antalya’da toplanan Diplomasi Forumunda bir araya gelen iki ülkenin dışişleri bakanları görüşmesi, uluslararası ölçekte ilgiyle izlendi ama müzakereden barış kararı çıkmayınca piyasalar negatif etkilendi.
ABD ve İngiltere’den Rusya’ya yeni ambargolar geldi.
ABD Başkanı Biden, “Rusya ile tüm ticari ilişkilerimizi askıya aldık” dedi.
Coca-Cola, Starbucks ve McDonald’s şirketleri de Rusya’daki faaliyetlerini askıya aldığını açıkladı.
ABD’de 1,5 Trilyon Dolarlık harcama paketi Temsilciler Meclisi’nden geçti. Pakette Ukrayna’ya 13,6 Milyar Dolarlık destek de yer aldı.
ABD’de Şubat ayı enflasyon verisi açıklandı.
Avrupa Merkez Bankası (ECB) toplantısı gerçekleşti.
ABD’den petrol arzını artırma çağrısı geldi: Enerji Bakanı Jennifer Granholm, enerji şirketlerini üretimi artırmaya çağırdı.
Yurtiçinde Ocak ayına ilişkin “İşgücü İstatistikleri” ile “Sanayi Üretim Endeksi” açıklandı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ekonomi ile ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Türkiye ile Kazakistan arasında demir yolu ve kara yolu ulaşımındaki ortak koridorun daha fonksiyonel hale getirilebilmesi için Hazar koridorunun çok yoğun faaliyete geçeceği bir hattı oluşturmak istediklerini bildirdi.
Geçen haftaya 31,98 seviyesinden başlayan VIX (Korku Endeksi) hafif aşağı yönlü bir hareket yapmasına rağmen panik seviyesi olan 30’un altına inemedi ve haftayı 30,75 ile tamamladı.
Önceki haftayı 14,18 seviyesinden kapatan Dolar /TL kuru geçen hafta da yukarı bir hareket izleyerek 14,78 TL ile haftalık kapanış yaptı.
Önceki haftayı 15,54 TL’den tamamlayan Euro/TL kuru geçen hafta yukarı yönlü bir seyirle 16, 13 TL seviyesinden haftalık kapanış yaptı.
Geçen hafta başında 597 seviyesinde olan Türkiye’nin risk primi (CDS) yine çok dikkat çekici bir yukarı hamle yaparak 690 seviyelerini test ettikten sonra haftayı 648 seviyesinde tamamladı.
“Lavrov : NATO’nun Genişlemesi Gerilim Yarattı. Yanıt Vermeliydik”:
Rusya merkezli Sputnik gazetesinde yer alan haberde Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov ile Türk Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’nun Antalya’da gerçekleştirdikleri ikili görüşmede, Lavrov’un, NATO’nun genişlemesinin Avrupa’da benzeri görülmemiş bir askeri gerilim yarattığını ve yanıt vermenin gerekli hâle geldiğini söylediği,
-Lavrov’un, Rusya ordusunun Ukrayna’daki özel askeri operasyonunun nasıl ilerlediğine ilişkin bilgilendirme yaptığı,
-Lavrov’un; “NATO’nun yıllardır doğu Avrupa’ya doğru genişleyip Rusya sınırlarına yaklaşması, buraya saldırı silahları yerleştirmesi ve Minsk anlaşmalarını yerine getirmeyen aşırı milliyetçi Kiev rejimine silah tedariki yapması askeri gerilimin benzeri görülmemiş derecede artmasına neden oldu, bizim de buna bir yanıt vermemiz gerekti. Antalya’daki görüşmede bizim tarafımızdan bunlar aktarıldı.” şeklinde konuştuğu,
-Rusya ile Türkiye’nin Karadeniz bölgesinde ve uluslararası kuruluşlarda yürüttüğü işbirliğinin, iki bakanın görüşmesinde ele aldıkları konular içerisinde yer aldığı belirtilmektedir.
Rusya’ya Yeni Ekonomik Ambargolar Geldi: ABD ve İngiltere, Rus ham petrol ve petrol ürünleri ithalatını yasakladı. İki ülkenin toplam Rusya’dan petrol ve petrol ürünleri ithalatı sadece %3 oranında. Bunun yanı sıra AB, Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle Rus denizcilik sektörü, bazı yetkililer ve oligarklar ile 3 Belarus bankasının “Swift” sisteminden çıkarılmasını içeren yeni yaptırımları onayladı. Ancak, ambargolar sonrasında Rusya kanadından da misilleme geldi. Rusya, bazı ürün ve hammaddelerin ihracat ve ithalatını yasakladı. Bu yasakların içerisinde paladyumun da olduğu belirtiliyor. ABD, paladyumun büyük kısmını Rusya’dan ithal ediyordu.
Öte yandan, ABD Başkanı Biden, haftanın son işlem günü olan Cuma günü Beyaz Saray’da yaptığı konuşmada, Rusya’ya uygulanacak son yaptırımları da açıkladı. Biden, Rusya ile ticari ilişkileri askıya aldıklarını ve bu ülkeden deniz ürünleri, alkol, pırlanta dahil başlıca ürünlerin ithalatını durdurduklarını ilan etti.
ABD’de Enflasyon Zirveyi Bırakmıyor: ABD’de Şubat ayı enflasyon verisi açıklandı. Ülkede yıllık enflasyon şubat ayında beklentilere paralel olarak %7,9 seviyesinde geldi. Tüketici fiyatlarındaki aylık yükseliş ise, %0,8 oldu. Enflasyon Ocak ayında yıllık %7,5 olmuştu. Böylelikle, ABD’de enflasyon 40 yıllık zirvesini yenilemiş oldu.
Çin’in Rusya’ya finansal açıdan yardım edemeyeceğini söyleyen ABD Hazine Bakanı Yellen, enflasyonun da bu yıl “rahatsız edici” düzeyde yüksek kalmasını beklediğini söyledi.
ECB Toplantısı Yapıldı: Avrupa Merkez Bankası (ECB) faizi değiştirmedi. Enflasyon beklentisini yukarı, büyüme beklentisini ise aşağı çekti. ECB varlık alımlarını beklenenden hızlı azaltma kararı da aldı. Nisan ayından itibaren her ay kademeli olarak 10’ar Milyar Euro’luk azaltımlarla varlık alımları sonlandırılacak.
Değerlendirme : Yüksek enflasyon ile mücadele edebilmek için varlık alımlarını azaltma yoluna giden ECB’nin önümüzdeki kısa vadede faiz artırımını da gündemine alacağı, bu konuda FED’in alacağı tavrı görmek için bu toplantıda faiz artışına gitmediği değerlendirilmektedir.
Kripto Para Piyasasının Beklediği Kararname İmzalandı: Kripto para katılımcılarının dikkatle takip ettiği ABD kripto para kararnamesi Başkan Biden tarafından imzalandı. Bu kararname kripto piyasalarının uzun zamandır beklediği bir gelişmeydi. Kripto paraları düzenlemeye yönelik ilk ciddi adım olarak görülen kararnamede odaklanan konular, tüketicinin korunması, finansal istikrar, yasa dışı kullanımlar, global finans sektöründe liderlik, finansal katılım ve sağduyulu inovasyondan oluştu.
ABD’den Petrol Arzını Artırma Çağrısı: ABD Enerji Bakanı Jennifer Granholm, Rusya-Ukrayna savaşının ardından artan enerji krizi nedeniyle petrol ve doğalgaz üreticilerine arzı artırma çağrısında bulundu.
Granholm, CERAWeek Enerji Konferansı’nda yaptığı konuşmada, artan akaryakıt fiyatlarının etkilerinin ağır olduğunu söyledi. Piyasanın istikrara kavuşması için kısa vadeli arzın uygun şekilde artırılması gerektiğini vurgulayan Granholm, “savaş durumunda” olunduğunu ve bu kriz döneminde daha fazla arzın gerektiğini ifade etti.
Ülkemizde İşsizlik Verileri Açıklandı: TÜİK, 2022 yılı Ocak ayına ilişkin İşgücü İstatistiklerini açıkladı. Türkiye’de İşsizlik Oranı, Ocak ayında Aralık ayına göre değişmedi ve yine %11,4 oranında gerçekleşti. Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı bir önceki aya göre 21.000 kişi artarak 3,86 Milyon kişi oldu. 15 – 24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı bir önceki aya göre değişim göstermedi ve %21,6 olarak ilan edildi.
Cumhurbaşkanımızın Konuşmaları: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, konuşma yaptığı AK Parti Grup toplantısında ekonomiye ilişkin olarak;
– “Türkiye bugüne kadar olduğu gibi hâlihazırda yaşadığı sıkıntıları da kısa sürede geride bırakacaktır.”
– “Türkiye, üretim ve istihdam gücüyle şoklara karşı dayanıklılığını bir kez daha ispatlamıştır.”
– “Her konuda vatandaşlarımız lehine yapılabilecek ne varsa hayata geçireceğimizden hiç kimsenin şüphesi olmasın.”
– “Önümüzdeki dönemde de arz güvenliği ve fiyat istikrarı için her türlü tedbiri almayı sürdüreceğiz. Bunları yaparken de mali disiplinden taviz vermiyoruz” şeklinde konuştu.
Ülkemizde Sanayi Üretim Verisi Belli Oldu: Ocak ayında sanayi üretimi, yıllık %7,6 oranında-%8,4 olan beklentinin altında- artış kaydetti. 3 aylık dönemde Aralık ayında yıllık %11,5 olan sanayi üretim artışı, Ocak ayında sınırlı yavaşlayarak %11,3 oldu. Aylık bazda ise sanayi üretimi Eylül 2021 sonrası ilk kez daralarak %2,4 oranında küçüldü. Aylık değişimlere göre, büyüme eğilimi (3 aylık) %3,8’den %3,1’e geriledi.
Ülkemizde Nakit Denge ’de Önemli Artış Gözlendi: Şubat ayında nakit bazlı gelirler yıllık %183 oranında artarken giderler ise %119 oranında arttı. Şubat 2021’de 3,6 milyar TL açık veren nakit bütçe, Şubat 2022’de 55,5 milyar TL fazla verdi. Ocak ve Mart aylarında gerçekleşen vergi kayma etkisi şubatta net 8 Milyar TL ile gelirleri artırıcı yönde oldu. Şubatta bütçe performansının iyileşmesinde TCMB’den aktarılan 49,3 Milyar TL’lik kar transferi etkili oldu.
Döviz ve Yabancı Yatırımcıların Geçen Hafta Türkiye Piyasalarındaki İşlemleri:
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) açıkladığı verilere göre 4 Mart haftasında brüt rezervler 113,1 Milyar Dolardan 110,3 Milyar Dolar seviyesine geriledi.
Net rezervler ise söz konusu haftada 41 milyon dolar azalarak 18,15 milyar dolara indi.
25 Şubat- 4 Mart haftasında yurt dışı yerleşik yatırımcılar, reel olarak 309,2 Milyon Dolar hisse senedi, 181,4 Milyon Dolar Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) satışı ile 2,9 Milyon Dolar Özel Sektör Tahvili alımı gerçekleştirdi.
TCMB tarafından açıklanan veriler kapsamında, yurt içi yerleşiklerin döviz mevduatı 1,7 Milyar Dolar azalarak 214,1 Milyar Dolara geriledi.
Hisse senedi piyasasında yabancıların payı 4 Mart itibariyle %38,8 olurken önceki haftada bu oran %40,1 seviyesindeydi. 2021 yılı kapanışında %40,6 olan yabancı payı 1 sene öncesinde ise %45,4 idi.
Bunun yanı sıra, bu hafta ülkemizi ilgilendiren önemli ekonomik paritelerin izleyecekleri yön şu şekilde tahmin edilmektedir:
Dolar Endeksi (DXY): Geçtiğimiz hafta tüm vadelerde “Aşırı Alım” durumunda olmasına rağmen temel nedenlerle yukarı bir hareketle beklentilerimiz paralelinde haftayı 99,12 ile tamamlamıştır. Önümüzdeki hafta jeopolitik gerekçelerin devamı nedeniyle 98,07 üzerinde kaldıkça hiç düzetme yapmadan yukarı yönlü hareketine devam etme potansiyeli mevcuttur. Bu durumda, ilk etapta 99,58 ve ardından da 100,57 direncine gidebilir.
Aşağı yönlü hareketlerde pivot seviyesi olan 98,07’ye kadar geri çekilmeler düzeltme mahiyetinde görülmektedir.
Önümüzdeki hafta gerçekleşecek FED toplantısı nedeniyle dalgalı – volatil bir seyir izlemesi muhtemeldir.
EUR/USD: DXY ile ters yönlü hareket eden parite geçtiğimiz hafta beklentilerimiz paralelinde aşağı bir yün izlemiş ve 1,0911 ile haftalık kapanış yapmıştır. Önümüzdeki hafta aylık bazda kritik eşik olan 1,09 13 üzerine atamaz ve bu şekilde günlük kapanışlar yapamaz ise düşüşler hız kazanabilir. Bu durumda ilk etapta 1,0882 ve burayı da kırarsa 1,0797 desteklerine doğru gidebilir.
Yukarı yönlü hareketlerde ise ilk etapta 1,1020’ye ve burayı da aşarsa 1,1117 ’ye kadar alan vardır.
Önümüzdeki hafta gerçekleşecek FED toplantısı nedeniyle dalgalı – volatil bir seyir izlemesi muhtemeldir.
Brent: Brent Petrol bu hafta bir miktar düzeltme yapmış ve haftayı 112,34 ile tamamlamıştır. Halen haftalık bazda “Aşırı Alım” durumundadır ve bu bağlamda önümüzdeki hafta 108,65 seviyesine kadar geri çekilmesi, düzeltme olarak algılanabilir. Ancak 98 seviyesi üzerinde kaldıkça yukarı yönlü trendin devam etmesi beklenebilir. Bu durumda da 125 Dolar’a kadar alan vardır.
Ons Altın: Geçtiğimiz haftaya 1970 Dolardan başlayan ons altın, jeopolitik gerginlik fiyatlamasını sürdürerek en son 2020’de gördüğü 2009 Dolar seviyesini test ettikten sonra kısmi bir geri çekilme ile 1988 Dolar ille haftayı tamamlamıştır. Halen Tüm vadelerde “Aşırı Alım” durumundadır. Ancak jeopolitik durum ons altının düşüşünü engellemektedir. Önümüzdeki hafta FED toplantısı nedeniyle volatilitesinin yüksek olması mümkün olup, 1943 altına düşmedikçe 2009’a doğru gitmesi muhtemeldir.
Aşağı yönlü hareket izlemesi halinde, 1943 altında 1913’e kadar alan vardır.
Bitcoin (BTC): BTC geçtiğimiz hafta 42500 seviyelerini test etmiş ama buralarda kalamayarak haftayı 39000 seviyesinde tamamlamıştır. Önümüzdeki hafta, 41000 direncinin üzerine atıp bu şekilde haftalık kapanış yapmadıkça aşağı yönlü hareketin devamı beklenebilir. Bu durumda, ilk etapta 35560, burayı da kırarsa 29580’e kadar geri çekilme potansiyeli mevcuttur.
Yukarı yönlü hareketlerde ise 41000 Dolar üzerinde 46080’e kadar alan vardır.
ABD Borsaları ile korele olan BTC’nin önümüzdeki hafta gerçekleşecek FED toplantısı nedeniyle dalgalı – volatil bir seyir izlemesi muhtemeldir.
Bilgilerinize saygı ile arz olunur.
Mert Ünsal
