Bu çalışma, 16 Aralık 2019 ile başlayan haftanın makroekonomik analizini yapmak ve Türkiye’yi ilgilendiren bazı ekonomik verileri değerlendirerek öngörülerde bulunmak amacı ile hazırlanmıştır.
A-) Geçen Haftaya Bakış: 09-13 Aralık 19 haftası, oldukça hareketli – volatilitesi yüksek- ve bir önceki gibi çok yoğun bir hafta oldu.
Çin ile ABD arasındaki ticaret anlaşmasına dair ABD Ticaret Temsilciliği yaptığı açıklamada, “120 milyar dolarlık Çin ürününe yönelik vergi yüzde 7.5’a düşürüldü. 250 milyar dolarlık Çin ürünü üzerindeki yüzde 25 vergi ise korunuyor” dedi.
Çin Ticaret Bakan Yardımcısı da, Pekin’de yaptığı basın toplantısında, “ABD, Çin ürünlerine vergileri kademeli olarak kaldıracak” dedi.
ABD Başkanı Trump twitterdan yaptığı paylaşımda, “Anlaşmayı yaptığımız için 15 Aralık’ta planlanan cezai vergi artışları yapılmayacak. Çin ile ikinci faz görüşmeleri hemen başlayacak. Çin büyük miktarda tarım, enerji ve sanayi ürünü almayı kabul etti” dedi.
ABD ile Çin arasındaki ticaret anlaşmasına yönelik olumlu haberler hisse piyasalarına olumlu yansıdı. İngiltere genel seçimleri sonrasında Brexit meselesinin büyük ölçüde çözüleceğine dair görüşler Sterlin’i Dolar karşısında güçlendirmeye devam etti. Sterlin /Dolar – GBP/USD- paritesinde 2014 tarihinden başlayan düşen trendin üzerine çıkılarak 1,34 seviyelerine ulaştı.
Bunun yanı sıra, geçtiğimiz hafta Suudi Arabistan Milli Petrol şirketi Aramco, Suudi Arabistan Borsası’nda işlem görmeye başladı. Ham Petrol de –WTI- uzun bir aradan sonra ilk kez 60 dolarların üzerine çıkarken, bizim de kullandığımız Brent Petrol, 65 dolar seviyelerini gördü.
Öte yandan, Türkiye’nin 5 yıllık risk primi (CDS) Şubat 2019’dan bu yana ilk kez 300’ün altında haftalık kapanış kaydetti. FED Yılın Son Toplantısını Yaptı : ABD Merkez Bankası – FED-, yılın son Para Piyasa Komitesi –FOMC- toplantısında piyasa beklentilerine paralel karar alarak faiz oranında değişikliğe gitmedi. Temmuz, Eylül ve Ekim toplantılarında %0,25 Bp faiz indirimine giden komite, bu indirimleri olası risklere karşı sigorta olarak gördüklerini belirtmiş ve Ekim toplantısının ardından indirimlerin etkisini görmek için bir süre sabırlı davranacaklarını açıklamıştı. Karar öncesi 5,8070 seviyesinde işlem gören Dolar/TL kuru ise kararın ardından ilk tepki olarak 5,8116’ya çıktı Faiz kararı geçen mayıs ayından bu yana ilk defa oybirliği ile alındı. Fed Başkanı Powell, faizleri artırmak için enflasyonda çok önemli ve kalıcı yükseliş gerektiğini, faiz artırımlarını gelecek yıldan sonrası için konuşabileceklerini belirtti. Nitekim FED’in gelecek yıl da enflasyonun %2 olan hedefin altında gerçekleşeceğine dair bir öngörüsü bulunuyor. ECB Yılın Son Toplantısını Yaptı : Avrupa Merkez Bankası’nın –ECB- yeni Başkanı – eski IMF Başkanı- Christine Lagarde, faizlerde ve para politikası yaklaşımında değişiklik yapılmadığına ilişkin kararın ardından basın toplantısı düzenledi. Lagarde, düzenlediği ilk basın toplantısında özetle şunları söyledi:
- Euro bölgesinde enflasyon baskıları zayıf kalmayı sürdürüyor.
- Son derece gevşek para politikasının devam etmesine ihtiyaç duyuluyor.
- Ekonomi üzerindeki riskler aşağı yönlü, riskler bir önceki döneme kıyasla biraz daha hafif görünüyor.
- ECB değerlendirme kapsamında parlamento, akademisyenler, sivil toplum örgütleri ile fikir alışverişinde bulunacak.
- Değerlendirme çalışmasında ECB’nin hedefleri; teknolojik gelişmeler, iklim değişikliği, artan işsizlik konuları olarak değerlendirmede ele alınacak.
Rusya Merkez Bankası Yılın Son Toplantısını Yaptı: Banka tarafından 13 Aralık Cuma günü yapılan toplantı sonrasındaki açıklamaya göre banka politika faizinde 25 Bp indirime giderek faiz oranını % 6.25’e çekti.
Enflasyon oranının hedefin altında kalmayı sürdürmesiyle birlikte art arda beşinci kez faiz indiren Rus Merkez Bankası bu yıl toplam 150 Bp indirime gitmiş oldu. Ancak bununla birlikte bankanın faiz indirimleri henüz enflasyon üzerinde fazla etkili olmadı. Rusya’da TÜFE artışı geçen ay yüzde 4 hedefinin altında kalırken ekonomik büyümede de resmi hedefi tutturulamadı. Rusya MB tarafından yapılan açıklamada gelecek yılın ilk yarısında daha fazla faiz indiriminin mümkün olduğu belirtildi.
İngiltere’de Erken Seçimlerin Galibi Johnson: İngiltere’de 12 Aralık 19 tarihinde yapılan seçimlerde Başbakan Boris Johnson’ın Muhafazakâr Partisi, 368 sandalye ile parlamentoda salt çoğunluğu sağladı. Bu sonuçla, yaklaşık üç yıldan beri Brexit nedeniyle kilitli olan İngiliz Parlamentosunda düğüm çözülürken, İngiltere’nin de Brexit sürecini AB ile krize yol açmadan tamamlamasının da önü açıldı. İngiliz finansal varlıkları, seçim sonuçlarını olumlu olarak algılarken, İngiltere piyasasında önemli ölçüde yükseliş hareketleri gözlendi. Öte yandan, İngiltere’nin önemli yayın organlarından “The Guardian” gazetesi, 15 Aralık 19 tarihli yayınında, İngiltere’nin bundan sonraki süreçte en önemli gündem maddesinin İskoçya meselesi olduğunu belirtildi.
Yurtiçi piyasalara baktığımızda geçen hafta, TCMB’nin yaptığı Para Piyasası Kurulu toplantısı, piyasalara damgasını vurdu; MB, yılın son PPK toplantısında politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını piyasa beklentilerine paralel olarak 200 Bp indirdi.
Böylelikle, Temmuz toplantısında 425 Bp, Eylül’de 325 Bp ve Ekim toplantısında 250 Bp faiz indirerek politika faizini %24’ten %14’e düşüren TCMB, son toplantıda da faizi 200 Bp indirerek yılı %12 faizle kapattı. Toplantı sonrasında yapılan açıklamada Para Piyasa Kurulunun, enflasyondaki düşüş sürecinin devamlılığının büyük önem taşıdığını değerlendirdiği belirtildi. “Enflasyondaki düşüşün hedeflenen politika ile uyumlu şekilde gerçekleşmesi için para politikasındaki temkinli duruşun sürdürülmesi gerekmektedir.” denildi.
Döviz ve Yabancı Yatırımcıların Geçen Hafta Türkiye Piyasalarındaki İşlemleri:
TCMB tarafından haftalık olarak yayınlanan verilere göre, 6 Aralık’ta Merkez Bankası brüt döviz rezervleri, 772 milyon dolar artışla 79 milyar 46 milyon dolar olarak gerçekleşti. Brüt döviz rezervleri, 29 Kasım’da 78 milyar 274 milyon dolar seviyesindeydi.
Öte yandan, yurt dışında yerleşik kişiler, 6 Aralık haftasında net 156,7 milyon dolarlık hisse senedi ve 40,9 milyon dolarlık Şirket Borçlanma Senetleri (ŞBS) aldı, 13,2 milyon dolarlık Devlet İç Borçlanma Senedi sattı.
Yurt dışında yerleşik kişilerin 29 Kasım ile biten haftada DİBS stoku, 15 milyar 713,4 milyon dolardan 15 milyar 823,6 milyon dolara çıktı. Söz konusu dönemde yurt dışı yerleşik kişilerin ŞBS stokları ise 40,9 milyon dolarlık alışla 369,1 milyon dolardan 410 milyon dolara yükseldi.
Borsa’daki yabancı takas oranına bakıldığında, geçtiğimiz para çıkışının devam ettiği gözlemlendi. Zira, yabancıların payı 6 Aralık itibariyle %60,7 olurken önceki haftada bu oran %61,8 seviyesindeydi. 2018 yılı kapanışında %65,0 olan yabancı payı bir yıl öncesinde ise %63,7 seviyesinde yer almaktaydı.
Haftalık performanslara bakıldığında, geçen hafta bütün borsalarda pozitif bir eğilimin söz konusu olduğu görüldü. Çin- Şangay Composit- Borsası en çok değer artışı kaydederken, ABD Borsaları da en az değer artışı kaydeden borsalar oldu. Bizim borsamız – BİST 100- ise haftalık %1,5’luk bir değer artışı gerçekleştirdi.
Haftanın en çok değer kazandıran ekonomik ürünü % 1,54’lük bir artışla İngiliz Sterlini olurken, en fazla kaybı ise -% 0,52’lik bir düşüşle Dolar Endeksi –DXY- gerçekleştirdi.
TL ise USD karşısında haftayı yaklaşık – % 1,12’lik bir kayıpla kapattı.
B-) Haftaya Bakış: 16 Aralık 2019 ile başlayan hafta, veri akışı bakımından önceki iki haftaya göre daha sakin geçecektir.
16 Aralık 19 Pazartesi günü, Almanya, Fransa, İngiltere, Euro Bölgesi ve ABD’den büyümenin öncü göstergesi olan Hizmet ve İmalat PMI verileri gelecektir. Burada ABD dışındaki ülkelerde-özellikle AB’nin lokomotifi sayılan Almanya’da- İmalat PMI verileri, ABD’de ise Hizmet PMI verisi daha fazla önem arz etmektedir.
PMI verilerinde pozitif piyasa algısı, 50 rakamının üzerine çıkılabilmesidir; Piyasalar bunu olumlu olarak algılarken 50’nin altına inilmesini ise negatif olarak algılamaktadır.
Bunun yanı sıra aynı gün, Çin’in yıllık Sanayi Üretimi rakamı da açıklanacaktır.
Salı günü, İngiltere’den İşsizlik Haklarından Yararlanma Başvuruları ve Ortalama Gelir Endeksi verileri ile Ekim ayına ait İşsizlik Oranı rakamları, ABD’den ise İnşaat İzinleri ile Ekim ayına ait istihdam verileri gelecektir.
Çarşamba günü, enflasyon günü olarak tabir edilebilir; İngiltere, Euro Bölgesi ve Kanada’dan TÜFE verileri ilan edilecektir. Bunun yanında, Almanya’dan da İFO İş İklimi Endeksi açıklanacaktır.
Perşembe günü, Merkez Bankası günüdür; İngiltere Merkez Bankası (BoJ) ve Japonya Merkez Bankası (BoJ) toplantıları yapılacaktır. Her iki bankada da faiz oranlarında bir indirim beklenmemekle birlikte, İngiltere’de genel seçimler sonrasında MB’nin yapacağı ilk toplantı olacağı için 2020 projeksiyonu bakımından dikkatle takip edilecektir.
Haftanın son gününde ise, İngiltere ve ABD’den aylık 3. Çeyrek GSYİH verileri açıklanacaktır.
Türkiye’de, 16 Aralık 19 Pazartesi günü işsizlik oranı ile aylık Perakende Satışlara ilişkin veriler açıklanacak olup, 20 Aralık 19 Cuma günü de TUİK Tüketici Güven Endeksi sonuçları ilan edilecektir.
Bunun yanı sıra, bu hafta ülkemizi ilgilendiren önemli ekonomik paritelerin izleyecekleri yön şu şekilde tahmin edilmektedir:
- Dolar Endeksi (DXY) : Haftayı yine bir geri çekilme yaşayarak 96,74 ile kapatmıştır. Bu geri çekilmede Çin ile ABD arasında kaydedilen ticaret anlaşmasındaki ilerleme etkili olmuştur. Şayet 97,60 seviyesi üzerinde günlük kapanışlar gerçekleştirebilirse, 98,39’lara gitmek isteyecektir. Ancak, aşağı yönlü hareketin devam etmesi halinde ise, 96,60 seviyesine kadar bir hareket söz konusu olabilir. Pozitif trendin sona erdiğini söylemek için, bu seviyenin altında arka arkaya iki gün ‘günlük kapanış’ yapması gerekmektedir.
- EUR/USD: Beklentilerimiz dahilinde DXY ile negatif korelasyon paralelinde düşüş trend kanalı içinde kalmış ve haftayı bir geri çekilme yaşayarak 1,1122 ile kapatmıştır. 1,1120’nin altındaki günlük kapanışlar düşüş trendini korunmaktadır. Bu bağlamda destek noktası, 1,0990’dır. Kısa vadeli olarak 1,0880’e kadar alan vardır. Şayet 1,1200 seviyesi üzerinde “ard arda iki gün” günlük kapanışlar gelmesi halinde ise, trend pozitife dönmüş olacaktır.
- WTI: Ham Petrol verisi olarak beklentilerimiz dahilinde yükselişe devam etmiş ve çok uzun bir süredir aşamadığı 60 direncine ulaşarak haftayı kapatmıştır. Yeni haftada da yükseliş eğilimini sürdürme olasılığı güçlüdür.
59,90 üzerinde haftalık kapanış yapmış olduğu için yükseliş trendinin daha fazla ivme kazanması mümkündür. Ana destek noktası, 58,80’dir. Bu bölgenin üzerinde kaldığı müddetçe de 62,35’lere kadar alan vardır. Geri çekilmelerde ise kritik destek, 57,19 seviyesidir.
- Brent: Beklentilerimiz dahilinde Brent Petrol de haftayı yükselerek 64,95 seviyesinden kapatmıştır. Önümüzdeki haftada 65,12 direncinin aşılarak o seviyelerden günlük kapanışlar gelmesi halinde 66,70 seviyesine kadar gitmek isteyecektir. Geri çekilmelerde ise, 61,41 ve buranın da kırılması durumunda 57,71’lere kadar gidebilir.
- USD/TL: Haftayı 5,8082 ile kapatmıştır. Uzun süre içinde kaldığı 5,66 – 5,78 yatay kanalını aşmıştır. Önümüzdeki dönemde de yukarı ivmelenme isteği söz konusudur. 5,81 üzerinde günlük kapanışlar görülerek 5,84-5,93 seviyelerini yukarı yönlü kırma olasılığı vardır. Kurun yönünde, ülkemizde jeopolitik risklerin artması da etkili olacaktır.
