Bu çalışma, 20 Eylül 2021 ile başlayan haftanın makroekonomik analizini yapmak ve Türkiye’yi ilgilendiren bazı politik ve ekonomik verileri değerlendirerek öngörülerde bulunmak amacı ile hazırlanmıştır.
Geçen Haftaya Bakış: 22 Eylül tarihinde sonuçlanacak ABD Merkez Bankası (FED) toplantısı öncesinde küresel piyasalarda varlık alımlarının azaltılmasına dair beklentiyi önümüzdeki aylara öteleyen veri akışlarıyla, Covid-19 virüsünün delta varyantı kaynaklı olarak büyümede aşağı yönlü revizyonlar arasında gelgitler geçtiğimiz hafta da devam etti. Haftanın en dikkat çekici verisi ABD’de açıklanan enflasyon oranları oldu. Gittikçe gücünü artıran DXY nedeniyle altın, gümüş, platin gibi değerli metaller değer kaybetmeyi sürdürdü.
İngiltere Ulusal İstatistik Ofisi (ONS) de Ağustos ayına ilişkin enflasyon verisini açıkladı.
Yine İngiltere’de Başbakan Johnson hükümetinin ilk kabine değişikliğinde Dışişleri, Savunma, İskan, Uluslararası Ticaret ve Eğitim bakanlıklarında görev değişikliğine gidildi.
Geçtiğimiz hafta turizm dünyasının beklediği haber geç de olsa geldi ve İngiltere nihayet Türkiye’yi seyahat sonrası zorunlu otel karantinası gerektiren kırmızı listeden çıkardı.
Bunun yanı sıra, Fransa Merkez Bankası, 2021 yılı için GSYH büyüme tahminini %5,8’den %6,3’e çıkardı. 2022 ve 2023 için beklentilerini ise aşağı yönlü revize etti.
Öte yandan, Çin Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklık Anlaşması’ na (CPTPP) katılmak için başvuruda bulundu.
Yurtiçinde ise TCMB yabancı para zorunlu karşılık oranlarını 200 baz puan artırdı.
Finansal İstikrar Komitesi, Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan başkanlığında toplandı.
Temmuz ayı Sanayi Üretim Endeksi açıklandı.
Merkez Bankası’ndan ‘Dijital Türk Lirası’ için İlk Adım atıldı.
Geçen haftaya 20,95 seviyesinden başlayan VIX (Korku Endeksi) yatay bir seyir izleyerek kritik eşik olan 20 seviyesinin üzerine kaldı ve haftayı 20,81’den kapattı.
Önceki haftayı 8,47 seviyesinden kapatan Dolar /TL kuru hafta içinde yine bir yükseliş yaparak haftayı 8,64 ile tamamladı.
Önceki haftayı 10,07 TL’den tamamlayan Euro/TL kuru da geçen hafta yukarı yönlü bir hareket izleyerek 10,12 TL seviyesinden haftayı tamamladı.
Geçen hafta başında 357 seviyesinde olan Türkiye’nin risk primi (CDS) ise yukarı yönlü bir seyir izleyerek haftayı 369 seviyesinden tamamladı.
AUKUS İttifakı Sahnede: Küresel diplomasi sahnesi Avustralya-İngiltere-ABD arasındaki AUKUS ittifakıyla ısındı. Bu üç ülke savunma alanında ileri teknolojilerin paylaşılacağı bir anlaşma yaptıklarını duyurdu.
Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, Avustralya Başbakanı Morrison’un Fransız Naval şirketinden 12 denizaltı alınmasını iptal edip ABD ve İngiltere ile nükleer enerjili denizaltı inşa etme konusunda anlaştıkları açıklamasına sert tepki gösterdi.
Avustralya’nın, müttefikliğe yakışmayan bir eylemde bulunduğunu belirten Le Drian, “Gerçekten sırtımızdan vurulduk. Avustralya ile bir güven ilişkisi kurmuştuk ve bu güvene ihanet edildi.” ifadelerini kullandı.
Çin de Silahlanma Yarışı Konusunda Uyardı. ABD, İngiltere ve Avustralya arasında yeni AUKUS güvenlik ittifakını kınayan Çin, bölgede yoğun bir silahlanma yarışı konusunda uyarıda bulundu.
Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Zhao Lijian, üç ülkenin bölgesel barış ve istikrara ciddi şekilde zarar verdiğini, silahlanma yarışını yoğunlaştırdığını ve uluslararası nükleer silahların yayılmasını önleme çabalarına zarar verdiğini söyledi.
ABD’de Enflasyon Oranları Açıklandı: ABD’ de yıllık enflasyon Ağustos ayında piyasa beklentileri dahilinde yüzde 5,3 olurken; aylık enflasyon ise yüzde 0,4 oranında artması beklenirken yüzde 0,3 seviyesinde gerçekleşti. Böylece enflasyon sonuçları 22 Eylül tarihinde sonuçlanacak FED toplantısı öncesinde varlık alımlarının azaltılması beklentilerini sonraki aylara öteleyen fiyatlamalara katkı sağladı.
İngitere’de Enflasyon Oranı Açıklandı: İngiltere Ulusal İstatistik Ofisi (ONS), 2021 yılı Ağustos ayına ilişkin enflasyon verisini açıkladı. Buna göre, ülkede Ağustos ayında yıllık enflasyon piyasa beklentilerini aşarak yüzde 3,2 düzeyinde gerçekleşti. Piyasa beklentisi, geçtiğimiz ay enflasyonun yıllık bazda yüzde 2,9 artması yönündeydi.
Son verilerle birlikte, İngiltere’de 2012 yılı Mart ayından bu yana enflasyondaki en hızlı yükseliş kaydedilmiş oldu. Ülkede enflasyon Temmuz ayında ise yüzde 2 seviyesinde artış göstermişti.
Çin, Ekonomik Ortaklık Anlaşması’na (CPTPP) Katılmak için Başvurdu: Çin Ticaret Bakanlığı, Çin’in Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklık Anlaşması’ na (CPTPP) katılmak için başvuruda bulunduğunu duyurdu.
CPTPP, 2018 yılında aralarında Avustralya, Kanada, Şili, Japonya ve Yeni Zelanda’nın da bulunduğu 11 ülke tarafından imzalandı. Bundan önce, bu anlaşma Trans-Pasifik Ortaklığı (TPP) olarak adlandırılıyordu ve Çin’in bölgedeki etkisini dengelemek için önemli bir girişim olarak biliniyordu.
Bu anlaşma dönemin ABD Başkanı Obama tarafından Asya’ya yönelik stratejik bir eksen olarak görülüyordu, ancak sonraki Başkan Trump 2017 yılında ülkesini bu anlaşmadan çekti.
İngiltere ve Tayland’ın da CPTPP’ye katılma konusuna ilgi duydukları biliniyor.
Yorum: Başlangıçta adeta Çin’e karşı kurulan bu gruba şimdi Çin’in katılım başvurusu yapmasının çok vizyoner ve stratejik bir hamle olduğu değerlendirilmektedir. Zira CPTPP’ye katılım, Çin’e, geçen yıl 15 ülkeli Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklık (RCEP) serbest ticaret anlaşmasını imzalamasının ardından, çok önemli bir destek daha sağlayacaktır.
OPEC: “Delta Varyantı Petrol Talebini Baskılayacak”
OPEC tarafından yayınlanan Ağustos ayı ayına ilişkin petrol piyasası raporuna göre güçlü küresel ekonomilerde iyileşme belirtileri görülmesine rağmen yılın son çeyreğinde Covid-19 salgınından kaynaklı belirsizlikler talep görünümünde aşağı yönlü revizyonlara sebep oldu.
OPEC, virüsün delta varyantının yayılmasının talep üzerinde baskı oluşturacağı tahmininde bulundu ve 2021’in son çeyreği için petrol talebi beklentisini düşürdü.
Bahse konu raporda gelecek yıl için küresel petrol talebinin salgın öncesi seviyeyi aşarak günlük 4,15 milyon varil artışla ortalama 100,8 milyon varile ulaşması öngörülüyor. Söz konusu iyileşmenin, OECD ve OECD dışı ülkelerde istikrarlı ekonomik görünümün yukarı yönlü talep artışına katkıda bulunması ve akaryakıt talebindeki toparlanmanın beklenenden daha güçlü olmasıyla destekleneceği belirtiliyor.
Ülkemizde Temmuz Ayına Ait Sanayi Üretim Endeksi Açıklandı: Buna göre, Temmuz’da sanayi üretimi geçen yılın aynı ayına göre %8,7 yükseldi. Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, Temmuz’da madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi geçen yılın aynı ayına göre %15,2, imalat sanayi sektörü endeksi %7,9 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %11,7 oranında arttı.
Merkez Bankası’ndan ‘Dijital Türk Lirası’ İçin İlk Adım atıldı: Bu doğrultuda TCMB; Aselsan, Havelsan ve Tübitak-Bilgem ile ikili mutabakat zabıtları imzalanarak “Dijital Türk Lirası İşbirliği Platformu” oluşturuldu. TCMB’den yapılan açıklamada, “Projeye ilişkin stratejik ve kritik teknolojilerin ön uygulama testlerinin yapılacağı birinci faz bulguları ışığında, platformun yeni katılımlarla genişletilmesi planlanmaktadır” denildi.
Uluslararası Enerji Ajansı Başkanı Birol’dan Türkiye’ye Kış Uyarısı:
Uluslararası Enerji Ajansı Başkanı Fatih Birol, Türkiye’nin enerji fiyatlarını belirleyen bir ülke olmadığını, kış aylarında daha yüksek fiyatlara hazır olması gerektiğini söyledi.
Döviz ve Yabancı Yatırımcıların Geçen Hafta Türkiye Piyasalarındaki İşlemleri:
TCMB tarafından haftalık olarak yayınlanan verilere göre, 10 Eylül’de Merkez Bankası brüt döviz rezervleri, 1 Milyar 614 Milyon Dolar artışla 79 Milyar 661 Milyon Dolara yükseldi. Brüt döviz rezervleri, 3 Eylül’de 78 Milyar 47 Milyon Dolar seviyesindeydi.
Söz konusu dönemde altın rezervleri, 670 Milyon Dolar azalarak 41 Milyar 151 Milyon Dolardan 40 Milyar 481 Milyon Dolara geriledi.
Böylece Merkez Bankası’nın toplam rezervleri, 10 Eylül haftasında bir önceki haftaya kıyasla 944 Milyon Dolar artarak 119 Milyar 198 Milyon Dolardan 120 Milyar 142 Milyon Dolara yükseldi.
3-10 Eylül haftasında yurt dışı yerleşik yatırımcılar, reel olarak 52,7 Milyon Dolar hisse senedi satışı, 325,1 Milyon Dolar Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) alımı ve 5,3 Milyon Dolar Özel Sektör Tahvili (ÖST) alımı gerçekleşmiştir. Bu tabloda, TCMB’nin faizi düşüreceği yönündeki beklentilerin güçlenmesiyle yabancıların tahvile olan talebinin arttığı, böylelikle yabancıların son 6 aydaki en yüksek DİBS alımını gerçekleştirdikleri görülmektedir.
Yılbaşından beri yurt dışı yerleşikler toplam 1,339 Milyon Dolarlık hisse senedi satışı, 2.261 Milyon Dolarlık DİBS alımı ve 60 Milyon Dolarlık ÖST alımı yaptı. Yurt dışı yerleşikler böylelikle 2021 yılında toplam 982 Milyon Dolarlık menkul kıymet alımı gerçekleştirmiş oldu.
Son 1 yıllık süre zarfında yurt dışı yerleşikler 7 Milyon Dolarlık hisse senedi satışı, 3.300 Milyon Dolarlık DİBS ve 24 Milyon Dolar tutarında ÖST alımı gerçekleştirirken menkul kıymet piyasasına 3.317 Milyon Dolar yabancı girişi oldu.
Hisse senedi piyasasında yabancıların payı 10 Eylül itibariyle %42,1 olurken önceki haftada bu oran %42,6 seviyesindeydi. 2020 yılı kapanışında %49,0 olan yabancı payı 1 sene öncesinde ise %46,3 idi.
Bunun yanı sıra, bu hafta ülkemizi ilgilendiren önemli ekonomik paritelerin izleyecekleri yön şu şekilde tahmin edilmektedir:
Dolar Endeksi (DXY): Geçtiğimiz haftayı beklentilerimiz dahilinde yine yukarı yönlü bir hareket izleyerek 93,20 seviyesinden tamamlamıştır. Önümüzdeki hafta ilk etapta 93,60 ve burayı da aşması halinde 93,88 seviyelerine gidebilir.
Aşağı yönlü bir hareket izlemesi halinde ise 92,98 haftalık pivot seviyesinin altında ilk etapta 92,74 buranında kırılması halinde 92,09’a kadar gerilemesi söz konusu olabilir.
EUR/USD: DXY ile ters yönlü hareket eden parite, geçen hafta da beklentilerimiz paralelinde aşağı yönlü bir hareket izlemiş ve 1,1729 seviyesinden haftalık kapanış yapmıştır. Önümüzdeki hafta da öncelikle haftalık pivot seviyesi olan 1,1757 üzerine çıkmadıkça ilk etapta 1,1669 ve burayı da kırması ile 1,1633 seviyelerine doğru gerilemesi teknik açıdan mümkün görülmektedir.
Yukarı yönlü hareket izlemesi halinde ise 1,1757 üzerinde 1,1825’e kadar gidebilmesi söz konusu olabilir.
Brent: Brent Petrol de beklentilerimiz çerçevesinde yukarı yönlü bir seyir izlemiş ve 75,30 ile haftalık kapanış gerçekleştirmiştir. Halen teknik açıdan yukarı yönlü ivmelenme isteği söz konusudur. Önümüzdeki hafta ilk etapta 76,52 seviyesini test edebilir. Bunu aşması halinde ise 80 Dolar direncine kadar gidebilir.
Aşağı yönlü bir hareket izlemesi durumunda ise ilk etapta 69,90 ve burayı da kırarsa 66,65 Dolar seviyesindeki destek noktasına kadar çekilmesi mümkün olabilir.
Ons Altın: Geçtiğimiz hafta beklentilerimizin de üzerinde önemli bir geri çekilme yaparak haftayı 1754 seviyesinden kapatmıştır. Önümüzdeki hafta da teknik açıdan bu düşüşün devam etmesi ve Ons Altının 1723-1703 bölgesine geri çekilmesi beklense de 22 Eylül de gerçekleşecek olan FED Toplantısı sonucu ons altında bir yön değişikliğine sebebiyet verebileceği değerlendirilmektedir.
Yukarı yönlü bir hareket izlemesi halinde ilk etapta 1766 ve burayı da aşabilirse 1786 Dolar seviyesine kadar gidebilmesi söz konusu olabilir.
Bitcoin (BTC): Geçtiğimiz hafta beklentilerimiz paralelinde bir yükseliş gerçekleştirmiş ve 46969 Dolar seviyesinden haftalık yapmıştır. Bitcoin’in 47000 Dolar seviyesine çok yakın bir seviyeden haftalık kapanış yapması, önümüzdeki hafta için umut verici bir gelişme olarak görülmektedir. Ancak yeni boğa sezonu için Bitcoin’in en az iki hafta üst üste 50000 seviyesinin üzerinde haftalık kapanış yapmasının gerektiği değerlendirilmektedir.
Aşağı yönlü bir hareket izlemesi halinde haftalık pivot seviyesi olan 46474 seviyesinin altında 44390 Dolar’a kadar alan vardır.
Bilgilerinize saygı ile arz olunur.
Mert ÜNSAL
