Bu çalışma, 21 Haziran 2021 ile başlayan haftanın makroekonomik analizini yapmak ve Türkiye’yi ilgilendiren bazı politik ve ekonomik verileri değerlendirerek öngörülerde bulunmak amacı ile hazırlanmıştır.
Geçen Haftaya Bakış: Gerek ekonomi gerekse siyasi alanda çok yoğun bir bilgi ve veri akışının yaşandığı uzun süre hafızalardan silinmeyecek bir haftayı geride bıraktık. Geçen hafta sonu gerçekleşen dünyanın en gelişmiş ilk 7 ülkesinin liderlerini bir araya getiren G7 zirvesinin yansımalarının yanı sıra, NATO Liderler Zirvesi, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ABD Başkanı Biden’ ın, yine Biden ile Rusya Devlet Başkanı Putin’in görüşmeleri, FED Faiz Kararı ile TCMB Bankası Faiz Kararları piyasaların odağında oldu.
Risk iştahının neredeyse tamamen yok olduğu, böylesi yoğun bir hafta geride kalırken geçen Çarşamba günü yapılan ve beklenenden daha şahin bir tonda algılanan ABD Merkez Bankası (FED) toplantısı sonrasında piyasalar açısından somut bir negatif mesaj gelmese de Dolar Endeksi (DXY) hızlı bir yukarı atak gerçekleştirirken, hisse senedi piyasaları, altın ve gümüş fiyatlamalarında ciddi geri çekilme yaşandı. Bundan sonra FED ’in yol haritasında yıllık enflasyonun %5 üzerinde kalıp kalmayacağı hususu çok önemli bir indikatör olacaktır. Yurtiçi piyasalar Türkiye ile Çin arasındaki Swap Anlaşmasının 6 Milyar Dolara yükselmesi ve NATO Zirvesinde Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ABD Başkanı Biden arasındaki görüşmeden olumlu görüşler çıkacağı beklentisi ile geçen haftaya pozitif başladı. Ancak bu olumlu hava maalesef devam edemedi ve hafta ortasındaki FED toplantısının ardından küresel piyasalara paralel olarak bizim piyasalarımızda da hava negatife döndü. Ardından da yurtiçi piyasalar Merkez Bankasının (TCMB) faiz kararına ve kur tarafına odaklandı.
Geçen haftaya 16,55 seviyesinden başlayan VIX (Korku Endeksi) yaklaşık 5 puana yakın bir artışla ve 20 kritik seviyesinin üzerine çıkarak haftayı 21,48 ile kapattı.
Geçen hafta sonu gerçekleşen G7 zirvesinde liderler ABD öncülüğünde daha iyi bir dünya getirecek altyapı oluşumu- Çin’in “Kuşak ve Yol” projesine rakip olarak geliştirilen “Daha İyi Bir Dünyayı Yeniden İnşa Et” Planı- ve Çin ile rekabet konularında anlaşmaya vardı. Elbette bu uzlaşıya Çin’den hemen tepki geldi. Çin: “Küresel kararların bir avuç ülke tarafından dikte edildiği dönemler çok geride kaldı.” şeklinde bir tepki ortaya koydu. Buna ilaveten Çin’in AB Büyükelçisi: “NATO, Çin tehdidi teorisini çeşitli şekillerde abartmaya son vermeli.” dedi.
Bunun yanı sıra, Fransa Cumhurbaşkanı Macron, G7 zirvesinde İngiltere Başbakanı Johnson’a ilişkileri yeniden tesis etme çağrısı yaptı. Macron bunun için İngiltere’nin Brexit konusunda verdiği sözleri tutması gerektiğinin altını çizdi.
Öte yandan Avrupa Birliği Merkez Bankası (ECB) Başkanı Lagarde’ın piyasa dostu açıklamaları ve ECB’nin faiz kararını değiştirmemesi piyasalara moral verdi.
Beyaz Saray, Cumhurbaşkanı Erdoğan – ABD Başkanı Biden görüşmesinde iki ülkenin Kabil Havalimanı konusunda genel bir mutabakata vardığını ve Biden’ ın bu sürece destek vereceğini belirtti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan yakın zamanda Çin Merkez Bankası ile TCMB arasında yapılan 3,4 Milyar Dolarlık yeni swap anlaşmasıyla toplam rakamın 6 milyar dolara yükseldiğini belirtti.
Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir, “Şirketlere ortak ve destek olmak amacıyla savunma sanayi yatırım fonu kuruluyor.” açıklamasını yaptı.
Önceki haftayı 8,38 seviyesinden kapatan Dolar /TL kuru bu hafta kritik seviye olan 8,70’i de aşarak 8,74 ile haftalık kapanış yaptı.
Önceki haftayı 10,15 TL’den tamamlayan Euro/TL ise geçen hafta yükseliş kaydetti ve 10,37 TL seviyesinden haftayı tamamladı.
Geçen hafta başında 368 seviyesinde olan Türkiye’nin risk primi (CDS) ise 14 puanlık bir artışla haftayı 382 ile kapattı.
Polonya Dışişleri Bakanı: “Türkiye NATO için Çok Önemli Bir Müttefik” Polonya Dışişleri Bakanı Zbigniew Rau, Türkiye’nin NATO için çok önemli bir müttefik olduğuna işaret ederek, “Türkiye, özgür dünyanın savunması için gerekli bir müttefiktir. Askeri yönetim altında olduğu zamanlarda bile bir NATO üyesi olarak güvenilirliği konusunda hiçbir şüphe duyulmadı. Bugünkü Türkiye demokratik bir ülke olurken, durum da farklı değildir. NATO ve Avrupa’nın Türk müttefiklerine ihtiyacı vardır.” ifadelerini kullandı.
Litvanya Cumhurbaşkanı : “ Rusya Belarus’u Yutmaya Çalışıyor”:
Litvanya Cumhurbaşkanı Nauseda NATO Zirvesi öncesi yaptığı açıklamada Rusya’nın Belarus’u “yutmaya” çalıştığını belirterek müttefiklerin Moskova’nın caydırılması konusunda birlikteliğine ihtiyaç bulunduğunu vurguladı. Nauseda, “Belarus bağımsızlığın son unsurlarını da kaybediyor ve bu eğilim çok tehlikeli” diye konuştu.
IMF’nin Türkiye Konsültasyonu Sonuçlandı: IMF, Türkiye’de 2021 sonu enflasyonunu %16,5 tahmin ederken 2022 sonunda ise rakamı %14 bekliyor. Türkiye’de bu yıl %5,8 büyüme tahmin edilirken, gelecek 5 yılda ise büyümenin yıllık yüzde 3,3 olacağı öngörülüyor.
IMF, “Türkiye’de politika belirsizliği ve kırılganlıklar artmış olmasına rağmen ülkenin sorunlarının aşılmaz olmadığını” kaydetti. “Kredibilitenin ve tamponların yeniden inşası için güçlü bir para politikası duruşunun zaruri olduğunu” vurguladı.
FED Yönetimi Toplandı: Geçen hafta piyasaların merakla beklediği FED toplantısında, faiz oranı değişmedi. Varlık-tahvil- alımlarının azaltılmasına dair bir karar da çıkmadı. Ancak toplantı sonrasında konuşma yapan FED Başkanı Powel’ın FED’in 2023 yılı sonuna kadar iki faiz artışı ön gördüğünü açıklaması, ileriki dönemde tahvil alım programının hızını düşürme ile ilgili bir plan yapmanın uygun olacağını belirtmesi, varlık alımlarını azaltmak için konuşmaya başladıkları açıklaması ve enflasyon ile ilgili beklediklerinden daha kalıcı ve yüksek olabileceğini vurgulaması küresel piyasalarda adeta deprem etkisi yarattı.
Değerlendirme: Haftanın en şaşırtıcı gelişmesi piyasaların FED toplantısına gösterdiği aşırı negatif tepki oldu. Zira, FED kararlarından hiçbiri bu tepkiye neden olabilecek özellikte değildi. Üstelik piyasanın nabzını belirleyen ABD 10 yıllık tahvil fiyatlarında da kararın açıklandığı anlarda bir hareketlenme görüldü ama ardından normale döndü. Bu bağlamda, piyasa aktörlerinin kasıtlı olarak piyasaları düşürdüğü, kısa süre sonra piyasaların Biden’ın ABD kongresine gönderdiği 4 Trilyon Dolarlık teşvik paketine odaklanacakları ve piyasaların yeniden yükselişe başlayacağı, piyasa aktörlerinin de bu geçici dalgalanmadan ciddi kar elde edecekleri düşünülmektedir.
Fitch: “Petrol Talebine Artış Devam Edecek”: Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings’ten yapılan açıklamada, Covid-19 salgınına yönelik aşı çalışmalarının başarılı olması ve kısıtlamaların daha da hafifletilmesi durumunda petrol talebinde artış eğiliminin yılın ikinci yarısında da devam edeceği bildirildi.
Fitch, dünya genelinde en yaygın olarak kullanılan Londra Brent türü ham petrolün varilinin bu yıl 63 dolar, gelecek yıl ise 55 dolar civarında seyredeceğini öngörüyor. Bir önceki raporunda Fitch, Brent türü ham petrolün bu yıl 58 dolar, gelecek yıl ise 53 dolar olacağını tahmin etmişti.
Türkiye’nin Cari Açığı Düşüş Eğiliminde: TCMB verilerine göre, Türkiye’nin cari işlemler hesabı, Nisan’da 1 Milyar 712 Milyon Dolar açık verdi. Piyasa beklentisi, Nisan ayında cari açığın 2 Milyar 430 Milyon Dolar olması yönündeydi. Gerçekleşen cari açık, son 6 ayın en düşük seviyesine işaret etti.
TCMB Para Piyasa Kurulu (PPK) Toplandı: Geçen haftanın en önemli yurtiçi gelişmesi olan toplantıda TCMB, Politika Faizini %19,00’da sabit bıraktı. Karar metninde ”Enflasyon ve enflasyon beklentilerindeki yüksek seviyeler dikkate alınarak, enflasyon raporunda belirgin düşüş sağlanana kadar mevcut para politikasındaki sıkı duruş kararlılıkla sürdürülecektir’ ‘ cümlesi dikkat çekti.
DeğerlendirmeTCMB’de gerçekleşen son başkan değişiminden bu yana yeni TCMB Başkanı Kavcıoğlu ısrarla “Enflasyonda belirgin bir düşüş sağlanana kadar sıkı para politikası devam edecektir” şeklinde görüş beyan etmektedir. Yani enflasyon düşmeden TCMB’nin faiz indirimine gitmeyeceğini ilan etmektedir. Bu kapsamda önümüzdeki yaz aylarındaki PPK toplantılarında da politika faiz oranında değişiklik olmayacağı düşünülmektedir.
Döviz ve Yabancı Yatırımcıların Geçen Hafta Türkiye Piyasalarındaki İşlemleri:
TCMB tarafından haftalık olarak yayınlanan verilere göre, 11 Haziran’da Merkez Bankası brüt döviz rezervleri, 2 Milyar 75 Milyon Dolar artışla 51 Milyar 713 Milyon Dolara yükseldi.
Brüt döviz rezervleri, 4 Haziran’da 49 Milyar 638 Milyon Dolar seviyesindeydi.
Söz konusu dönemde altın rezervleri, 896 Milyon Dolar azalarak 44 Milyar 49 Milyon Dolardan 43 Milyar 153 Milyon Dolara geriledi.
Böylece Merkez Bankası’nın toplam rezervleri, 11 Haziran haftasında bir önceki haftaya kıyasla 1 Milyar 180 Milyon Dolar artarak 93 Milyar 687 Milyon Dolardan 94 Milyar 867 Milyon Dolara yükseldi.
4-11 Haziran 2021 haftasında yurt dışı yerleşik yatırımcılar reel olarak 33,5 Milyon Dolarlık hisse senedi ile 80,3 Milyon Dolarlık Devlet İç Borçlanma (DİBS) aldı. Böylece yabancı portföyüne yeniden para girişi gerçekleşti.
Yılbaşından beri yurt dışı yerleşikler, toplam 842 Milyon Dolarlık hisse senedi satışı ile 702 Milyon Dolarlık DİBS alımı yaptı. Yurt dışı yerleşikler böylelikle 2021 yılında toplam 140 Milyon Dolarlık menkul kıymet satışı gerçekleştirmiş oldu.
Son 1 yıllık süre zarfında yurt dışı yerleşikler 2,152 Milyon Dolarlık hisse senedi satışı ve 3,043 Milyon Dolarlık DİBS alımı gerçekleştirirken menkul kıymet piyasasına 891 Milyon Dolar tutarında yabancı girişi söz konusu oldu.
Hisse senedi piyasasında yabancıların payı 11 Haziran 2021 itibariyle %42,1 olurken önceki haftada bu oran yine %42 seviyesindeydi. 2020 yılı kapanışında ise %49 oranında olan yabancı yatırımcı payı 1 sene öncesinde ise %52 idi.
Bunun yanı sıra, bu hafta ülkemizi ilgilendiren önemli ekonomik paritelerin izleyecekleri yön şu şekilde tahmin edilmektedir:
Dolar Endeksi (DXY): Geçtiğimiz hafta beklentilerimiz paralelinde yükseliş yaşamış ve haftalık pivot seviyesindeki direnci de aşarak 92.32 ile haftayı kapatmıştır. Günlük grafikte “Aşırı Alım” seviyesindedir. Önümüzdeki hafta hafif bir geri çekilme yaparak yatay bir seyir izlemesi mümkündür. Ancak, 91,80 seviyesindeki haftalık pivot noktası üzerinde kaldıkça yönü yukarıdır ve 93,25’e doğru gitmek isteyecektir.
Aşağı yönlü hareketlerde ise haftalık pivotu kırması halinde 90,77’ye kadar gerilemesi söz konusu olabilir.
EUR/USD: Parite, geçen hafta da beklentilerimiz çerçevesinde geri çekilme gerçekleştirmiş ve haftalık pivot seviyesindeki desteği de kırarak haftayı 1,1864 ile kapatmıştır. Günlük grafikte “Aşırı Satış” seviyesindedir. Önümüzdeki hafta hafif bir yükseliş yaşayarak yatay bir seyir izlemesi mümkündür. Ancak, 1,1931 seviyesindeki haftalık pivot noktası üzerinde günlük kapanışlar yapmadıkça yönü aşağıdadır ve 1,1714’e doğru gitmek isteyecektir.
Şayet yukarı yönlü bir hareket izleyerek haftalık pivot direncini de aşması durumunda 1,2015’e kadar gidebilmesi teknik açıdan mümkün olabilir.
Brent: Brent Petrol geçtiğimiz hafta yukarı yönlü hareketine devam ederek 74,20’leri test ettikten sonra 73,19 seviyesinden haftayı tamamlamıştır. Halen “Haftalık” grafikte “Aşırı Alım” seviyesindedir. Dolayısıyla önümüzdeki hafta bir miktar geri çekilmesi sürpriz olmayacaktır. Ancak, 72,70 üzerinde kaldıkça ana yön yukarıdır. Bu bağlamda 74,54’e doğru ivmelenmesi mümkün olabilir.
Aşağı yönlü hareketlerde ise 72,16 ve burayı da kırması halinde 71,25’e kadar gerileyebilme potansiyeli vardır.
Ons Altın: Geçtiğimiz hafta beklentilerimiz çerçevesinde geri çekilme gerçekleştirmiş ve haftalık ve hatta aylık pivot seviyesindeki destek noktalarını da kırarak 100 Dolarlık bir düşüşle haftayı 1764 ile kapatmıştır. Artık ana yön olarak düşüş trendine girmiş durumdadır. 1828 üzerinde günlük kapanışlar yapamadığı müddetçe de yön aşağı olacak ve 1718 seviyesindeki destek noktasına doğru gitmek isteyecektir.
Yukarı yönlü bir seyir izlemesi halinde ise 1798-1828 ve burayı da aşarsa 1860 Dolar seviyeleri teknik direnç seviyeleri olacaktır.
Bitcoin (BTC): Geçtiğimiz hafta beklentilerimiz çerçevesinde 39000 seviyelerini test ettikten sonra geri çekilmiş ve 34586 seviyesinden haftayı tamamlamıştır.
Önümüzdeki hafta 37000 seviyesi altında kaldıkça aşağı yönlü harekete devam edecektir. İlk etapta 32400 ve burayı da kırarsa 27000 Dolar seviyelerine geri çekilebilir.
Yukarı yönlü hareket izlemesi halinde ise 36870 ve burayı da aşarsa 38600 Dolar seviyelerini hedefleyebilir.
S.Mert ÜNSAL
