“Propaganda araçlarının stratejik kullanımı; seçmen davranışlarını önemli ölçüde etkileyerek, seçmenlerin politik tercihlerini manipüle edebilir. Bu etki politik psikoloji ve oyun teorisi kapsamında incelendiğinde, seçmenlerin karar verme süreçlerindeki bilgi işleme mekanizmalarını ve stratejik etkileşimleri daha iyi anlamamızı sağlar. Ayrıca, medya okuryazarlığı ve kapsamlı eğitim programları aracılığıyla, propagandanın yaratabileceği olumsuz etkilerin azaltılması mümkündür.”
Giriş
Propaganda tarih boyunca insanların seçimini etkilemek için kullanılan bir araç olmuştur. Propagandanın seçmenlerin karar verme süreci üzerinde yoğunlaşması, politik psikoloji ile oyun teorisini birleştiren disiplinler arası bir yaklaşımı gerektirir. Bu makale, propagandanın tarihsel evrimini ve ilgili etik hususlar çerçevesinde incelemekte ve olumsuzlukları hafifletmeye yönelik stratejiler önermektedir. Propaganda ve seçmen davranışlarını anlamaya yönelik teorik çerçeve, politik psikolojinin rolü ve oyun teorisindeki anahtar kavramlar da dâhil olmak üzere tartışılacak, propagandanın seçim yayılımı üzerindeki etkilerin örnekleri incelenecek ve geçmiş seçimlerde seçim kararlarını şekillendiren propagandanın dikkate almaya değer örnekleri vurgulanacaktır. Son olarak makalede, propagandanın ortadan kaldırılması için ele alınabilecek yöntemler ve oylamayı teşvik etmede medya okuryazarlığı ve eğitimin rolü de konuya dâhil edilecektir.
Propaganda ve Seçmen Davranışı: Teorik Çerçeve
Seçmenleri anlamada siyaset psikolojisinin rolü nedir?
Politik psikoloji, seçmenin etkilerini anlamada önemli bir rol oynamaktadır. Kitle iletişim araçları ve partilerin iletişimi de dâhil olmak üzere çeşitli siyasi propaganda araçlarının seçiminin üzerinde olup olmadığı araştırılmaktadır. Kitle iletişim araçlarının sosyal sistemin içindeki konumu hem medyayı hem de kamuoyunu ilgilendiren önemli bir faktördür. Siyasi adaylar ve parti yöneticileri, seçmenleri kendi siyasi gündemlerini desteklemeye ikna etmek için propaganda, siyasi reklamlar ve farklı seslerin susturulmasını içerebilen çeşitli yöntemler kullanabilirler [2]. Uzmanlar, politik psikoloji aracılığıyla bu taktiklerin seçmenlerin tutumlarını, inançlarını ve oy verme kararlarını nasıl şekillendirdiklerini analiz edebilirler. Örneğin, siyasi propaganda araçlarının, oy verme niyetlerini ve kararlarını etkilemek de dâhil olmak üzere seçimin nasıl sona ereceği üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğu gösterilmiştir [3]. Bu psikolojik faktör, seçmenlerin seçimleri sırasında nelerden nasıl etkilendikleri konusunda değerli bilgiler sağlar ve politik kampanya ve stratejilere ışık tutar.
Oyun teorisi, propagandanın seçmenlerin karar verme süreci üzerindeki etkilerini analiz etmeye nasıl yardımcı olur?
Oyun teorisi, propagandanın seçmenlerin karar verme süreci üzerindeki etkilerini analiz etmede yararlı bir araç olabilir. Propaganda, bir diğer tanımlama ile siyasi partilerin ve adayların seçimlerini etkilemek için bir siyasi pazarlama iletişim biçimidir. Oyun teorisi ise seçmenlerin propagandaya nasıl tepki gösterdiği ve siyasi partilerin ve adayların propagandasını kendi yararlarına nasıl kullanabileceğimizi anlamamıza yardımcı olabilir. Kitle iletişim araçlarının sosyal sisteminin içindeki yerleşimi, propagandanın seçmenin performansı üzerinde yapılan analizler sırasında dikkate alınması gereken bir diğer faktördür [1]. Oyun teorisini kullanarak seçimlerin ve siyasi partilerin propagandaya yanıt olarak benimseyebilecekleri farklı yöntemler ve bu basit yöntemlerle seçimin nasıl değişeceği belirlenebilir. Örneğin oyun teorisi, seçmenlerin bir siyasi gündemin durumu olumsuz propagandaya nasıl tepki verebileceğini ve bunun sonucunda oylarını değiştirip değiştirmeyeceklerinin anlaşılmasında yardımcı olabilir. Ek olarak bu analiz düzeyi, siyasi partilerin kararsız seçimlerin değişimini etkilemek ve seçim kazanma şanslarını en üst düzeye çıkarmak için propagandayı nasıl kullanabileceğini analiz etmemize yardımcı olabilir. Genel olarak oyun teorisi, propagandanın seçmenin karar verme sürecinin üzerinde tutulabilmesi için değerli bir çerçeve sunar ve politik pazarlama iletişimi için daha etkili stratejiler geliştirmemize yardımcı olabilecek bir potansiyele sahiptir. [3]
Siyaset psikolojisi ve oyun teorisindeki propaganda ve seçmen çalışmaları ile ilgili temel kavramlar nelerdir?
Siyaset psikolojisi ve oyun teorisi, propaganda etkisindeki seçmenin karar alma sürecini incelemede önemli kavramlardır. Kitle iletişim araçlarının sosyal sistemler içerisinde birleştirildiği çeşitli organların nasıl özgürleşebileceği konusunda faydalı araçlardır [1]. Ayrıca sosyal medyanın siyasi propaganda aracı olarak kullanılmasının siyaset ve demokrasi üzerinde önemli etkileri vardır, çünkü belirli hedef kitleleri hedef alabilir ve onların siyasi adaylarına ilişkin algılarını şekillendirebilir. Seçmenin karar alma aşamasının arkasında yatan psikolojik motivasyonların anlaşılması da çok önemli bir faktördür. Bu nedenle politik psikoloji, politik tutumlarını nasıl oluşturduklarını ve bu tutumların oy verme şeklini nasıl değiştireceğini incelerken oyun teorisi, sonuçların birden fazla aktörün davranışına bağlı olduğu miktardaki karar almayı analiz etmek için bir çerçeve sağlar. Siyaset bilimciler, oyun teorisini kullanarak, siyasi aktörlerin seçimini etkilemek amacıyla propaganda da dâhil olmak üzere seçmenlerle birlikte nasıl iletişim kurduğunu inceleyebilirler. Son olarak sosyal medya gibi siyasi propaganda araçlarının seçiminin devamındaki bölümlerinin büyük önem taşıyacağını düşünüyorum. Araştırmalar, bu teorilerin seçme tutumu ve sonuçlarının üzerinde önemli etkileri olduğunu göstermiştir [3]. Genel olarak, politik psikoloji ve oyun teorisinin birleşimi, propaganda ve diğer politik araçların seçme davranışını nasıl sürdürülebildiği için güçlü bir çerçeve sağlar.
Propagandanın Seçmen Davranışı Üzerindeki Etkisi
Propaganda, siyasi kampanyalarda seçim davranışlarını etkilemek için nasıl kullanılabilir?
Tarih boyunca propaganda, siyasi partiler tarafından seçmen davranışlarını etkilemek ve kamuoyunu etkilemek için bir araç olarak kullanılmıştır. Siyasi partiler, partilerini ve adaylarını tanıtmak için siyasi reklamlar, kampanyalar, sosyal medya ve seçim müzikleri gibi çeşitli propaganda tekniklerini kullanırlar. Propagandanın temel amacı, belirli bir adayı veya partiyi desteklemek için halkı manipüle etmek ve etkilemektir. Siyasi propaganda, seçmenlerin zihninde bir aday veya parti hakkında olumlu bir imaj yaratırken aynı zamanda muhalif adayları veya partileri itibarsızlaştırmak için tasarlanmıştır.
Konumuzu detaylandıracak olursak propaganda, çeşitli teknikler ve mesajlar aracılığıyla seçmenleri belirli bir adaya veya siyasi partiye oy vermeye ikna etmeyi veya belirli bir politik görüşü benimsemeye teşvik etmeyi amaçlar.
Propaganda Teknikleri Nelerdir?
Duygulara Hitap: Korku, öfke, üzüntü veya gurur gibi duyguları uyandırarak seçmenleri harekete geçirmeye çalışmak.
Basitleştirme ve Tekrar: Karmaşık konuları basit sloganlara ve mesajlara indirgeyerek seçmenlerin algısını yönlendirmek.
Rakibi Karalama: Rakip aday veya siyasi partiyi karalayıcı ve olumsuz bilgilerle seçmenlerin gözünde itibarsızlaştırmaya çalışmak.
Yanlış Bilgi Yaymak: Kasıtlı olarak yanlış veya yanıltıcı bilgiler yayarak seçmenlerin algısını ve tercihlerini etkilemek.
Bandwagon Etkisi: Herkesin belirli bir adaya veya siyasi partiye oy verdiğini göstererek seçmenleri de o yöne yönlendirmeye çalışmak.
Bilgi Asimetrisi: Seçmenlerin adaylar ve politikalar hakkında tam bilgi sahibi olmaması propagandaya karşı daha savunmasız hale gelmelerine neden olabilir.
Duygusal Tepkiler: Propaganda, seçmenlerin mantıklı düşünmesini engelleyen ve duygusal tepkiler vermesine yol açan mesajlar içerebilir.
Sosyal Baskı: Aile, arkadaşlar veya çevre gibi sosyal grupların oy verme tercihleri seçmenleri etkileyebilir.
Medya Etkisi: Medyanın propaganda mesajlarını yayması ve seçmenlerin algılarını yönlendirmesi propagandanın etkisini artırabilir.
Propaganda ile Mücadele Nasıl Olmalıdır?
Propaganda, demokratik seçimlerin işleyişini bozabilecek ve seçmenlerin özgür iradesini etkileyebilecek bir tehdit oluşturmaktadır. Propaganda ile mücadele için:
Eğitim: Seçmenlere propaganda tekniklerini tanıma ve eleştirel düşünme becerilerini geliştirme konusunda eğitim verilmesi önemlidir.
Bağımsız Medya: Medyanın tarafsız ve objektif haber yapmasını teşvik etmek ve propaganda yaymasını engellemek şarttır.
Şeffaflık: Siyasi partilerin ve adayların finansman kaynaklarını ve propaganda faaliyetlerini şeffaf bir şekilde açıklaması önemlidir.
Sivil Toplum Katılımı: Sivil toplum kuruluşları propagandayla mücadeleye aktif olarak katılmalı ve seçmenleri bilinçlendirmelidir.
Propaganda, siyasi kampanyalarda her zaman kullanılan bir araç olmuştur. Seçmenlerin propaganda tekniklerini tanıması, eleştirel düşünme becerilerini geliştirmesi ve doğru bilgi kaynaklarına ulaşması propagandanın etkisini azaltmak için önemli argümanlar arasındadır.
Propagandanın Siyasi Etki Amacıyla Kullanımında Etik Hususlar
Seçmen davranışını etkilemek için propaganda kullanımı ne gibi etik kaygılar doğurur?
Siyasal iletişim uygulamalarında propagandanın kullanılması ciddi etik kaygılar doğurmaktadır. Bu kaygıların temelinde medya sahiplerinin çoğu zaman siyasi partilerle yakın bağları ve siyasi iktidarla ekonomik ilişkileri olduğu gerçeği yatmaktadır. Bu durum, seçim dönemlerinde medya kuruluşlarının siyasi iktidar ve onun çıkarları lehine kullanılabileceği bir ortam yaratmaktadır [8]. Siyasal iletişim uygulamalarındaki bu etik dışı tutumlar önemli sorunlara yol açmakta ve meslek etiği açısından tehdit oluşturmaktadır. Meslek etiği, dünya görüşleri, kültürleri, ideolojileri ve dinleri ne olursa olsun, mesleği icra edenlerin kararlarını ve eylemlerini belirleyen özel normlar gerektirir. Ancak bazı medya kuruluşları taraflı kamuoyu araştırmaları yayınlıyor, kamuoyu araştırmalarını kendi çıkarları doğrultusunda manipüle ediyor, etik olmayan siyasi iletişim materyalleri aracılığıyla seçmenleri yanlış yönlendiriyor ve seçim dönemlerinde “at yarışı gazeteciliği” yapıyorlar [8]. Bu durum, gerçekliği şüpheli mesajların seçmen davranışlarını etkilemesi nedeniyle halkın medyaya olan güveninin sarsılmasına neden olmaktadır. Hem politikacıların hem de iletişim araçlarının etik siyasal mesajların iletilmesinde ciddi sorumlulukları vardır ve etik kurallara uyulmaması bir bütün olarak demokrasi açısından telafisi mümkün olmayan sonuçlara yol açabilir [8]. Bu nedenle propagandanın seçmen davranışlarını manipüle etmek için kullanılmaması, bunun yerine siyasi mesajların şeffaf ve etik bir şekilde iletilmesi toplumun ve demokrasinin sağlığı açısından önem arz etmektedir.
Siyaset psikolojisi ve oyun teorisi, propagandayı çevreleyen etik söylemi nasıl şekillendiriyor?
“Propaganda” terimi ilk olarak 20. yüzyılın başlarında etkileme ve ikna taktiklerini tanımlamak için kullanıldı ve o zamandan beri kışkırtma ve kurumsal yapılar gibi kamuoyu algısını manipüle etmek için kullanılan çeşitli teknikleri kapsayacak şekilde gelişti. Siyaset bilimi literatürü, bilgi ve değerin güç ilişkilerini, örgütlenmesini, üretimini ve yayılmasını tanımlamak için propaganda kavramını sıklıkla kullanırken [11], daha geniş bir alana sahip olan sosyolojik propaganda, bilgi ve eğitimin toplumsallaştırma yönlerini de içermektedir [12]. Demokratik yönetimlerde siyasi iktidarlar, halkın genel eğilimlerini, arzularını ve isteklerini anlamak için sıklıkla kamuoyu araştırmalarına başvururlar. Bu, propaganda çabalarını kamuoyunda yankı uyandıracak ve istenen sonuçlara ulaşacak şekilde yönlendirmek için kullanılabilir [8]. Siyasette propagandayı çevreleyen etik söylem, propagandanın bireyler ve gruplar üzerindeki psikolojik etkilerinin yanı sıra kullanımında yer alan stratejik hususları araştıran politik psikoloji ve oyun teorisi tarafından bilgilendirilmektedir. Bu alanlar, propagandanın insanların inançlarını ve eylemlerini manipüle etmek için nasıl kullanılabileceğini ve eğitim, eleştirel düşünme ve propaganda teknikleri farkındalığı ile buna nasıl karşı çıkılabileceğini anlamamıza yardımcı olur. Sonuçta siyasette propagandanın etik kullanımı kurumsal yapılar, medya okuryazarlığı ve demokratik değerler de dâhil olmak üzere faktörlerin karmaşık etkileşimine bağlıdır.
Etik olmayan propaganda taktiklerinin demokratik süreç üzerindeki potansiyel sonuçları nelerdir?
Etik olmayan propaganda taktikleri demokratik sürece ciddi şekilde zarar verebilir. Medyaya yönelik sopa ve havuç politikalarının demokratik sistemde yeri yoktur [8]. Medya organlarına belirli ayrıcalıklar tanınması, onların görevlerini yerine getirmesine engel olabilmekte ve devletin yanlışlarını kamuoyuna bildirme konusunda tereddüte yol açabilmektedir [8]. Benzer şekilde, bağımsız medya organlarına yasak veya sansür uygulanması, halkın medyaya olan güvenini temelden sarsacağı için demokratik sisteme de zarar verebilmekte [8], adaylar tarafından verilen sözlerin tutulmaması ciddi bir ahlaki erozyonun işareti olarak görülmektedir [8]. Yerine getirilmeyen vaatlerin siyasal kurumlara verdiği zarar, bilgili ve deneyimli kişilerin uzun süre siyasette hizmet etmesini engellemekte ve siyasetten soğutmaktadır [8]. Bu nedenle siyasi partilerin ve hükümetlerin etik olmayan propaganda taktiklerinden kaçınmaları, şeffaflık ve hesap verebilirliği sürdürmeleri demokratik sürecin bütünlüğünün korunması açısından hayati önem taşımaktadır.
Propagandanın Seçmen Davranışları Üzerindeki Olumsuz Etkilerini Azaltmaya Yönelik Stratejiler
Propagandanın seçmenlerin karar alma süreci üzerindeki etkisini ortadan kaldırmak için ne gibi önlemler alınabilir?
Propaganda, yukarıda defaten değinildiği gibi özellikle siyasi alanda, insanların görüş ve inançlarının şekillenmesinde her zaman önemli bir rol oynamıştır. Siyasi liderler yüzyıllardır seçmenleri etkilemek için ağırlıklı olarak hitabet yeteneklerini kullanıyorlardı, ancak televizyon ve internetin ortaya çıkışıyla propaganda tamamen yeni bir boyut kazandı [13]. Propagandanın tarihteki en bilinen örneklerinden biri, Nazi Almanya’sı lideri Adolf Hitler’in İkinci Dünya Savaşı sırasında bunu kullanmasıdır. Uğradığı acı yenilgiye rağmen propagandanın gücünü fark etmesi ve onu bir kitle iletişim aracı olarak kullanması, hala üzerinde ciddi bilimsel araştırmalar yapılan bir olgudur. Hitler medyayı kamuoyunu manipüle etme konusunda kullanmakta uzman olan Propaganda Bakanı Joseph Goebbels’e büyük ölçüde güveniyordu ve onun stratejilerini harfiyen uyguladı, ancak her iki tarihi aktörün de sonu çok kötü oldu. Bu durum aynı zamanda insanlığa ciddi travmalara neden olan geri dönülmesi imkânsız acılar yaşattı [14]. Günümüz dünyasında da, siyasi partiler ve adayların seçmenlerin oylarını alabilmeleri için siyasi pazarlama karmasını oluşturan çeşitli unsurların öneminin farkına varmaları gerekmektedir. Propagandanın seçmenlerin karar verme süreci üzerindeki etkisini ortadan kaldırmak için tüm bu alt ilgili unsurlarına özel önem verilmelidir. Seçmenlerde güven oluşturmak için politik pazarlama stratejileri şeffaflık ve dürüstlüğe dayanmalı, yanlış bilgilerin veya sahte haberlerin yayılmasını önlemek için sosyal medya ve diğer çevrim içi platformların kullanımı da dikkatle izlenmelidir [15]. Bu konuda dijital ve medya okuryazarlık geliştirilmelidir. Siyasi liderler bu önlemleri alarak propagandanın seçmenlerin karar alma süreci üzerindeki etkisini en aza indirebilir ve seçimlerin adil, şeffaf ve demokratik olmasını sağlayabilirler.
Propagandaya karşı etkili karşı stratejiler geliştirmek için politik psikoloji ve oyun teorisinden elde edilen bilgilerden nasıl faydalanılabilir?
Propagandayla mücadele etmek ve etkili karşı stratejiler geliştirmek amacıyla politik psikoloji ve oyun teorisinden elde edilen bilgiler, propagandanın nasıl çalıştığını ve bireysel davranışları nasıl etkilediğini anlamada faydalı olabilir. Özellikle politik psikoloji, insanların ikna edici mesajları nasıl işlediklerini ve onların politik ideolojileri ve kişisel önyargılarından nasıl etkilendiklerini açıklar. Oyun teorisi ise propagandacıların stratejik hamlelerini belirlemeye ve etkili karşı stratejiler geliştirmeye yardımcı olabilir. Oyun teorisi, propagandacıların hedeflerini ve teşviklerini analiz ederek stratejilerindeki zayıflıkları tespit edebilir ve bunlara karşı koymanın yollarını önerebilir. Örneğin oyun teorisi, propagandacıların zayıf yönlerini hedef alan ve kusurlarından yararlanan karşı propaganda taktikleri geliştirmek için kullanılabilir. Bu taktikler, propagandacıların asılsız iddialarını ifşa etmeyi, tutarsızlıklarını vurgulamayı ve halkı onların mesajlarına karşı çıkmaya harekete geçirmeyi içerebilir. Sonuçta, politik psikoloji ve oyun teorisinden elde edilen bilgiler, propagandayla mücadele etmek ve onun zararlı etkilerine karşı korunmak için etkili karşı stratejiler oluşturmaya yardımcı olabilir diyebiliriz [13].
Propagandanın seçmen davranışları üzerindeki olumsuz etkisini azaltmakta medya okuryazarlığı ve eğitiminin rolü nedir?
Propagandanın seçmen davranışını etkilemek için bir araç olarak kullanılması günümüz toplumunda TV ve internet gibi kitle iletişim platformlarının yükselişiyle daha yaygın hale gelmiştir. Tekrar örneğimize dönecek olursak; Hitler’in II. Dünya Savaşı sırasında propagandayı etkili bir şekilde kullanması, onun kamuoyunu şekillendirme ve geniş insan gruplarını kendi davasına yönlendirme konusundaki gücünü gösterdi. Goebbels’in propaganda makinesi, Nazi Partisi’nin ideolojisini Alman halkının bağ kurabileceği, anlayabileceği ve takdir edebileceği bir şekilde birbirine bağlayan iyi organize edilmiş bir mekanizmaydı [14]. Bu konuyu analiz ettiğimizde, propagandanın seçmen davranışı üzerindeki etkisi medya okuryazarlığı ve eğitim ile hafifletilebilir önermesi açıkça ortaya çıkmaktadır. Medya okuryazarlığı, bireylere medyanın kendilerine sunduğu bilgileri eleştirel bir şekilde analiz etmeyi ve yorumlamayı öğretmeyi içerir. Eğitim ise bireylere medyada duydukları ve gördükleri hakkında bilinçli kararlar vermelerini sağlayacak geniş bir bilgi tabanı sağlamayı amaçlamaktadır. Medya okuryazarlığı ve eğitim, bireylere gerçekleri ve görüşleri nasıl ayırt edeceklerini, önyargıları nasıl tanıyacaklarını ve kaynakları nasıl değerlendireceklerini öğreterek, bireylerin propagandanın oy verme davranışları üzerindeki olumsuz etkisine karşı koymalarına yardımcı olabilir. Sonuçta medya okuryazarlığı ve eğitim, vatandaşların propagandayla yönlendirilmek yerine doğru bilgiye dayalı olarak bilinçli kararlar almasını sağlayarak sağlıklı bir demokrasiyi teşvik etmede temel faktörlerdir [13].
Sonuç
Propagandanın seçimin yarattığı etki siyaset psikolojisi ve oyun teorisinin sağladığı analiz yoluyla, demokratik süreç için önemli sonuçlar olan önemli bir araştırma alanıdır. Bu araştırma makalesi, propagandaya ve onun seçmen kararları üzerindeki etkisine ilişkin anlayışımızı bilinçlendirebilecek birkaç önemli noktayı vurgulamaktadır. Politik psikoloji, propagandanın tutumları, inançları ve oy verme kararlarını nasıl şekillendirdiğini anlamada kritik bir rol oynarken, oyun teorisi, siyasi aktörler ve seçmenler arasında bir araya getirilmesi iletişimin incelenmesine olanaklarından, propagandanın seçmenlerin karar verme süreci üzerinde güç analizi yapmak için yararlı bir çerçeve sağlar. Kitle iletişim araçlarının sosyal sisteminin içindeki yeri hem medyayı hem de kamuoyunu görebilecekleri bir diğer önemli faktördür. Politik psikoloji ve oyun teorisinin birleşimi, propaganda ve diğer politik oyunların seçme davranışlarını nasıl muhafaza edilebileceği konusunda güçlü bir çerçeve sağlar. Siyasi partilerin seçmenleri kendi lehlerine etki etmek için farklı propaganda araçları kullanırlar. Ancak propaganda demokratik süreçlere ciddi şekilde zarar verme potansiyeline sahiptir ve etkisi medya okurluğu ve eğitimle hafifletilebilir. Ayrıca sosyal medyanın siyasi propaganda aracı olarak kullanılmasının siyaset ve demokrasi üzerinde önemli etkileri vardır; çünkü belirli kitleleri hedef alabilir ve onların siyasi adaylarına ilişkin algılarını şekillendirebilir. Oyun teorisini kullanarak seçimlerin ve siyasi partilerin propagandaya yanıt olarak benimseyebilecekleri farklı yöntemler ve bu basit yöntemlerle seçimin nasıl değişeceğini belirleyebiliriz.
Sonuç olarak bu araştırma makalesi; propagandanın seçmen davranışını nasıl olumsuz etkileyebileceğine ışık tutmakta, propagandayla mücadele etmek ve onun zararlı etkilerine karşı korunmak için etkili karşı stratejiler oluşturulması gerektiğinin altını çizmektedir.
Mert Ünsal, MA
Küresel Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Analisti
KAYNAKÇA
- Basının Seçmen Davranışını Etkileme Süreci. Erişim: Mart 24, 2024, dergipark.org.tr/tr/download/article-file/178101
- Siyasal Pazarlamada Tutundurma Faaliyetlerinin, Sosyal Medyanın ve Referans Grupların Z Kuşağı Seçmen Davranışı Üzerindeki Etkileri Erişim: Mart 24, 2024, dergipark.org.tr/en/download/article-file/2146927
- Siyasal Propaganda Araçlarının Seçmen Davranışı Üzerindeki Etkisine Yönelik Seçmen Algısı: Isparta Örnek Olayı. Erişim: Mart 24, 2024, dergipark.org.tr/tr/download/article-file/201608
- Bir Siyasal Propaganda Aracı Olarak Sosyal Medya. Erişim: Mart 24, 2024, dergipark.org.tr/tr/download/article-file/17706
- Siyasal Propaganda Araçlarının Seçmen Davranışı Üzerindeki Etkisine Yönelik Seçmen Algısı: Isparta Örnek Olayı. Erişim: Mart 24, 2024, dergipark.org.tr/tr/download/article-file/201608
- Siyasal Propaganda Araçlarının Seçmen Tercihine Etkisi. Erişim: Mart 24, 2024, www.academia.edu
- Siyasal Propaganda Araçlarının Seçmen Tercihine Etkisi. Erişim: Mart 24, 2024, www.academia.edu
- Siyasal İletişim Uygulamalarında Etik Sorunu. Erişim: Mart 24, 2024, baskanlikreferandumu.siyasaliletisim.org
- Propagandada Etik Kaygı. Erişim: Mart 24, 2024, dergipark.org.tr/tr/download/article-file/815778
- Propaganda Olgusu ve Propagandanın Amerikanlaşması. Erişim: Mart 24, 2024, dergipark.org.tr/tr/download/article-file/157390
- Türkiye Cumhuriyeti – Akademik Arşiv Sistemi. Erişim: Mart 24, 2024, dspace.ankara.edu.tr
- Propaganda Olgusu ve Propagandanın Amerikanlaşması. Erişim: Mart 24, 2024, dergipark.org.tr/tr/download/article-file/157390
- Siyasi Pazarlama Faaliyetlerinin Seçmen Davranışları Açısından Önemi. Erişim: Mart 24, 2024, dergipark.org.tr/tr/download/article-file/276255
- Algı Yönetimi ve Propaganda: Nazi Almanyası Üzerinden Bir Değerlendirme. Erişim: Mart 24, 2024, dergipark.org.tr/en/download/article-file/1383653
- Seçmen Tercihlerinin Siyasal Pazarlama Karması (t.y.). Erişim: Mart 24, 2024, avesis.deu.edu.tr
