Batı Trakya Türkleri, 1923 Lozan Barış Antlaşması ile Yunanistan’a resmi azınlık olarak bırakıldılar. Bu sebeple Türkiye Cumhuriyeti’nin azınlık üzerinde tarihi bir sorumluluğu bulunmaktadır. Bu sorumluluk sahip çıkma, koruyup kollama gibi güvencelerdir. Geçmişten günümüze bu sorumluluk dönemin şartları nedeniyle bazen ihmal edilse de, Türkiye Cumhuriyeti Batı Trakya Türklerine sahip çıkmaya var gücünle devam etmektedir. Bu amaçla Türkiye’den Batı Trakya’ya resmi ve özel çokça ziyaretler olmuştur. Son zamanlar ise en yoğun trafiğin yaşandığı dönemlerdir.
Batı Trakya ziyaretlerinin tarihsel sürecine gözatacak olursak;
İlk Batı Trakya ziyareti Türkiye’nin 3. Cumhurbaşkanı Celal Bayar tarafından Atina ve Gümülcine’ye Kasım 1952 tarihinde gerçekleşmiştir. Bu bir iade-i ziyarettir. Öncesinde Kral Paulos ve eşi Frederika Türkiye’ye gelerek Celal Bayar’ın konuğu olmuştur. Bu ziyarette Kraliçe Frederika Gümülcine’de bir Türk Lisesi kurulması fikrini ortaya atmıştır. Süreç hızla ilerlemiş, okulun açılışına kendi adı verilen Celal Bayar gelmiştir. Böylece azınlık eğitimin mihenk taşı olan bir okulu kazanmıştır. 1950’li yıllar Türk Yunan ilişkilerinin sıcak olduğu yakınlaşma dönemlerindendir. Öncesinde 1930’lu yıllar da ilk sıcak yakınlaşma dönemidir. Bu dönemde de İsmet Paşa Venizelos’un davetlisi olarak 3 Ekim 1931’de Atina’yı ziyaret etmiştir. Ancak ziyaret Atina ile sınırlı kalmıştır.
Celal Bayar’ın ziyaretinden 52 yıl sonra 8 Mayıs 2004’te T.C. Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan Gümülcine’ye gelmiştir. Yarım asır sonra yapılan ziyaret aslında çok geç kalınmış bir ziyarettir. Başbakan Erdoğan bu ziyarette, Batı Trakya Türklerinin Yunanistan vatandaşı olmalarının yanı sıra AB mensubu olduklarına da vurgu yapıp, “Sizi unutmayan bir Türkiye Cumhuriyeti var” demiştir. Erdoğan, 8 Aralık 2017 tarihinde bu kez Türkiye’nin 12. Cumhurbaşkanı olarak Batı Trakya’ya gelmiştir.
5 Aralık 2007’de Türkiye’nin Dışişleri Bakanı Ali Babacan Batı Trakya’yı ziyaret etti. Babacan, 1960’ta dönemin Dışişleri Bakanı Selim Sarper’den sonra Batı Trakya’yı ziyaret eden ilk Türk Dışişleri Bakanı oldu. Tam 47 yıl sonra bir Türk Dışişleri Bakanının Batı Trakya’yı ziyaret etmesi de fazlasıyla geç kalınmış bir ziyaret değil midir?
Burada bir parantez açıp İsmail Cem’e değinmemiz gerekir. Cem, 40 yıl aradan sonra Yunanistan’ı resmen ziyaret eden ilk Türk Dışişleri Bakanı olmuştur. Fakat İsmail Cem, Batı Trakya’yı ziyaret etmemiştir. 4 Şubat 2000 tarihinde Yunanlı meslektaşı Yorgo Papandreu ile Atina’da buluşmuşlardır. Bu ziyarette kültürel ve ticari birçok anlaşma imzalanmıştır. (1951 Kültür Antlaşması revize edilmiştir)
Türk Dışişleri Bakanı Selim Sarper’in ziyaretinden 35 yıl sonra ilk defa Bakan seviyesindeki ziyaretin 2 Mayıs 1995 tarihinde Yıldırım Aktuna tarafından yapıldığına da belirtmeliyiz. Aktuna’nın yaptığı bu ziyaret oldukça sıkıntılı geçmiştir. Ziyaret ettiği yerlerde “Sizler özbe öz Türk’sünüz, sizin Türklüğünüzü kimse değiştiremez” diyen Aktuna, Yunanlı fanatiklerin saldırılarına maruz kaldı. Aktuna, Türk heyeti ile birlikte geceyi Gümülcine Başkonsolosluğu’nda geçirmek zorunda kalmıştı.
Daha sonra birçok kez Türkiye’den Bakanlar Batı Trakya’ya ziyaretler gerçekleştirmişlerdir. Egemen Bağış, Volkan Bozkır, Mehmet Nuri Ersoy, Süleyman Soylu, Berat Albayrak gibi…
Son yıllarda Dr. Sadık Ahmet’in vefat yıl dönümlerine üst düzey katılımlar gerçekleşmektedir. Son olarak 24 Temmuz 2019’da TBMM Başkanı Prof. Dr. Mustafa Şentop’un yanısıra İyi Parti Genel Başkanı Meral Akşener, Büyük Birlik Partisi Genel Başkanı Mustafa Destici, Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu, Cumhuriyet Halk Partisi Grup Başkan Vekili Engin Altay, iktidar ve muhalefet milletvekilleri de katılım sağladılar. İktidarından muhalefetine kadar her düzeyde gerçekleşen bu katılım Türkiye’nin azınlığa verdiği önemi açıkça göstermektedir.
5-6 Mayıs 2021 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakan Yardımcısı Yavuz Selim Kıran’dan sonra bu defa 30 Mayıs 2021’de Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu Batı Trakya’da geldi. (Bu 2. ziyaretidir, daha önce 2017 yılında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile birlikte katılım sağlamıştır)
Türkiye’den resmi devlet görevlilerinin dışında siyasi parti genel başkanlarından CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu 2 Temmuz 2011’de, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ise 27 Haziran 2012’de Batı Trakya’ya gelmişlerdir. Ayrıca Cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce de 31 Mayıs 2018’de Batı Trakya’da gelen siyasilerdendir.
Genel anlamda ziyaretleri kaleme almaya çalıştık, bazen bu ziyaretlere çok uzun zaman ara verilmiştir. Ancak artık tüm siyasi partilerin Balkan Masaları oluşmaya başladı, farkındalık geçmişe görece daha fazla. Dış Türkler meselelerini salt siyasi partilerle sınırlamak yanlış olur, aksine bu meseleler devlet politikasıdır.
Azınlığı milli güvenlik tehdidi olarak gören zihniyet bu ziyaretlerden genellikle rahatsız olmaktadır. Ziyaretler, Batı Trakya Türklerinin temel sorunlarına ciddi şekilde çare olmasa da manevi destek ve moral vermesi açısından oldukça önemlidir.
