Sosyal Medya algı yönetimi ve Volodimir Zelenskiy

Mert Ünsal

Akıllı telefon kullanımındaki artış, internetin hızı ve internete ulaşımın kolaylaşması ile yeni nesil haberleşmede sosyal medya, hem anlık hem de popüler oluşuyla, televizyon ve benzeri haberleşme kaynaklarının açık ara önüne geçmiştir. Öyle ki bir haberin sosyal medyadan yayılma hızı, bugün otorite olmuş ana akım TV kanallarından kat ve kat daha fazladır. Üstelik buradan yayılan haberler diğer haberleşme kanallarından daha büyük kitlelere ulaşırken, etkileşimi daha da yüksektir. 

 2022 Yılı dünyada 4,62 milyar sosyal medya kullanıcısı bulunmaktadır. Dünya nüfusunun 2022 yılında 7 milyar 924 insandan oluştuğu nu düşünürsek, neredeyse Dünya nüfusunun  %60’ ı sosyal medya kullanıcı gözükmektedir. Dünyadaki verilere göre İnternet erişimin %92 sinin mobil olduğu bilgisinden hareket ile  Sosyal Medya ya insanların mobil üzerinden daha fazla ulaşabildiğini,  bunun gerek sosyal medya takibinde gerekse kişilere ulaşmada çok daha etkin olunacağı çıkarımını yapabiliriz. Etkileşimdeki en büyük etkenlerden biri de yeni neslin günlük yaşamının büyük zamanını buraya ayırması, çevresini ve ebeveynlerini de konulara dair hızla bilgilendirmesidir. 

 Haberin kaynak doğruluğu noktasında ana akım yayın kuruluşları bir adım önde olsa da, sosyal medyada paylaşılan haber içeriklerinin yayılma hızının çok daha hızlı olması aksiyonları da  beraberinde getirmektedir. Çevrecilik, hukuki/cezai davalar, yardımlaşma, kamuoyu oluşturma ve kriz dönemlerinde toplumun kitleleşmesine ön ayak olan sosyal medyanın, siyaset ve politikada değişikliklerinde dahi önemli bir rol oynadığını görmekteyiz.

Sosyal Medya ve Twetter in siyasette ilk etkin kullanımı örneği; Eski Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek’in iktidardan devrilmesi sürecinde görülmüştür. Demokrasi ve insan hakları vaat eden geniş çaplı bir devrimi harekete geçirmek ve Tahrir meydanına insanların toplanmasını örgütlemede Twitter ve diğer sosyal medya yüksek önemde etkin olmasına karşısında, Mübarek yönetimi  çareyi İnterneti komple kesmekte bulmuştur.

Diğer taftan CFR analistlerinden Anshu Siripurapu ve Will Merrow’ nın 9 Şubat 2021 11:30 (EST) tarihinde yazılan analizinde (1) ‘’ Sosyal medyayı, dezenformasyon yaymak ve dünya çapında şiddete katkıda bulunmakla ile suçlamakta, Teknoloji Şirketleri ve hükümetler bu konuda ne yapıyor?’’ sorgulamasını gündeme getirmektedir. Ulusal güvenlik uzmanlarının değerlendirmesine göre  6 Ocak’ta ABD Kongre Binası’na yapılan sivil baskınların, büyük ölçüde sosyal medya platformlarında körüklenen şiddet örneklerinden sadece birisi olarak değerlendirilmektedir. Ayrıca;  Dünyanın birçok yerinde sosyal medyanın Hindistan’daki Müslümanlara ve Myanmar’daki Rohingyalara yönelik dini ve etnik şiddete katkıda bulunduğu,  COVID-19 salgını dahil olmak üzere bir çok zararlı, yanlış bilgiler de kolaylıkla ve hızla yayılabildiğini ifade etmektedir.

Diğer CFR analistlerinden Catherine Powell’ın  21 Mart 2022 16:58 (EST) (2)  blok yazısında şu tespitlere yer verilmektedir: Rusya’nın Ukrayna’yı işgaline tepki olarak hem çevrimiçi hem de çevrimdışı aktivizmde ciddi bir artış gözlemlenmektedir. Rus aktivistler Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e karşı protestolar düzenlemenin yaratıcı yollarını sosyal medyada bulurken, Ukraynalı aktivistler interneti Rus savaş suçlarının kanıtlarını bulmak için kullanıyorlar. Bir diğer gözlem de;  Rusya’nın 2014 yılında Kırım’ı ilhakı sırasında sergilenen olağan dezenformasyon kampanyalarının bu sefer o kadar etkili olmadığını görülmektedir. İçinde yaşadığımız günlerde Teknoloji şirketleri yeni politikalar uygulayarak Rus dezenformasyonuna karşı daha fazla kaynak ayırmış durumdalar. Twitter’ın Rusya ve Ukrayna’daki reklamları yasaklaması ve teknoloji şirketlerinin Rusya’nın dezenformasyon savaşıyla nasıl mücadele etmeye çalıştıklarına dair bazı örnekler. 

Sosyal medyanın sosyal ve psikolojik gücü̈ göz önünde bulundurulduğunda, asimetrik bir savaş aracı olarak hedef kitlelere yönelik algı yönetimi ve propaganda operasyonlarına aracılık ettiği kabul edilmektedir.(3)

Günümüzde sosyal medya ağlarının etkinliği konusunda son örneklerden birisi Volodimir Zelenskiy’ i ve onun liderlik oluşumunu planlayan Ukrayna’ nın devlet dışı aktörleridir. Ukrayna-Rusya savaşında Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodymyr Zelensky, sosyal medyanın önemini ve etkisini çok iyi analiz etmiş olacak ki, Rusya’nın saldırdığı ilk andan itibaren sosyal medyayı bugüne kadar görülmemiş bir agresiflikte kullanmaktadır. Kabul etmek gerekir ki, Ukrayna için hazırlanmış bu planlama, tarihin en başarılı Medya planlamasıdır. Zelesky Kaçtığı, yenildiği, şehirlerin ele geçirildiği gibi kendisi ve yönettiği ülkesi ile ilgili iddia edilen tüm bilgileri,  sosyal medya platformlarından video ve fotoğraflar gibi görüntülü paylaşımlar ile yanıtlamaktadır. Paylaşımları ile tüm dünya insanlarına ulaşan ve kamuoyu oluşturmayı başaran Zelensky, birçok ülke vatandaşının da desteğini alarak ulusal birlikler üzerinde baskı yaratılmasını sağlamaktadır. Gerçekte Ukrayna ordusunun yaptığı birçok şiddet var. Ancak bunların hiç birisi radarların içinde kalmazken, Zelensky Medya’ yı çok iyi kullanarak ‘’Duygu ve düşünce temelli algılama’’ yöntemlerini kullanarak sosyal medya üzerinden propagandasını yapabilmektedir. İnsanların bilinçaltına; Ülkesini zalim ve işgalci bir güce karşı savunun aynı zamanda yoksul ve mağdur bir lider imajı verirken, Rusya’ yı da Frankenstein’ e benzetme ‘’Algı İnşası’’ nı başarmış gözükmektedir. Ancak bu durumun savaşın gidişatına etkisini zaman içerisinde daha net gözlemleme imkanı doğacaktır.

Bütün bunlar Zelinsky’ nin ‘’Rüzgâr Gülü’’ gibi yönünü bulmaya çalışırken, etkilemek istediği kesimlerin zaaflarını ve bir diğer taraftan riyakârlığa varan görüşlerini görmezden gelinmemesi gerektiğini vurgulamak isterim.

 (4) Volodimir Zelenskiy Yunanistan parlamentosunda, savaşın gidişatına ilişkin video konferans konuşmasında: ‘’ Osmanlı İmparatorluğu döneminde 40 bin Türk’ü vahşice katleden ırkçı Yunan örgütüne övgüler yağdırması,  ‘Büyük Yunanistan’ idealini hayata geçirme hayaliyle kurulan ‘Filiki Eterya’ cemiyetini yerlere gökelere sığdıramaması, Filikya Eterya’ nın Ukrayna’da kuruluşundan grur duyduğunu ifade etmesi kelimenin tam anlamıyla küstahlıktır ve Türk Milleti bunu unutmayacaktır.

1-CFR A.Siripurapu/W.Merror ‘’Sosyal Medya ve Çevrimiçi Konuşma: Ülkeler Teknoloji Devlerini Nasıl Düzenlemeli?’’ https://www.cfr.org/in-brief/social-media-and-online-speech-how-should-countries-regulate-tech-giants  (erişim Tarihi: 14.04.2022. Saat 11.25

2- VFR C.POWEL https://www.cfr.org/blog/promise-digital-activism-and-its-dangers-0   (Erişim. 14.4.2022 Saat 12.28)

3 – Asimetrik savaş aracı olarak sosyal medya   https://www.globalsavunma.com.tr/asimetrik-bir-savas-araci-olarak-sosyal-medya.html-  (Erişim Tarihi: 14.04.2022 Saat 11.25

4- Zelenskiy’den küstah sözler.         https://www.sabah.com.tr/dunya/zelenskiyden-kustah-sozler-turkleri-katleden-orgute-ovguler-yagdirdi-5945065 (Erişim 14.04.2022 saat 16.01)

Sosyal Medyada Paylaş

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

BENZER İÇERİKLER