Yazar: Yunus Emre SÖNMEZ
Editör: İrem KESKİN
Gençler Kuzey Makedonya’dan Ayrılıyor
Küresel ekonomik ve finansal veri sağlayıcı CEIC’in son verilerine göre, Kuzey Makedonya Cumhuriyeti’nin geleceği tehlike sinyalleri veriyor. Aralık 2024’te genç işsizlik oranı %32,3’e kadar yükseldi. Bu oran, Makedonya’yı Avrupa Birliği ortalamasının iki katına çıkararak Avrupa’da en yüksek işsizlik oranına sahip ülkeler arasında konumlandırıyor.
Genç işsizlik oranlarının; Kosova’da %34, Sırbistan’da %24, Bulgaristan’da %13, Arnavutluk’ta %20, Bosna-Hersek’te %27, Karadağ’da %28, Hırvatistan’da ise %17 olduğu belirtilmiştir.
Bu veriler ışığında, Westminster Demokrasi Vakfı (WFD) adlı bir kurumun yaptığı araştırmada, Kuzey Makedonya’daki gençlerin %62’sinin göç etmeyi düşündüğü, %77’sinin ise geri dönmeyi planlamadığı rapor edilmiştir.
Kuzey Makedonya’da gençlerin ülkelerinden göç etmek istemelerinin ana nedeni, geleceğe dair umutlarını yitirmiş olmalarıdır. Yüksek işsizlik oranı ve düşük yaşam standartları gençleri çıkmaza sürüklemektedir. Gençlerin çoğu, daha iyi bir gelecek umuduyla Batı ülkelerine yönelmektedir. Çünkü kendi ülkelerinde ne kadar çalışıp çabalasalar da bir yerlere gelemeyeceklerini düşünmektedirler.
Avrupa Birliği Üyelik Süreci ve Bakandan Açıklamalar
Makedonya, 2005 yılında AB aday ülkesi statüsünü elde ettikten sonra süreç hiç de kolay ilerlemedi. Yunanistan ile yaşanan isim krizi uzun yıllar sürdü ve ancak 2018 yılında Prespa Anlaşması ile çözüme kavuştu. Bu anlaşmayla birlikte Yunanistan, Makedonya’nın AB ve NATO üyeliklerine engel olmaktan vazgeçti ve 2019 yılında ülkenin resmi adı “Kuzey Makedonya Cumhuriyeti” olarak değiştirildi.
Günümüzde isim krizi çözülmüş olsa da Kuzey Makedonya’nın AB üyelik süreci hâlen durmuş durumda. Avrupa Komisyonu, Kuzey Makedonya’nın katılım müzakerelerine başlamasının önündeki engeller olarak, yargı bağımsızlığının güçlendirilmesi konusundaki sınırlı ilerlemeye ve yolsuzlukla ilgili ciddi endişelere dikkat çekiyor.
Bu konu hakkında Euronews’e konuşan Dışişleri Bakanı Timcho Mucunski, “Hükümetimiz bir yıldan kısa bir süre önce kuruldu ve yolsuzlukla mücadelede doğrudan adımlar attı. Ancak bu, bir gecede gerçekleştirebileceğimiz bir şey değil,” dedi.
Bakan Mucunski, AB’yi artan Rus etkisi konusunda da uyardı. “Bayrağımızı değiştirdik, para birimimizi değiştirdik, anayasayı birkaç kez değiştirdik, hatta ülkemizin adını bile değiştirdik,” diyen Mucunski, AB’nin güvenilirliğinin tehlikede olduğunu ve Rus propagandasının bir ‘silah’ hâline dönüşmesini engellemek için genişlemenin gerekli olduğunu vurguladı.
Mucunski ayrıca, “Dışarıda kötü niyetli aktörler, ‘AB’nin genişleme niyetinde dürüst olduğuna gerçekten inanıyor musunuz?’ demek istiyor. Makedonlara ne yaptıklarına bir bakın,” ifadelerini kullandı.
Sonuç olarak değerlendirmek gerekirse, Üsküp hükümeti gelecekte yeni taleplerle karşılaşıp karşılaşmayacağına emin olabilmek için ‘kurumsal garantiler’ istemektedir. Bir yandan Bulgar halkıyla yaşanan azınlık statüsü anlaşmazlıkları, diğer yandan Yunanistan ile hâlen süren ikili meseleler, Kuzey Makedonya’nın AB üyeliğinin durdurulmasında etkili olmuştur. Bu gelişmeler, ülkenin ilerleme sürecine büyük bir engel teşkil etmiş ve ekonomik sorunların çözülmesini zorlaştırmakla kalmayıp, bu sorunları daha da derinleştirmiştir.
Milletvekilinden Türkleri Dışlayan Tarih Müfredatına Tepki
Kuzey Makedonya Cumhuriyeti Meclisi’nde Makedonya Türkleri Hak ve Demokrasi Hareketi’ni temsil eden Milletvekili Salih Murat, 7. sınıf Tarih müfredatında ülkedeki Türk topluluğunun katkılarının yok sayıldığını belirterek tepki gösterdi.
Açıklamalarda bulunan Murat, yaptığı değerlendirmede, eğitim müfredatında yüzyıllardır bu topraklarda yaşayan Türk topluluğunun tarihî ve kültürel katkılarının büyük ölçüde görmezden gelindiğini ifade etti. Müfredat üzerinde yapılan ayrıntılı incelemeler sonucunda, ülkedeki üçüncü en büyük millî topluluk olan Türklerin geçmişten bugüne katkılarının neredeyse yok sayıldığını üzülerek tespit ettiğini belirtti.
Murat, bunun yalnızca teknik bir eksiklik olmadığını; aynı zamanda çok uluslu bir yapıya sahip devletin tüm vatandaşlarına olumsuz mesaj veren ciddi ve sistematik bir ihmal olduğunu vurguladı.
Söz konusu tarih kitabında Osmanlı tarihinin yalnızca “fetihler” üzerinden ele alındığını belirten vekil, asırlardır Makedon ve Türk toplulukları arasında süregelen kültürel etkileşim, birlikte yaşam ve tarihsel süreklilik konularında hiçbir atıfta bulunulmadığını söyledi.
Murat, “Bu tek taraflı yorum sadece tarihî gerçekleri görmezden gelmekle kalmıyor, aynı zamanda tüm etnik gruplardan öğrencileri ortak tarihimizin karmaşıklığını anlama fırsatından mahrum bırakıyor.” ifadelerini kullandı.
Vekil Salih Murat, bu süreci yakından takip edeceğini vurgulayarak Millî Eğitim Bakanlığı’na resmi talepte bulunacağını açıkladı.
Bu olaydan çıkarılacak sonuç şudur: Başta Rumeli toprakları olmak üzere Balkan ülkelerinde ne yazık ki ‘Türk’ gerçeğini görmezden gelenler olmuştur, olmaya da devam etmektedir.
Balkanlar, yüzyıllardır Türk milletinin yüreğiyle, alın teriyle yoğrulmuştur; camilerimizden türkülerimize, dillerimizden mimarimize kadar izlerimizle şekillenmiştir. Her taşında, her caddesinde, her sokağında Türk’ün nefesi, duası, emeği vardır.
Bugün kimi müfredatlar bunu görmezden gelse de biz oradayız. Var olmuşuz, varız, var olacağız. Tarihi inkâr etmek, kimliği silemez. Balkanlar’daki Türk varlığı; bir azınlık değil, bu coğrafyanın asli unsurudur. Görmezden gelinmeye değil, onurlandırılmaya layıktır.
Yunus Emre SÖNMEZ
Kaynakça:
‘’Gençler Kuzey Makedonya’dan Ayrılıyor’’ başlıklı haber, https://www.yenibalkan.com/haber/bes-yilda-60-bin-genc-ulkeyi-terk-etti-35103.html
‘’Avrupa Birliği Üyelik Süreci ve Bakandan Açıklamalar’’ başlıklı haber, https://tr.euronews.com/my-europe/2025/04/04/kuzey-makedonya-abyi-artan-rus-etkisi-konusunda-uyardi
‘’Milletvekilinden Türkleri Dışlayan Tarih Müfredatına Tepki’’ başlıklı haber, https://www.qha.com.tr/turk-dunyasi/kuzey-makedonya-milletvekili-salih-murat-tan-turkleri-dislayan-tarih-mufredatina-tepki-505915
