Mert Ünsal
Bu çalışma, 17 Ocak 2022 ile başlayan haftanın makroekonomik analizini yapmak ve Türkiye’yi ilgilendiren bazı politik ve ekonomik verileri değerlendirerek öngörülerde bulunmak amacı ile hazırlanmıştır.
Geçen Haftaya Bakış: Geçtiğimiz hafta ABD Merkez Bankası (FED) Toplantı Tutanaklarının ana temasının enflasyon olması ve Başkan Powell’ın geçtiğimiz günlerde ‘enflasyonu düşürmek için ‘FED ‘in bütün araçlarını kullanmaya hazır olduğu’ söyleminin ardından merakla beklenen ABD enflasyon verisi açıklandı.
Aslında yurt dışı finansal piyasalar yeni yıla düşük risk iştahı ile başladı. Yüksek devam eden enflasyon rakamları ile piyasalar FED ‘in ilk kez Mart ayında faiz artışına gideceğini fiyatlamaya başladı.
Piyasalar bir taraftan da vaka artışında birçok ülkede rekorun görülmesine yol açan Omicron varyantını takip etti. Vaka artışına rağmen hastane yatış ve ölüm oranını sert şekilde değiştirmemesi nedeniyle varyanta ilişkin güçlü sayılabilecek kısıtlamaların gelmemesi, piyasaların bu konuda sakin kalmasını sağlıyor.
Haftanın önemli konularından birisi de FED Başkanı Powell’ın yeniden seçilmesi sebebiyle ABD Senatosunda gerçekleştirdiği sunumu oldu.
Euro bölgesinde sanayi üretim verileri açıklandı. Euro Bölgesi’nde sanayi üretimi, Kasım’da Ekim ayına kıyasla %2,3 artarken, Kasım 2020’ye göre %1,5 geriledi.
AB, Ukrayna’yı istikrarsızlaştırdığı gerekçesiyle Rusya’ya uyguladığı ekonomik yaptırımların süresini 6 ay daha uzatma kararı aldı.
Çin’de ithalat-ihracat verilerinin yanı sıra enflasyon rakamları da açıklandı.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)^den bu haftada karamsar yorum geldi; DSÖ, “Omicron varyantı hastanelik etmeyi ve öldürmeyi sürdürüyor.” açıklaması yaptı.
Kazakistan, ABD finans kurumlarıyla ticari işlem yürüten tüm yabancı kuruluşların, devletin yetkili kurumuna hesapları hakkında bilgi vermelerini zorunlu hale getiriyor.
Enerji fiyatları geçtiğimiz haftayı önemli bir yükseliş ile tamamlarken, Brent cinsi petrol fiyatı 86 Dolar seviyesini test etti.
ABD’de temyiz mahkemesi, Halkbank’ın lehine bir karara imza attı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ekonomiye ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Irak Türkmen Cephesi (ITC) Milletvekili Erşat Salihi, yeni hükümette Türkmenlerin de temsil edilmesini beklediklerini ve bu konuda söz aldıklarını belirtti.
TÜİK, 2021 yılı Kasım ayına ilişkin İşgücü İstatistiklerini açıkladı.
Geçen haftaya 18,76 seviyesinden başlayan VIX (Korku Endeksi) hafif yukarı yönlü bir seyir izleyerek haftayı 19,19 ile tamamladı.
Önceki haftayı 13,83 seviyesinden kapatan Dolar /TL kuru geçen hafta hafif aşağı yönlü bir hareket izleyerek 13,51 TL ile haftalık kapanış yaptı.
Önceki haftayı 15,71 TL’den tamamlayan Euro/TL kuru da geçen hafta hafif aşağı yönlü bir seyir izleyerek 15,45 TL seviyesinden haftayı tamamladı.
Geçen hafta başında 560 seviyesinde olan Türkiye’nin risk primi (CDS) yatay bir seyirle haftayı 558 seviyesinden tamamladı.
The Guardian’dan İlginç KKTC Haberi: Ünlü İngiliz yayın organı The Guardian’ın “theguardian.com” adlı internet sitesindeki haberde;
– “KKTC’nin Türkiye’ye mali ve siyasi bağımlılığından dolayı ekonomisinin iyi durumda olmadığı,
-Ankara’nın emriyle Kıbrıslı Türk muhaliflerin isimlerini içeren bir kara listenin hazırlandığı iddiasının olduğu,
-Kıbrıslı Türk Öğretmenler Birliği Başkanı olan Şener Elcil’in KKTC ve GKRY’nin federal bir çatı altında birleşmesinin savunucusu olduğu, kendisinin ‘Türkiye bizim en büyük sorunumuz, Kıbrıs’tan elini çekmeli, Lirasını alıp gitmeli.’ dediği,
-BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in “belirleyici bir eylem” olmadan bir barış anlaşmasına varılabilmesinin zor olduğunu rapor ettiği,
-Bağımsız ve Federal Kıbrıs Hareketi’nin kurucularından Ahmet Cavit An ve Kuzey Basın Sendikası Başkanı Ali Kişmir gibi KKTC ve Türkiye hükümetlerine muhalif olduğu bilinen kişilerin Türkiye’ye girişlerinin engellendiğinin iddia edildiği,
-Yaklaşık 2.000 Kıbrıslı Türk’ün iş imkânları ve daha iyi yaşam şartlarına sahip olabilecekleri düşüncesiyle güney kesime yerleştiklerinin ifade edildiği ” iddiaları ileri sürülmektedir.
El Kuds El Arabi: “Suriye’de PKK Tehdidi Artıyor”: İngiltere’nin başkenti Londra’da Arapça olarak yayınlanan günlük gazete El Kuds El Arabi, Suriye’deki son duruma ilişkin yaptığı haberde: “Suriye’de Türk güçlerinin bulunduğu bölgelerin yanı sıra Türkiye topraklarını hedef aldığı saldırılar için Fırat’ın doğusunu bir üs gibi kullanan PKK tehdidi artıyor. Bunun bir sonucu olarak Ankara, Fırat’ın doğusundaki güvenlik çıkarlarını korumak ve garanti altına almak için yeniden askeri seçeneğe dönme sinyalini verdi.” denildi. Haberde Milli Savunma Bakanımız Sn. Hulusi Akar’ın “Sınır dışından ülkeyi hedef alan saldırılar tahammül edilemez olmuştur. Cezalandırıcı askeri operasyonlarımız artacaktır” şeklindeki söylemine de yer verildi.
ABD’de Enflasyon Verisi Açıklandı: Ülkede enflasyon 1982’den bu yana en yüksek veri olan %7,00 olarak beklentiler dahilinde gerçekleşti. ABD’de ÜFE ise Aralık ayında aylık %0,2, yıllık %9,7 olarak açıklandı. Yıllık artış 2010’dan beri görülen en büyük artış olarak kayıtlara geçti. Yakıt ve gıda fiyatlarındaki düşüş, ÜFE’deki geri çekilmeye neden olurken, omicron varyantı ve karantinalar fiyatlar üzerinde yukarı yönlü seyri sağladı.
Öte yandan, ABD’de işsizlik maaşı başvuruları Kasım’dan beri en yüksek seviyede açıklandı. ABD Çalışma Bakanlığı’nın verilerine göre 8 Ocak’ta sona eren haftada işsizlik maaşından yararlanmak isteyenlerin sayısı, 23.000 artışla 230.000 oldu.
FED Başkanı ABD Senatosunda Konuştu: Başkan Powell’ın yaptığı konuşma sırasında tonunun her zamanki gibi iyimser/güvercin olması ve bilanço küçültülmesi konusunda çok aceleci davranmayacaklarına işaret etmesi, piyasalar tarafından pozitif algılandı. Powell, daha önce geçici olarak nitelendirdiği enflasyon vurgusunu bir kenara bırakarak, FED ‘in enflasyonla mücadele için tüm araçlarını kullanacağını söyledi. Powell’ın konuşması ardından ABD borsaları ve petrol fiyatları yönünü yukarı çevirdi.
Çin’de Önemli Ekonomik Veriler Açıklandı: Ülkede Aralık ayı ihracatı önceki yılın aynı ayına göre %20,9 oranında artış gösterdi. İthalat ise aynı dönemde %19,5 oranında artarak %26,3 olan beklentinin altına kaldı. Bu oranlarla birlikte ticaret fazlası 94,46 milyar Dolar oldu. Bu da piyasa beklentisinin yaklaşık 20 Milyar Dolar üzerinde bir düzey şeklinde gerçekleşti.
Öte yandan, Çin’de TÜFE ‘de yıllık bazda %1,5 oranında artış açıklandı. ÜFE ise Aralık ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre %10,3 artış kaydetti.
Petrol Fiyatları Yükselmeye Devam Ediyor: Petrol fiyatları, talepteki güçlü görünüm ve küresel tüketimin Omicron varyantından etkilenmemesinden dolayı haftalık bazda yükselişini sürdürdü.
Petrol fiyatlarının artışında Libya ve Kazakistan gibi ülkelerde yaşanan üretim sorunları gibi birçok faktörü de barındıran bir olaylar silsilesinin de etkisi oldu. Bunun yanında OPEC+ ülkelerinin taahhüt ettikleri üretim artışlarını gerçekleştiremeyecekleri kaygısı da var.
“Petrol yakın vadede 80-85 dolar arasında seyredecek” diyen DBS Bank Enerji Analisti Suvro Sarkar, petrol talebinin güçlü kalmaya devam ettiğini, omicron kaynaklı gerçek bir etki yaşanmasa da Libya’daki sorunların çözülmesiyle piyasanın teknik bir düzeltme yaşayabileceğini kaydetti.
ABD Mahkemesinden Halkbank Lehine Karar Geldi: ABD’de temyiz mahkemesi, Halkbank’ın ABD Yüksek Mahkemesi’ne yaptığı itiraz başvurusu sonuçlanana kadar federal hükümetin bankaya karşı açtığı davanın askıya alınmasına karar verdi.
Cumhurbaşkanımızın Konuşmaları: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, AK Parti grup toplantısında enflasyona ilişkin açıklamalar yaptı. Sn. Erdoğan kurda olduğu gibi enflasyondaki şişkinliği ortadan kaldıracaklarını ifade etti ve Temmuz’da enflasyona ve şartlara bakarak çalışanların durumunu yeniden değerlendireceklerini belirtti,
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Dün başardık, bugün de başaracağız çünkü biz Türkiye’yiz, çünkü biz güçlü Türk milletiyiz” dedi.
TCMB Ödemeler Dengesi İstatistiklerini Yayınladı: Buna göre ülkemizde cari işlemler açığı, bir önceki yılın Kasım ayına göre 866 Milyon ABD Dolar azalarak 2 Milyar 681 Milyon ABD Dolar oldu. Bunun sonucunda on iki aylık cari işlemler açığı 14.256 Milyon ABD Dolar olarak gerçekleşti.
TUİK Kasım Ayı İstihdam Verilerini Açıkladı: Buna göre, Türkiye’de İşsizlik Oranı, Kasım ayında Ekim ayına göre değişiklik göstermedi ve %11,2 seviyesinde gerçekleşti. Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı Kasım ayında bir önceki aya göre 39.000 kişi azalarak 3,77 milyon kişi oldu.
15 – 24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı bir önceki aya göre 1,7 puan artarak %22,3’e yükseldi.
Kasım ayında istihdam edilen kişi sayısı bir önceki aya göre tarım sektöründe 49.000, hizmet sektöründe 96.000, sanayi sektöründe 73.000, inşaat sektöründe 10.000 arttı. İstihdam edilenlerin %17,1’i tarım, %21,6’sı sanayi, %6,1’i inşaat, %55,2’i ise hizmet sektöründe yer aldı.
Döviz ve Yabancı Yatırımcıların Geçen Hafta Türkiye Piyasalarındaki İşlemleri:
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) açıkladığı verilere göre 7 Ocak haftasında brüt rezervler 111 Milyar Dolardan 109,4 Milyar Dolara geriledi. Net rezervler de 8,3 Milyar Dolardan 7,9 Milyar Dolar seviyesine indi.
31 Aralık 2021- 7 Ocak 2022 haftasında yurt dışı yerleşik yatırımcılar, reel olarak 143 Milyon Dolarlık hisse senedi ile, 71,6 Milyon Dolarlık Devlet İç Borçlandırma Senedi (DİBS) sattı. 2 Milyar Dolar tutarında ise Özel sektör Tahvil alımı gerçekleştirdi.
TCMB tarafından açıklanan veriler kapsamında, bir önceki haftaya göre yurt içi yerleşiklerin döviz mevduatı nette 2,2 Milyar Dolar azalarak 234,3 Milyar Dolara geriledi.
Hisse senedi piyasasında yabancıların payı 7 Ocak itibariyle %40,6 olurken önceki haftada bu oran aynı seviyedeydi. 2021 yılı kapanışında %40,6 olan yabancı payı 1 sene öncesinde ise %48,6 idi.
Bunun yanı sıra, bu hafta ülkemizi ilgilendiren önemli ekonomik paritelerin izleyecekleri yön şu şekilde tahmin edilmektedir:
Dolar Endeksi (DXY): Geçtiğimiz hafta aşağı yönlü bir seyir izleyerek 95,16 ile haftalık kapanış yapmıştır. Yeni pivot seviyesi: 95,30’dur. Önümüzdeki hafta bu seviye altında kaldıkça ilk etapta 94,21 ve burayı da kırarsa 93,70’e kadar gerileme potansiyeli vardır.
Yukarı yönlü hareketlerde ise pivot seviyesinin üzerinde 96,12 seviyesine doğru ivmelenebilmesi söz konusu olabilir.
EUR/USD: DXY ile ters yönlü hareket eden parite, yukarı yönlü bir seyir izlemiş ve 1,1415 ile haftalık kapanış yapmıştır. Önümüzdeki haftada da 10 günlük Hareketli Ortalama olan 1,1384 üzerinde kapanış yapması durumunda yeni yükseliş trendine girdiği söylenebilecektir. Önümüzdeki hafta, ilk etapta 1,15 ve burayı da aşarsa 1,1545’e doğru gidebilmesi mümkündür.
Aşağı yönlü hareketlerde ilk etapta 1,1371 ve burayı da kırarsa 1,1301’e kadar alan vardır.
Brent: Brent Petrol de yukarı yönlü bir seyir izlemiş ve 86,32 ile haftayı tamamlamıştır. Günlük grafiğinde “Aşırı Alım” durumu söz konusudur. Bu nedenle önümüzdeki hafta bir teknik düzeltme yapması beklenebilir. Beklentimiz bu yöndedir. Bu bağlamda, 82,64 seviyesine kadar olabilecek geri çekilmeler bu şekilde yorumlanacaktır.
Yukarı hareketin devamı halindeyse, ilk etapta 88,25 Dolar, buranın da aşılması halinde 93,32 Dolar seviyesine kadar gidebilme potansiyeli vardır.
Ons Altın: Geçtiğimiz haftaya 1796 Dolar seviyesinden başlayan ons altın, 1800’ün üzerine atlamayı başarmış ve bu seviye üzerinde günlük kapanışlarla haftayı 1818 ile tamamlamıştır. Önümüzdeki hafta 1813 üzerinde kaldıkça ilk etapta 1834, burayı da aşarsa 1840 Dolara doğru gidebilir.
Aşağı yönlü hareketlerde ise, aylık pivot olan 1811’in altında 1790’a kadar alan vardır.
Bitcoin (BTC): Geçtiğimiz hafta yukarı yönlü bir ivmelenme yaşamış ancak aylık pivot noktası olan 48200 direncinin oldukça altında kalarak 43100 ile haftayı tamamlamıştır. Önümüzdeki hafta 42600 bölgesi, önemli bir eşiktir. Bu eşiğin altındaki günlük kapanışlarda 37740’a, eşiğin üzerindeki günlük kapanışlarda ise 47740’a gidebilme potansiyeli vardır.
Ancak aylık pivot noktasını aşamadığı müddetçe yeni yükseliş trendine girdi demek, teknik açıdan söz konusu değildir.
Bilgilerinize saygı ile arz olunur.
Mert ÜNSAL
