04.03.2025
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotakis’i doğum gününü kutlamak amacıyla aradı. Bu telefon görüşmesinde her iki lider, Türkiye ile Yunanistan arasındaki işbirliğini iyi komşuluk, dostluk ve müttefiklik ilişkisi çerçevesinde bir adım daha öteye götürmek adına birlikte çalışma kararlılıklarını da yinelediler. Ayrıca Yunanistan Başbakanı Miçotakis de 26 Şubat günü Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı doğum gününü kutlamak için aramıştı.
15.03.2025
Yunanistan, her 5 yılda bir parlamentoda yapılan seçim ile cumhurbaşkanını belirlemektedir. Yunanistan’da seçilen kişi, en fazla iki dönem cumhurbaşkanlığı yapabiliyor. Bu yüzden geçtiğimiz mart ayında görev süresi dolan Katerina Sakelaropulu’nun yerine yeni cumhurbaşkanını seçmek için Yunan Parlamentosu seçime gitmişti. Bir kişinin Yunanistan Cumhurbaşkanı olabilmesi için milletvekili sayısının en az üçte ikisi kadar oy alabilmesi şarttır. Bu seçimde en az oy oranına ulaşılamadığından seçimler 4. tura kaldı ve 4. turun sonunda 160 oyla birinci olan Avukat Konstantinos Tasulas, Yunanistan’ın yeni cumhurbaşkanı seçildi. Yeni cumhurbaşkanının seçilmesinden hemen kısa bir süre sonra Başbakan Miçotakis, kabinede değişikliğe gitti. Yapılan bu değişiklikten 8 bakanlık etkilendi: Ekonomi Bakanlığına Kyriakos Pierrakakis, Ulaştırma ve Alt Yapımı Bakanlığına Christos Dimas, Denizcilik Bakanlığına eski Bakan Vassilis Kikilyas, mültecilerden sorumlu bakanlığa eski Bakan Makis Vorides, Başbakanlık yardımcılığına ılımlı politikalarıyla dikkat çeken Kostis Hacidakis getirildi. Dışişleri Bakanı olarak Yeorgos Gerapetritis, Savunma Bakanı olarak Nikos Dendias kaldı. Bu bakanlıklarda değişikliğe gidilmemesine sebep olarak “uluslararasında kaydedilen hassas gelişmeler” gösterildi. Özellikle Yunanistan’ın Dışişleri Bakanını değiştirmemesinden yola çıkarak bu dönemde var olan ılımlı Türk-Yunan ikili ilişkilerinde diyaloğun sürdürülmesinden yana olan siyasetin sürdürüleceğine dair bir tahminde bulunabiliriz. Ayrıca Ulaştırma ve Alt Yapımı Bakanlığında yapılan değişikliğin altında ise 2023 senesinde gerçekleşen ve 57 kişinin ölümüne neden olan tren kazasının kamuoyunda iktidara karşı yarattığı tepki yatmaktadır. Yapılan bu değişiklerin akabinde 15 Mart’ta yeni kabine yemin ederek görevlerine başladı.
17-18.03.2025
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres’in çağrısı üzerine 17-18 Mart’ta Kıbrıs için Cenevre’de gayri resmi görüşmeler gerçekleşti. Bu gayri resmi görüşmelere Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Yunanistan Dışişleri Bakanı Yeorgos Gerapetritis, Birleşik Krallık Dışişleri Bakanlığı Avrupa, Kuzey Amerika ve Denizaşırı Topraklardan Sorumlu Devlet Bakanı Stephen Doughty, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Ersin Tatar ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi lideri Nikos Hristodulidis katılım gösterdi. Görüşmeler başlamadan önce Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, siyasi partileri bilgilendirmek adına bir toplantı düzenledi ve bu toplantıda 5+1 formatlı zirveye yapıcı bir anlayışla gittiklerini ancak AB çatısı altında iki devletli bir formül üzerinden görüşmeleri gerçekleştirmek istediklerini belirtti. Ayrıca Sayın Tatar, adadaki iki devletli sistemin kökleştiğini ve kimsenin yeni bir macera aramasına gerek olmadığını da ekledi. Görüşmelerden önce 8 Mart’ta Güney Kıbrıs Rum Yönetimi lideri Hristodulidis ise Yunanistan Başbakanı Miçotakis ile gerçekleştirdiği görüşmenin ardından Cenevre’ye net bir planla gittiklerini söyledi. Hristodulidis, adada tek egemen ve uluslararası temsiliyeti olan devletin yaşaması gerektiğini de ayrıca ekledi. Güney Kıbrıs Rum Yönetimi yapıcı bir tutumla katılacaklarını söylese de BM Güvenlik Konseyi kararlarında yer aldığı biçimiyle iki toplumlu ve iki bölgeli federasyon temelli üzerinden gerçekleşecek görüşmeler dışındaki başka seçeneklere kapalı olduklarını belirtti. 17 Mart’taki ilk toplantı, Guterres’in liderliğinde bir akşam yemeği olarak gerçekleşti. Asıl görüşmeler 18 Mart’ta yapıldı. 18 Mart’ta görüşmelerin tamamlanmasının ardından Türkiye Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli: “Liderler, yeni geçiş noktalarının açılması, Ada’nın mayınlardan arındırılması, çevre ve iklim değişikliği, ara bölgede güneş enerjisinden elektrik üretimi, mezarlıkların restorasyonu ve gençlik konusunda bir teknik komitenin kurulması konularında ilerleme sağlanması üzerinde mutabık kaldılar. Böylelikle, Ada’daki iki devletin arasındaki iyi komşuluk ilişkilerinin geliştirilmesi yönünde önemli bir adım atılmış oldu” açıklamasını yaptı. Yunanistan Dışişleri Bakanı ise BM Güvenlik Konseyi kararlarıyla belirlenen kapsamdan farklı bir çizginin Kıbrıs Türk tarafından izlenmesine rağmen güven inşa edebilmek için diyaloğun çok mühim ve tek çözümün Kıbrıs’ın yeniden birleşmesi olduğuna dair bir açıklamada bulundu.
17.03.2025
Yunanistan Başbakanı Miçotakis 14 Mart günü kabinede değişiklikler yapmıştı. Yapılan bu değişiklikler çerçevesinde Yunanistan Enerji Bakanı Yardımcılığına Nikos Tsafos getirildi. 15 Mart’ta ettiği yeminle görevine başlayan Nikos Tsafos’a Radikal Sol İttifak’ın sözcüsü Yorgos Karameros (SYRIZA) ve Panhelenik Sosyalist Hareket (PASOK) sözcüsü Kostas Tsoukalas tarafından büyük tepki gösterildi. Tepkilerin nedeni 2020 senesinde Nikos Tsafos’un sosyal medya hesabından yaptığı bir paylaşımında Kıbrıs’ın kuzey kısmı için “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti” tanımlamasını kullanmasıdır. Radikal Sol İttifak Sözcüsü Yorgos Karameros ERT televizyon kanalından “Sayın Nikos Tsafos, Başbakan’ın enerji danışmanıydı. İşgal altındaki bölgeleri ‘Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ olarak adlandırdı. Kendisine bu konu hatırlatıldığında, ‘ABD’de analist olarak çalışırken söyledim, o dönem Yunan hükümetiyle profesyonel bir ilişkim yoktu’ dedi. Ancak şimdi Yunan hükümetinde görev yapan biri olarak bu açıklamayı tolere etmemiz mümkün değildir” açıklamasında bulunarak Tsafos’un istifasını istedi. Nikos Tsafos ise X hesabı üzerinden “Muhalefet, 2020’de yaptığım ve hatamı fark ederek sildiğim paylaşım nedeniyle saldırıyor. Kimsenin benim vatanseverliğime, vatanıma ve Kıbrıs’a sadakatime şüpheyle bakmasına izin vermem” açıklamasında bulunarak istifa taleplerini reddetti.
Zeynep ÇINAR
Kaynakça:
1.Haber:İletişim Başkanlığı, Anadolu Ajansı, EuroNews, Kıbrıs Postası.
2.Haber:Anadolu Ajansı, T24, SonDakika.com, Birgün gazetesi.
3.Haber:BBC News Türkçe, Hürriyet gazetesi, Milliyet gazetesi, Sözcü gazetesi, Kıbrıs Postası, Kıbrıs gazetesi.
4.Haber: NTV, Sözcü gazetesi, Kıbrıs gazetesi.