Bu çalışma, 31 Mayıs 2021 ile başlayan haftanın makroekonomik analizini yapmak ve Türkiye’yi ilgilendiren bazı politik ve ekonomik verileri değerlendirerek öngörülerde bulunmak amacı ile hazırlanmıştır.
Geçen Haftaya Bakış: Küresel piyasalar geçtiğimiz haftaya yatay bir görüntü ile başladı. ABD Merkez Bankası (FED)’in önce varlık alımlarını azaltacağı, ardında da faiz artışına gideceği yönündeki algının güçlenmesiyle oluşan tedirginliği, FED yöneticilerinden gelen enflasyonda önümüzdeki aylarda gelebilecek sıçramaların geçici olduğu yönündeki ılımlı açıklamalar giderdi. Ancak, ABD Hazine tahvili faizi ve dolar endeksi düşerken gelişen ülke para birimlerinde Türk Lirası hariç diğerleri yükseldi.
FED üyelerinin enflasyon konusunda teskin edici açıklamalarına karşın yatırımcı için enflasyon bir numaralı tema olmayı sürdürüyor.
ABD eski Başkanı Trump: “Pandemi sonrasında enflasyonun ekonomik toparlanma için problem olacağına inanıyorum.” dedi.
Çin’in kripto para madenciliğine getirdiği süresiz yasaktan sonra İran da kripto para madenciliğini Eylül ayına kadar yasakladı.
Yurt içinde ise, Dolar/TL ve Euro/ TL tüm zamanların en yüksek seviyesini gördü. Perşembe günü 8,5439’a kadar yükselen Dolar/TL kuru cuma günü 8,6093 seviyesini görerek tüm zamanların zirvesine ulaştı. Haftayı da bu seviyeye yakın kapattı. Türk Lirası ABD Doları karşısında negatif ayrışan para birimlerinin başında geldi.
Euro/TL ise 10,44 TL seviyesinden haftayı tamamladı. Böylece tüm zamanların en yüksek seviyesini gördü.
ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, “Faiz oranları olağanüstü düşük seviyede ve çoğu ekonomist bu durumun süreceğine inanıyor” dedi. Yellen, enflasyonda son dönemde yaşanan artışın geçici olduğunun kanıtlanacağına inandığını ve ekonomide hala atıl kapasite bulunduğunu söyledi.
Değerlendirme : Aynı zamanda FED’in önceki başkanı olan Yellen, ABD ekonomisindeki iyileşmeyi henüz yeterli görmediğini ifade etmekle birlikte faiz oranlarının düşüklüğünden dem vurmaktadır. Faizleri yükseltmek; ABD hazinesinin değil, FED’in görev alanı içindedir. Bu tip açıklamalarla Yellen’ın hem Merkez Bankasına işaret fişeği vermeyi, hem de piyasalara ‘Hazırlanın’ demeyi amaçladığı düşünülmektedir. Elbette ki FED, bakan istedi diye hemen faiz artırmayacaktır. Belki bir süre sonra uygun görülen zaman diliminde önce piyasalara destek olmak amacıyla yaptığı tahvil alımlarını kademeli olarak sonlandırması, sonra ise faiz artışı konusunu gündeme getirmesi söz konusu olacaktır. Fakat bütün bu aksiyonlar, borsalar başta olmak üzere gelişmekte olan piyasaları – dolayısıyla da ülkemizi- olumsuz olarak etkileyecektir.
ABD Covid-19’un Sorumlusunu İlan Etmeye Hazırlanıyor: ABD istihbaratının bir raporunda Covid-19 virüsünün yayılmasından hemen önce, Çin’deki Vuhan Laboratuvarı’nda çalışan 3 araştırmacının virüs belirtileriyle hastaneye başvurduğunu iddia ettiği belirtildi. ABD’nin en ünlü gazetelerinden Wall Street Journal (WSJ) gazetesinin ABD istihbaratının bir raporuna dayandırdığı özel haberi, Covid-19 salgınının ilk kaynağının Vuhan’daki laboratuvar olabileceğine ilişkin tartışmaları yeniden gündeme getirdi.
Değerlendirme : Bu tip tartışmalar yine ABD kaynaklı olarak daha önce de gündeme gelmiş ve Çin tarafından tepki ile karşılanarak reddedilmişti. Şimdi yeniden gündeme alınmasındaki zamanlama dikkat çekicidir: Çin’in kripto paralar hakkında getirdiği yasağın hemen arkasından bahse konu iddia yeniden ısıtılmaktadır.
Avrupa Ekonomik Güven Endeksi Mayıs ayında 114,5 ile Rekor Kırdı: Avrupa Ekonomik Güven Endeksi, Mayıs ayında 114,5 ile son üç buçuk yılın zirvesine tırmanırken Avrupa Üretici Güven Endeksi de restoran, hotel ve mağazaların açılmasıyla birlikte Mayıs ayında 8,8 ile 3 yılın zirvesine ulaştı.
Petrol fiyatları Yeniden Yükseldi: ABD’de petrol endüstrisinin görünümü ve küresel piyasalar tarafından kısa dönem ham petrol üretimine ilişkin gösterge kabul edilen petrol sondaj kulesi sayısı bu hafta 3 adet arttı. Ama buna rağmen Petrol yatırımcıların İran petrolünün piyasalar tarafından absorbe edilebileceğine yönelik pozisyon almalarıyla Mart ayından bu yana en büyük kazançlarından birini gerçekleştirdi.
Cumhurbaşkanımızın Konuşmaları: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ak Parti TBMM Grubunda yaptığı konuşmada şu hususları vurgulamıştır:
- ABD Başkanı Biden’ la NATO zirvesinde gerçekleştireceğimiz görüşmenin ilişkilerde yeni dönemin habercisi olacağını düşünüyorum.
- ABD ile 100 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefimize ulaşmak için samimi, saygılı, ortak çıkarlara ve değerlere dayanan bir yaklaşıma ihtiyaç duyuyoruz.
- Türkiye, %1,8’lik oranla Çin’in ardından G20 içerisinde en yüksek büyümeyi kaydeden ülke oldu.
Türkiye’den 650 Milyar Dolarlık İki ABD Fonu Çekilecek İddiası: 28 Mayıs tarihinde Dünya gazetesi’ nde yayımlanan bir haberde ‘650 Milyar Dolarlık ABD’li iki kamu fonunun Ermeni diasporasının baskılarıyla ülkemizden çekileceği ve bu konuda yapılan oylamada 36-0 gibi bir sonuç neticesinde oybirliği ile karar alındığı belirtilmektedir.
Değerlendirme : Haberin yayınlandığı Dünya Gazetesi, ekonomi alanında en çok okunan saygın bir gazetedir. Fakat bu durumun bahse konu gazetenin manipülasyon ile karşılaşmayacağı anlamına gelmeyeceği düşünülmektedir. Şöyle ki, öncelikle yapılan haber kurgusunda Türkiye’den anılan fonların çıkışı ile sanki 650 Milyar Dolar çıkacakmış gibi bir intiba oluşturulmaya çalışılmaktadır ki ülkemizde böyle bir yabancı sermaye varlığı zaten söz konusu değildir. Bunun yanı sıra haberin yayınlanma tarihi de ilgi çekicidir: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın konuşmasının ardından yayınlanmıştır. Netice olarak bahse konu haberin, iki hafta sonra Brüksel’de gerçekleşecek olan NATO zirvesi öncesinde Türkiye’nin gardını indirmek, Sn. Cumhurbaşkanımızın ABD Başkanı Biden ile yapacağı görüşme öncesinde elini zayıflatmak amacı ile yayına sokulmuş olabileceği değerlendirilmektedir.
Vatandaşlarımız Yüksek Fiyatlara Rağmen Dövize Rağbet Ediyor: TCMB tarafından haftalık olarak yayımlanan verilere göre geçen hafta yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatı 216 milyon dolar artarak 227,7 milyar dolara yükseldi.
Döviz ve Yabancı Yatırımcıların Geçen Hafta Türkiye Piyasalarındaki İşlemleri:
TCMB tarafından haftalık olarak yayınlanan verilere göre, 21 Mayıs’ta Merkez Bankası brüt döviz rezervleri, 393 Milyon Dolar azalışla 49 Milyar 198 Milyon Dolar oldu. Brüt döviz rezervleri, 12 Mayıs’ta 49 Milyar 591 Milyon Dolar seviyesindeydi.
Söz konusu dönemde altın rezervleri, 866 Milyon Dolar artarak 42 Milyar 383 Milyon Dolardan 43 Milyar 249 Milyon Dolara çıktı.
Böylece Merkez Bankasının toplam rezervleri, 21 Mayıs haftasında bir önceki haftaya kıyasla 473 Milyon Dolar artarak, 91 Milyar 974 Milyon Dolardan 92 Milyar 447 Milyon Dolara yükseldi.
14-21 Mayıs 2021 haftasında yurt dışı yerleşik yatırımcılar reel olarak 51 Milyon Dolarlık hisse senedi ile 175 Milyon Dolarlık Devlet İç Borçlanma (DİBS) aldı.
Yılbaşından beri yurt dışı yerleşikler, toplam 788 Milyon Dolarlık hisse senedi satışı ile 616 Milyon Dolarlık DİBS alımı yaptı. Yurt dışı yerleşikler böylelikle 2021 yılında toplam 172 Milyon Dolarlık menkul kıymet satışı gerçekleştirmiş oldu.
Son 1 yıllık süre zarfında yurt dışı yerleşikler 2,223 Milyon Dolarlık hisse senedi satışı ve 2,260 Milyon Dolarlık DİBS alımı gerçekleştirirken menkul kıymet piyasasından 37 Milyon Dolar tutarında yabancı çıkışı oldu.
Hisse senedi piyasasında yabancıların payı 21 Mayıs 2021 itibariyle %42,1 olurken önceki haftada bu oran %42,2 seviyesindeydi. 2020 yılı kapanışında ise %49 oranında olan yabancı yatırımcı payı 1 sene öncesinde ise %53,5 idi.
Bunun yanı sıra, bu hafta ülkemizi ilgilendiren önemli ekonomik paritelerin izleyecekleri yön şu şekilde tahmin edilmektedir:
Dolar Endeksi (DXY): Geçtiğimiz hafta beklentilerimiz çerçevesinde önce hafif bir yükseliş yapmış, ardından da yatay bir seyir izleyerek 90,056 ile haftayı tamamlamıştır. Oldukça kritik bir yere yaklaşmıştır. Önümüzdeki hafta şayet 90,14 seviyesi üzerinde günlük kapanışlar yapması halinde kısa vadeli olarak yönünü yukarıya çevirmesi söz konusu olabilir. Bu doğrultuda, 90,93 seviyesini hedefleyebilir.
Aşağı yönlü hareketlerde ise, 90,02 seviyesinin altında 89,60-89,12 seviyelerindeki destek bölgesine gitme potansiyeli vardır.
EUR/USD: DXY ile ters korelasyon içinde olan parite, geçen hafta beklentilerimiz çerçevesinde 1,2110 üzerinde kalmayı başarmış ve haftayı 1,2195 ile tamamlamıştır. Ancak haftalık pivot seviyesinin hafif altındadır. Bu bağlamda 1,22 seviyesinin üzerinde günlük kapanışlar yapmaması halinde kısa vadeli olarak yönünü aşağı çevirmesi mümkün olabilir. Bu doğrultuda 1,2084 desteğine kadar gidebileceği değerlendirilmektedir.
Yukarı yönlü hareketlerde de 1,22 üzerinde kalmayı başarması halinde 1,2333 direncine kadar gitme potansiyeli vardır.
Brent: Brent Petrol geçtiğimiz hafta beklentilerimiz çerçevesinde 66,35 üzerinde kalmayı başarmış ve 68,98 seviyesinden haftalık kapanış yapmıştır. Halen yukarı yönlü hareketine devam etme potansiyeli olmakla birlikte haftalık grafikte “Aşırı Alım” seviyesine yakındır. Dolayısıyla önümüzdeki hafta bir miktar geri çekilme yaşaması söz konusu olabilir. Bu bağlamda ilk etapta 68,26’yı burayı da kırması halinde 67,08 Doları hedeflemesi mümkün olabilir.
Yukarı yönlü hareketine devam etmesi halinde ise, güçlü bir psikolojik direnç olan 70 Dolar seviyesini, burayı aşması halinde de 71 Dolar direncini hedeflemesi muhtemeldir.
Ons Altın: Geçtiğimiz hafta beklentilerimiz çerçevesinde yükselişine devam ederek 1904 seviyesinden haftayı tamamlamıştır. ABD tahvil fiyatlarının ve dolar endeksinin düşüşünden olumlu etkilenen ons altın, her ne kadar düzeltme amaçlı bir geri çekilmeyi henüz yaşamamış olsa da teknik göstergeler halen “Aşırı Alım” sinyali vermektedir. Bu doğrultuda ons altının yakın zamanda bir geri çekilme yaşayıp 1898 direncine kadar inip onun ardından da 1938 seviyesine doğru ilerlemesi sürpriz olmayacaktır.
Bitcoin (BTC): Geçtiğimiz hafta BTC yatay bir seyir izlemiş ve 35210 Dolar ile haftayı tamamlamıştır. Günlük, haftalık ve aylık pivot seviyelerinin altında kapattığı için yönü halen aşağıdır. Önümüzdeki hafta 36204 Dolar altında kaldıkça ilk etapta 32.000 ve burayı kırması halinde ise 29000 destek noktalarını gitmek isteyebilir.
‘Ayı Piyasası’ olarak tanımlanan düşüş trendinin sona erdiğini söylemek için 42536 Dolar üzerinde kapanışlar yapmasının gerektiği düşünülmektedir.
Yukarı yönlü hareketler, tepki mahiyetinde gelebilecek olup, 38863 seviyesine kadar yükselebileceği ve buradan tekrar yönünü aşağı çevirebileceği değerlendirilmektedir.
Bilgilerinize saygı ile arz olunur.
Serdar Mert ÜNSAL
