Yazar: Ömer Faruk AYDIN
Editör: İrem KESKİN
Hırvatistan’da Mezar Taşlarına Yönelik Yeni Düzenleme Tepki Çekti
Hırvatistan Meclisi, 1991-1995 yılları arasında yaşanan savaş döneminden kalma ve toplumsal hassasiyet oluşturabileceği düşünülen mezar taşı yazıtlarının kaldırılmasını içeren yeni bir yasayı onayladı.
Bağımsızlık savaşının sona ermesinin üzerinden yaklaşık 30 yıl geçmesine rağmen, Avrupa Birliği ve NATO üyesi olan ülkede bazı siyasi aktörler, geçmişin tamamen geride bırakılmadığını dile getiriyor. Meclis, Çarşamba günü gerçekleştirdiği oturumda 20 yıldır yürürlükte olan eski yasayı yürürlükten kaldırarak yerine “Yeni Mezarlık Yasası”nı kabul etti.
Yeni düzenleme, savaş sırasında dikilen ve anayasal düzene aykırı görülen mezar taşı yazıtlarının sökülmesini öngörüyor. Hırvatistan Planlama, İnşaat ve Devlet Varlıkları Bakanlığı’na göre yasa, “işgal günlerinde” yerleştirilen ve halkın hassasiyetini zedeleyebilecek sembollerin yasaklanmasını da içeriyor.
Ancak bu yasal değişiklik, ülkedeki Sırp azınlık tarafından sert bir şekilde eleştirildi. Sırp Demokratik Bağımsız Partisi (SDSS) milletvekili Milorad Pupovac, düzenlemenin Hırvatistan’da Sırp milliyetçiliğine ait mezar taşlarının yaygın olduğu izlenimini verdiğini ve bunun gerçeği yansıtmadığını ifade etti. Pupovac ayrıca, bazı mezarlıklarda Nazilerle iş birliği yapmış Ustaşa ideolojisine ait sembollerin hâlâ bulunduğunu ve bu sembollerin yasa kapsamında değerlendirilmemesinin çifte standart oluşturduğunu savundu.
2021 yılı verilerine göre, ülkedeki Sırp azınlık nüfusu %3,2’ye kadar gerilemiş durumda. 1995’teki Fırtına Operasyonu’nun ardından çok sayıda Sırp Hırvatistan’ı terk etmiş ve geri dönmemişti.
_____
Zagreb’de Yerel Seçimler Öncesi Son Durum
Yerel seçimlere günler kala yapılan CroElecto anketi, Zagreb belediye başkanlığı yarışında Tomislav Tomašević’in liderliğini sürdürdüğünü ancak oy kaybetmeye devam ettiğini ortaya koydu. 2-10 Mayıs tarihleri arasında yapılan ankete göre, Možemo ve SDP destekli Tomašević’in oy oranı %31,17‘ye geriledi. Bir önceki ankette bu oran %35,4idi.
Zagreb United koalisyonunun adayı Davor Bernardić ise oy oranını %18,70’e yükseltti. Bu oran, Nisan sonunda %15,03 seviyesindeydi. HDZ’nin adayı Mislav Herman, %11,61 ile üçüncü sırada yer alırken, bağımsız aday Marija Selak Raspudić %11,49 ile hemen ardından geliyor.
Anket katılımcılarına, ikinci turda Tomašević ve Herman karşı karşıya gelirse kime oy verecekleri soruldu. Katılımcıların %48,14’ü Tomašević’i destekleyeceğini belirtirken, %37,72’si Herman’dan yana tercih yaptı. Kararsızlar çıkarıldığında Tomašević’in oyu %56,07, Herman’ın ise %43,93 olarak hesaplandı. _____
Belgrad’da Dört Hırvat Pilot Hakkında Savaş Suçu Davası Açıldı
Ağustos 1995’te zorunlu göç eden Sırp sivillere yönelik hava saldırılarıyla suçlanan dört Hırvat Hava Kuvvetleri pilotunun yargılanmasına başlandı. İlk duruşma, Belgrad Yüksek Mahkemesi Savaş Suçları Bölümü’nde gerçekleşti.
Soruşturma 2021’de başlatılmış olsa da, söz konusu pilotlar Sırp yargı makamlarına teslim olmadıkları için davaya gıyaben devam edilecek. Sanıklar; Zdenko Radulj (70), Željko Jelenić (69), Vladimir Mikac (68) ve Danijel Borović(65), 7-8 Ağustos 1995 tarihlerinde, Sırp Krajinа Cumhuriyeti’nden kaçan mülteci konvoylarına yönelik roketli saldırı düzenlemekle suçlanıyor.
Bu saldırılar sonucu, içinde altı 13 yaş altı çocuk olmak üzere toplam 13 sivil yaşamını yitirdi, 20’den fazla kişi de yaralandı.
Ömer Faruk AYDIN
Kaynakça:
Hırvatistan’da Mezar Taşlarına Yönelik Yeni Düzenleme’’ başlıklı haber, https://tr.euronews.com/my-europe/2025/05/01/hirvatistanin-yeni-mezarlik-yasasi-sirp-azinligin-tepkisini-cekti
‘’Zagreb’de Yerel Seçimler Öncesi Son Durum’’ başlıklı haber, https://www.vecernji.hr/vijesti/posljednje-istrazivanje-raspolozenja-biraca-pred-izbore-u-zagrebu-tko-ce-s-tomasevicem-u-drugi-krug-1860612
‘’Belgrad’da Dört Hırvat Pilot Hakkında Savaş Suçu Davası Açıldı’’ başlıklı haber, https://tr.euronews.com/my-europe/2025/03/29/belgradda-dort-hirvat-hava-kuvvetleri-pilotunun-savas-suclari-davasi-basladi
