Hırvatistan Gündemi

Yazar: Duygu DEMİRYÜREK

Editör: İrem KESKİN

Başbakan Andrej Plenković 26 Mayıs’ta, Dayton Anlaşması’nın 30. Yıldönümü Vesilesiyle NATO Parlamenterler Asamblesi’nin Bahar Oturumunda Konuştu

Başbakan’ın konuşması, giriş selamlamalarının ardından bütünüyle sunuldu.
“Öncelikle, NATO Parlamenterler Asamblesi eski Başkanı Kongre Üyesi Gerald Connolly’nin vefatı nedeniyle en derin taziyelerimi ifade etmeme izin verin. Transatlantik bağların güçlendirilmesindeki liderliği unutulmayacak. Dayton’daki bu buluşma, bu kalıcı mirasın bir parçasıdır.” ifadeleriyle konuşmalarına başladı.

Ardından Başbakan Plenković  Dayton’da yaptığı açıklamada, “Hırvatistan’ın barışın sağlanmasındaki rolü tesadüfi değil, kritik ve vazgeçilmezdi. Liderliğimiz, askeri eylemlerimiz ve diplomatik angajmanımız savaşın sona ermesine ve yeniden yapılanma ve uzlaşmanın önünün açılmasına yardımcı oldu. Dayton Anlaşmaları bölgenin tüm zorluklarını çözmedi, ancak daha iyi ve barışçıl bir geleceğin kapısını açtı korumaya ve üzerine inşa etmeye devam etmemiz gereken bir gelecek. Hırvatistan, Dayton Çerçevesi’ni destekleme konusundaki kararlılığını tamamen korumuştur. Dayton’dan bu yana 30 yılımızı kutlarken, bizi buraya getiren ideallere olan bağlılığımızı yenileyelim. Hırvatistan, özgürlük ve barış için savaşmanın ne demek olduğunu anlıyor. Bir kez başarıldığında, barışın kararlılık, diyalog ve ortaklık yoluyla korunması gerektiğini biliyoruz. Bu Meclis bize hep birlikte daha güçlü olduğumuzu hatırlatsın. Ve birlikte, bizi tanımlayan değerleri savunmaya devam etmeliyiz.” ifadelerinde bulundu.

Hırvatistan, Daha Sıkı Kontroller Nedeniyle Yabancı Çalışma İzinlerinde %70’lik Bir Düşüş Gördü

Göç Enstitüsü tarafından yakın zamanda yapılan bir araştırma, önemli bir çoğunluğun (%90) ailelerini geçindirmek için evlerine para gönderdiğini ortaya koyuyor. Özellikle, her beş kişiden biri emekli olana kadar Hırvatistan’da kalmayı planlıyor ve yarısından fazlası ailelerini yanlarında yaşamaları için getirmeyi düşünüyor. Ancak, Hırvatistan’ın iki ay önce yürürlüğe giren Yabancılar Yasası’nda yapılan son değişiklikler, süreci hem işçiler hem de işverenler için karmaşık hale getirdi. Geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık 7.000 daha az izin verildi.

RTL Danas’ın bildirdiğine göre, daha sıkı düzenlemeler ve artan denetimler, verilen çalışma izinlerinin sayısında gözle görülür bir düşüşe yol açtı. En önemli etkilerden biri, yapılan başvurularda %70’lik dramatik bir düşüş gören geçici istihdam büroları üzerinde olmuştur. İşverenler artık sorunun işçi bulmak değil, yasal olarak işe almak olduğunu söylüyor. Hırvatistan İstihdam Servisi’nden Ivana Šimek, değişiklikleri açıkladı ve bildirilen 18.000 çalışma izni başvurusunun reddedilmesiyle ilgili endişeleri ele aldı.

Bakan, yabancı işçileri işe almaya hak kazanabilmek için, işverenlerin son 12 aydır tam zamanlı olarak istihdam edilen en az bir Hırvat vatandaşına sahip olması, aktif ekonomik faaliyette bulunması ve kayıt dışı işte çalıştığı tespit edilen işverenlerin sözde ‘kara listesinde’ yer almaması gerektiğini kaydetti. Šimek, birçok işverenin yeni bürokrasiye ve daha katı gerekliliklere hazırlıksız olduğunu kabul etti. “Yasa, üç yıla kadar çalışma izinlerine, dokuz aya kadar mevsimlik izinlere izin veriyor ve işveren değiştirme sürecini kolaylaştırdı. Ancak aynı zamanda belirli koşulların yerine getirilmesini de talep ediyor ve görünüşe göre işverenler yasanın gerektirdiklerine tam olarak hazır değiller” dedi.

İzinler söz konusu olduğunda, çoğunluğu inşaat sektöründe verilirken, bunu turizm ve konaklama, imalat, ulaşım ve perakende takip ediyor. İşçilerin kökenleri ile ilgili olarak, en büyük gruplar Nepal, Filipinler, Bosna-Hersek, Sırbistan ve Hindistan’dan geliyordu. Hırvatistan’da yasal ve yasadışı göç arasındaki dengesizlik giderek büyüyen bir sorun haline geldi. Yasadışı sınır geçişlerinin iki yıl önce 65.000 iken bugün daha azına düştüğü bildiriliyor.

Tomislav Mijatovic, Hırvatistan Milli Takımı’nın Yeni Başantrenörü Oldu

Anadolu Efes’in deneyimli yardımcı koçu, kulüpteki görevine devam edecek. Sportif Direktör Krunoslav Simon’un tavsiyesi ile başlayan süreçte Hırvatistan’da koç Tomislav Mijatovic oldu.

EuroBasket’te yer almayan Hırvatistan, Dünya Kupası Elemeleri için bu yaz ön eleme oynayacak. Mijatovic’in ekibi; Norveç ve Danimarka ile mücadele edecek.

Hırvatistan Devlet Günü Kutlamaları

Hırvatistan Cumhuriyeti Devlet Günü vesilesiyle, Priştine’deki Hırvatistan Büyükelçiliği, Kosova kurum başkanları, akredite diplomatlar, Kosova’daki Hırvat topluluğunun temsilcileri, vekil bakanlar, eski siyasi figürler, diğer ülkelerin büyükelçileri ve diğer konukların katıldığı resmi bir resepsiyon düzenledi.

Hırvatistan Cumhuriyeti Kosova Büyükelçisi Daniela Barišić, Hırvatistan’ın Kosova’nın Avrupa ve Avrupa-Atlantik hedeflerini güçlü bir şekilde desteklemeye devam edeceğini söyledi. Barišić, açılış konuşmasında, Hırvatistan’ın, tüm toplumun ve bölgenin kalkınması ve refahı için ön koşul olan barış ve güvenliğin korunması amacıyla KFOR Misyonu’na katılmaya devam edeceğini söyledi.

Barišić, “Bugün ayrıca, iki ülke, Hırvatistan Cumhuriyeti ve Kosova Cumhuriyeti arasındaki dostça ilişkileri, ikili iş birliği ve artan ikili ticaretle kanıtladığımızı kutluyoruz. İlişkilerimiz, Başbakan Kurti’nin geçen yıl sonunda Hırvatistan’a yaptığı resmi ziyaret de dahil olmak üzere, resmi ziyaretlerin değişimiyle daha da teyit edildi; bu ziyaret sırasında altı anlaşma imzalandı. Hırvatistan, Kosova’nın Avrupa ve Avrupa-Atlantik özlemlerine güçlü desteğini sürdürecek ve tüm toplumumuzun ve tüm bölgenin gelişimi ve refahı için ön koşullar olan barış ve güvenliği korumak için KFOR Misyonu’na katılmaya devam edecektir,” ifadelerinde bulundu.

Kosova-Sırbistan diyaloğuna da değinen Barišić, istikrarın çatışmaya değil diyaloğa bağlı olduğunu söyledi. Hırvatistan’ın, Kosova’nın AB’nin ülkeye yönelik cezalandırıcı önlemlerinin kaldırılması talebini uzun süredir desteklediğini sözlerine ekledi.

Geçici Başbakan Albin Kurti, Kosova ile Hırvatistan’ın derin tarihi, dostane ve ortak değerlere dayalı bağlara sahip olduğunu söyledi. İki ülkenin barışta, demokraside ve ortak Avrupa yolculuğunda müttefik olduğunu belirtti. Kurti, Hırvatistan’ın Avrupa Birliği ve NATO üyeliğinin Kosova için bir ilham kaynağı olduğunu, bir milletin özgürlük, hukukun üstünlüğü ve insan onuru ilkeleriyle yönlendirildiğinde nelerin mümkün olabileceğini hatırlattığını sözlerine ekledi. Kurti ayrıca Hırvatistan ile ticaret, eğitim, kültür ve savunma alanlarındaki bağların derinleştirilmesinin gerekliliğini dile getirdi.

Devlet Günü, Hırvatistan’ın demokratik olarak seçilen ilk çok partili Parlamentosu’nu kurduğu 30 Mayıs 1990 tarihinin anısına kutlanıyor.

Genel Değerlendirme

Hırvatistan Mayıs 2025’te, diplomatik ve iç politik gelişmeler yaşanmıştır. Dayton Anlaşması’nın yıldönümünde barış ve çok taraflı iş birliği mesajları öne çıkarken, Kosova ile ilişkilerin güçlendirilmesi Hırvatistan’ın Balkanlar’daki istikrarı destekleyen konumunu pekiştirmiştir. Öte yandan, yabancı işçilere yönelik sıkıştırılan yasal düzenlemeler, iş gücü piyasasında ciddi daralma yaratmış bürokratik yükler ekonomik işleyişi zorlaştırmıştır. Bu durum, ülkenin kalkınma hedefleriyle uygulamadaki denge arayışının sürdüğünü göstermektedir. Genel olarak Hırvatistan, dış politikada istikrarlı ve yapıcı bir çizgi izlerken, içerde ise reformların yarattığı sosyoekonomik etkileri dengelemeye ve sürdürülebilir bir iş gücü politikası geliştirmeye çalışmaktadır.

Duygu DEMİRYÜREK

Kaynakça:

1. https://vlada.gov.hr/news/integrity-of-dayton-agreement-rests-on-the-full-equality-of-its-three-constituent-peoples-not-on-majoritarian-dominance/44499
2. https://www.croatiaweek.com/croatia-sees-70-drop-in-foreign-work-permits-amid-tighter-controls/
3. https://basketdergisi.com/mijatovic-hirvatistanin-basina-gecti.html#google_vignette
4. https://kosovapress.com/tr/eng/statehood-day-of-croatia-barisic-we-continue-our-strong-support-for-kosovo